Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Фотографија на повозрасна госпоѓа која со својот бастун поминува пешачки премин во скопски Аеродром, додека е запалено црвено светло на семафорот, предизвика голем број негативни реакции откако минатиот месец беше објавена на социјалните мрежи.
Граѓани, но и дел од медиумите кои ја пренесоа фотографијата, го критикуваа пешакот поради случката, но, имаше и такви кои за оваа случка вината ја лоцираа во сообраќајната политика на надлежните институции.
Првиот проблем е што одредени семафори за пешаци, на фреквентните локации во градот, се премногу кратки за да се поминат на зелено светло со просечна брзина на движење.
Радио МОФ изминатиов период регистрираше неколку такви места. Оваа ситуација е можеби најочигледна на раскрсницата меѓу улиците „11 Октомври“ и „Кочо Рацин“, кај Црвениот Крст. Зеленото светло за пешаците трае околу 9 секунди, што често не е доволно да се помине ни половина од улицата долга 20-тина метри.
Невозможно беше на зелено светло да се помине и целиот пешачки премин на булеварот „Илинденска“ кај Зоолошката градина, како и на булеварот „Партизански одреди“ кај Сити Мол.
View this post on InstagramВториот проблем е што на голем број локации низ Скопје, пешаците „заглавуваат“ во средината на пошироките булевари поради разликата во моментот кога се вклучува зелено светло на првиот и вториот семафор.
Во објава поттикната од фотографијата на госпоѓата која поминува на црвено светло, од иницијативата „Ина Еден“ велат дека на таа локација пешаците трошат скоро три пати повеќе време во споредба со возилата во чекање црвено светло.
„Како пешак чекаме 55 секунди за да се запали првото зелено светло и уште 42 секунди до второто зелено светло или вкупно 97 секунди. Значи ако во овие пеколни жештини сте седнат во автомобил со клима чекате 35 секунди и поминувате. Ако сте пешак, на овие пеколни жештини чекате 97 секунди. Како ви изгледа? Кого фаворизираат сообраќајните политики? Кој навистина треба вистински да биде на ѕидот на сообраќајниот срам?“, објаснуваат од „Ина Еден“ во својата објава.
За сличен проблем алармираат и од иницијативата „На Точак“, кои пресметаа дека се потребни вкупно три минути за да се поминат двата пешачки премини преку „Партизанска“ кај Градежниот факултет. Времетраењето на зеленото светло е сведено на минимум, а црвеното на максимум, што според иницијативата е особено недостоинствено за граѓаните во овој период на многу високи температури. „На Точак“ додаваат и дека семафорскиот систем воопшто не води сметка за луѓе кои поради возраста или пречки во движењето имаат позабавено движење.
„Како се чувствувате кога на 59 степени вжештен асфалт, како пешак треба да чекате еден семафор за да поминете само половина од булеварот, а потоа да чекате уште еден семафор за да ја поминете и втората половина? Семафорите не се неутрална технологија која ја регулира безбедноста. Семафорите се програмираат да одговараат на еден начин на превоз или друг, со други зборови – пристрасни се. Во некои градови семафорите се специјално програмирани за да дадат приоритет на јавниот превоз кој се движи во засебни ленти, во други на велосипедскиот. Во Скопје, најголеми права имаш ако си автомобил. Системот е така програмиран за да овозможи поголем проток на возила без воопшто да ги земе предвид пешаците и велосипедите“, порачуваат од „На Точак“.
МВР: Времетраењето на семафорите се утврдува врз математичка пресметка
Со светлосната сообраќајна сигнализација на уличната мрежа стопанисува Градот Скопје, а системот го одржува Јавното претпријатие „Улици и патишта – Скопје“, велат од Министерството за внатрешни работи (МВР) за Радио МОФ, додавајќи дека сите забелешки кои граѓаните ги имаат во поглед на синхронизацијата на семафорите треба да ги достават до Секторот за сообраќај на Градот Скопје.
Од МВР велат дека при пресметките за зеленото светло за пешаците секогаш се води сметка пешакот кој стапнал на коловозот на зелено светло да може да го помине пешачкиот премин, со просечен од, без да биде загрозена неговата безбедност.
„Времетраењето на црвеното/зеленото светло за пешаците и возачите на светлосните сообраќајни знаци се утврдува врз основа на техничка документација – Основен сообраќаен проект кој го изработува правно лице кое има лиценца за проектирање од областа на сообраќајно – инженерските работи, а истата ја одобрува Градот Скопје по претходно добиена согласност од Министерството за внатрешни работи. Во оваа насока напоменуваме дека во проектната документација времетраењето на црвеното/зеленото светло се определува врз основа на математичка пресметка на циклусот на светлосните сообраќајни знаци, при што се земаат во предвид повеќе показатели како на пример: број на возила по правец (оптовареност на крстосницата), просечна брзина на движење на возилата, заштитно време за возило и слично, а за пешаците: просечен број на пешаци кои го користат пешачкиот премин (оптовареност на пешачкиот премин), должина на пешачкиот премин, просечна брзина на движење на пешак, заштитно време на движење на пешаците и слично“, објаснуваат од МВР.
