Одбележување на Светскиот ден на книгата и авторското право

Националната Универзитетска библиотекла „Св. Климент Охридски“ во Скопје, денес ќе го одбележи Светскиот ден на книгата и авторското право. На настанот ќе се читаат пораки од генералната директорка на УНЕСКО, Ирина Бокова и од професорот Иван Џепароски.

Бокова во својата порака се осврнува на проблемите со хендикепираните лица и нивната инклузија, нагласува дека книгите имаат моќ да ја пренесуваат нашата визија за општество засновано на инклузивно знаење, плуралистичко, праведно и отворено за учество на сите граѓани.

– Се вели дека хуманоста на едно општество се мери со степенот на грижата кон најранливите категории. Ако тоа се однесува за достапноста на книгите за лицата со оштетен вид, на оние со потешкотии во учењето или пак на оние со физички пречки, од различни причини, ќе се соочиме со фактот што слободно може да се нарече „глад за книгите – истакнува Бокова.

Таа во пораката забележува дека Конвенцијата на Обединетите нации за правата на хендикепираните лица и целите за одржлив развој, бележат промени на парадигмата во признавањето на правото на хендикепираните лица за достап до книгите, до знаењето и до културниот живот, со ист третман каков што го имаат и другите луѓе.

Во македонската порака, Џепароски овогодинешното одбележување на денот на книгата го посветува на познатиот италијански, како што вели, теоретичарот на културата и култниот автор на постмодернистичкиот книжевен бестселер „Името на розата“, славниот Умберто Еко. Џепаровски се потсетува на едно предавање на Еко во „Библиотека Александрина“ во прочуеното египетско пристаниште Александрија на кое тој говори за растителната и минералната меморија како иднината на книгите.

– Иако во предавањето фигурираат два вида меморија поврзани со иднината на книгите, сепак, суштинската идеја на Ековиот пристап е дека постојат три вида на помнење: првото е органското, она што го претставува памтењето создадено и оформено од нашето тело и од крвта, а е раководено од нашиот мозок, второто е минералното памтење, при што постојат два вида на минерална меморија: едниот, што постои уште од пред повеќе милениуми, а тоа е сеќавањето што се врзува за глинените плочки и за натписите на колосалните обелисци и другиот вид на минерално сеќавање е она врзано за електронската меморија на денешните компјутери, засновано на „песокот“ од силиконската долина, истакнува Џепаровски.

Според него Еко во своето предавање најмногу внимание му посветува на третиот вид на меморија, оној врзан за растителното памтење и заснован на записите врз папирусите, а потем и врз книгите направени од хартија, испишани рачно или отпечатени од Гутемберговата преса.

Во Универзитетската библиотека покрај пораките ќе се чита поезија од Блаже Конески преведена на шпански јазик, ќе се одржи изложба на преведени книги од македонската книжевност на странски јазици во издание на странски издавачи.