Дополнително од Министерството велат дека на повеќе крстосници фазите на семафорите ги регулира компјутер.
„На повеќе крстосници во Градот Скопје воведена е електронска координација на светлосните сообраќајни знаци на начин што времетраењето на фазите на семафорите се регулира софтверски во зависност од оптовареноста на крстосниците со возила и пешаци што се следи со поставен видео надзор на крстосниците. На овој начин е исклучен човечкиот фактор во определувањето на должината односно времетраењето на фазите на поедини правци“, додаваат.
Од МВР посочуваат и дека пешак кој стапнал на коловозот на зелено светло со цел да го помине пешачкиот премин не може да биде казнет ако во меѓувреме се запалило црвено светло.
Од Град Скопје не испратија одговор на нашите прашања до објавата на текстот.
Даниел Евросимоски
-
Semaforët e Shkupit i ngecin këmbësorët në 400C
Fotografia e një gruaje më të moshuar e cila me bastunin e saj kalonte kalimin për këmbësorë në Aerodrom të Shkupit, përderisa ishte ndezur drita e kuqe e semaforit, shkaktoi numër të madh të reagimeve negative, pasi muajin e kaluar u publikua në rrjetet sociale.
Qytetarë, por edhe një pjesë e mediave të cilat e transmetuan fotografinë, e kritikuan këmbësorin për shkak të ndodhisë, por, kishte edhe të atillë të cilët për këtë ngjarje fajin ia hodhën politikës së trafikut, të institucioneve kompetente.
Problemi i parë është se semaforë të caktuar për këmbësorë, në lokacione që frekuentohen në qytet, zgjasin shumë shkurt në mënyrë që të kalohen në ngjyrë të gjelbër me shpejtës mesatare të lëvizjes.
Radio MOF periudhën e kaluar regjistroi disa vende të këtilla. Kjo situatë është ndoshta më evidente në udhëkryqin ndërmjet rrugëve “11 Tetori” dhe “Koço Racin” të Kryqi i Kuq. Drita e gjelbër për këmbësorët zgjat rreth 9 sekonda, që zakonisht nuk mjafton të kalohet as gjysma e rrugës me gjatësi prej 20 metra.
Ishte e pamundur në ngjyrë të gjelbër të kalohet edhe i gjithë kalimi për këmbësorë te bulevardi “Ilindenska” te Kopshti zoologjik, si dhe te bulevardi “Aradhat e Partizanëve” te Siti Moll.
View this post on InstagramProblemi i dytë është se në shumë lokacione nëpër Shkup, këmbësorët “ngecin” në mes të bulevardeve më të gjera për shkak të dallimit në momentin kur ndizet drita e gjelbër në semaforin e parë dhe të dytë.
Në publikimin, të nxitur nga fotografia e zonjës e cila kalon në të kuqe, nga iniciativa “Ina Eden” thonë se në atë lokacion këmbësorët harxhojnë tre herë më tepër kohë në krahasim me automjetet, në pritje të dritës së kuqe.
“Si këmbësorë presim 55 sekonda, që të ndizet drita e parë e gjelbër edhe 42 sekonda deri në ngjyrën e dytë të gjelbër ose gjithsej 97 sekonda. Domethënë nëse në këtë vapë përvëluese jeni në automjet me klimë, prisni 35 sekonda dhe kaloni. Nëse jeni këmbësor në këtë vapë përvëluese prisni 97 sekonda. Si ju duket? Kë favorizojnë politikat e komunikacionit? Kush duhet në të vërtetë të jetë në murin e turpit të trafikut?” sqarojnë nga “Ina Eden” në publikimin e tyre.
Për problem të ngjashëm alarmojnë edhe nga iniciativa “Në Biçikletë”, të cilët përllogaritën se nevojiten gjithsej tre minuta që të kalohen dy kalimet për këmbësorë nëpër “Partizanska” te Fakulteti i Ndërtimtarisë. Kohëzgjatja e dritës së gjelbër është ulur në minimum, ndërsa e kuqja në maksimum, që sipas iniciativës është në veçanti jo dinjitoze për qytetarët në këtë periudhë me temperatura shumë të larta. “Në Biçikletë” shtojnë edhe atë se sistemi i semaforëve aspak nuk mban llogari për njerëzit të cilët për shkak të moshës ose pengesave gjatë lëvizjes, lëvizin më ngadalë.
“Si ndiheni kur në 59 gradë asfalt përvëlues, si këmbësor duhet të prisni një semafor për të kaluar vetëm gjysmën e bulevardit, ndërkaq më pas të prisni edhe një semafor për të kaluar gjysmën e dytë? Semaforët nuk janë teknologji neutrale e cila e rregullon sigurinë. Semaforët janë programuar të përgjigjen në një mënyrë të transportit ose mënyrë tjetër, me fjalë të tjera – jemi të njëanshëm. Në disa qytete semaforët janë programuar në mënyrë speciale t’i japin përparësi transportit publik i cili lëviz në korsi të veçanta, në vende të tjera kjo bëhet me çiklistët. Në Shkup, të drejta më të mëdha ke nëse je me automjet. Sistemi është i programuar në atë mënyrë për të mundësuar qarkullim më të madh të automjeteve pa i marrë parasysh aspak qytetarët dhe çiklistët”, thonë nga “Në Biçikletë”.
MPB: Kohëzgjatja e semaforëve përcaktohet mbi bazë të përllogaritjes matematikore
Me sinjalistikën e dritave në trafik në rrjetin e rrugëve ekonomizon Qyteti Shkup, ndërsa sistemin e mirëmban Ndërmarrja Publike “Rrugica dhe rrugë – Shkup”, thonë nga Ministria e Punëve të Brendshme (MPB) për Radio MOF, duke shtuar se të gjitha vërejtjet të cilat i kanë qytetarët në drejtim të sinkronizimit të semaforëve duhet t’i adresojnë te Sektori për komunikacion i Qytetit Shkup.
Nga MPB thonë se gjatë përllogaritjeve për dritën e gjelbër për këmbësorë, çdo herë mbahet llogari këmbësori i cili ka shkelur në korsi gjatë dritës së gjelbër të mund të kalojë kalimin për këmbësorë, me ecje mesatare, pa u cenuar siguria e tij.
“Kohëzgjatja e dritës të kuqe / të gjelbër për këmbësorë dhe shoferët në shenjat e trafikut me dritë, përcaktohet në bazë të dokumentacionit teknik – Projekt themelor për komunikacion të cilin e harton person juridik i cili ka licencë për projektim nga fusha e punëve të komunikacionit – inxhinierisë, ndërsa të njëjtën e aprovon Qyteti Shkup me pëlqim paraprakisht të pranuar nga Ministria e Punëve të Brendshme. Në këtë drejtim përkujtojmë se në dokumentacionin e projektimit kohëzgjatja e dritës së kuqe / gjelbër, përcaktohet në bazë të përllogaritjes matematikore të ciklit të shenjave të komunikacionit me drita, gjatë çka merren parasysh më shumë indikatorë si për shembull: numri i automjeteve në një drejtim ( ngarkesa e aksit rrugor), shpejtësia mesatare e lëvizjes së automjeteve, koha e mbrojtur për automjet dhe ngjashëm, ndërsa për këmbësorët: numri mesatar i këmbësorëve të cilët e përdorin kalimin për këmbësor ( ngarkesa e kalimit për këmbësorë), gjatësia e kalimit për këmbësorë, shpejtësia mesatare e lëvizjes së këmbësorëve, koha e mbrojtur për lëvizjen e këmbësorëve dhe ngjashëm”, sqarojnë nga MPB.
Në mënyrë plotësuese nga Ministria thonë se në më tepër udhëkryqe fazat e semaforëve i rregullon kompjuter.
“Në më tepër udhëkryqe në Qytetin Shkup është vendosur koordinim elektronik i shenjave të komunikacionit me drita, në mënyrë që kohëzgjatja e fazave të semaforëve rregullohet me softuer varësisht nga ngarkesa e udhëkryqit më automjete dhe këmbësorë që monitorohet me video mbikëqyrje të vendosur në udhëkryq. Në këtë mënyrë është përjashtuar faktori njeri në përcaktimin e gjatësisë respektivisht kohëzgjatja e fazave në drejtime individuale”, shtojnë.
Nga MPB thonë edhe atë se këmbësori i cili ka shkelur në korsi në dritë të gjelbër me qëllim të kalojë kalimin për këmbësor, nuk mund të dënohet nëse në ndërkohë ndizet drita e kuqe.
Nga Qyteti Shkup nuk dërguan përgjigje në lidhje me pyetjet tona deri në publikimin e tekstit.
Daniell Evrosimoski
* Оваа содржина е изработена со помош на Европската Унија во рамките на Проектот за
младинско изразување. За објавените содржини е одговорен Младински образовен форум и
истите нужно не ги одразуваат ставовите на Европската Унија.