Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Што се случува со музичката сцена во нашата држава? Дали се уште постојат млади и креативни артисти кои прават квалитетна музика или пак популарното мислење дека нашата музичка сцена е мртва е точно?
Во овој подкаст „Ура за култура“ ве носиме во светот на алтерантивната музика. Свет во кој постојат огромен број млади артисти и бендови. Водени од сопствената креативност и неограничена ризница на идеи, прават музика која се противи на стандардните норми, без да играат безбедно за лесно да се продадат на регионалниот пазар.
Разговаравме со неколку бендови и артисти кои ги споделија со нас и проблеми со кои се соочуваат.
„Conspiracy“ се млад треш метал бенд од Скопје формиран пред 3 години. Тој се состои од Стефан Трајковски, Давор Капац, Иван Димишков и Милош Благојевиќ, сите на возраст од 16 до 18 години. Тие ги споделија со нас своите искуства и опишаа како е да се биде млад, алтернативен бенд во Скопје.
Како главни проблеми ги наведоа финансиите, недостатокот од места за настап, слабата медиумска покриеност на домашната музичка сцена и се помалку домашни фестивали со репертоар со ваква музика.
Conspiracy
„Имаме публика ама немаме место, освен МКЦ, каде да свириме?“, велат тие. „Порано такво место беше Rock Club Shadows, но тој веќе не постои. А и медиуми многу фалат, во градов и општо во земјата.“
Решението за овој проблем тие го гледаат во повеќе фестивали на веќе докажани места кај нас.
„Најубаво е да се вложи во некој метал, рок фестивал и да се донесе некое големо име, но предгрупите кои ќе отвораат за нив да се локални“, заклучува Стефан.
Разговаравме и со The Local Blue, уште еден бенд од Скопје составен од 3-ца млади креативци кои ги споила заедничката љубов кон алтернативната, психоделична рок музика. Членовите се Кристијан Савиќ, Кристијан Новковски и Панде Ефтимов, а заедно се веќе 3 години.
Иако се активен бенд кој постојано снима и настапува низ целата држава, во алтернативниот свет постојано се соочуваат со разни предизвици.
Меѓу посериозните вакви пречки тие ја вклучуваат се помалата желба на сопствениците на локалите да прифатат соработка со ваков бенд.
Тhe Local Blue
„Главните проблеми се да имаш добар простор каде ќе можеш да твориш, да бидеш опремен и да го извадиш звукот што го имаш во глава“, објаснува Кристијан. „Фалат и газди што дозволуваат кај нив да свират бендови како нашиот“
Ова само дополнително го поддржува наративот дека на овие простори се слуша лесна поп или турбо-фолк музика, не затоа што не постојат други жанрови, туку не им се нуди место за изразување на бендовите.
Покрај тоа, јасно им е дека во алтернативната музика пари, како што вели Панде, никогаш нема и тие постојано се вртат.
„Реално сите пари што ги заработуваме ги даваме на свирки, а сите пари од свирки ги даваме пак назад на опрема. Сепак ако би имал неограничени финансии би организирал еден голем фестивал, мислам дека тоа му е мајката“, вели тој.
А за почетоците на својата кариера и предизвиците со кои се секојдневно се соочува во изминативе години ни раскажа и Матеј Фолц. 20-годишниот артист кој започнал со пишување рап на свои 14 години, денес е се почесто име на домашните фестивали.
Тој забележа како уште во своите средношколски денови, кога се уште бил на почетоците на својата кариера и имал само две или три готови песни, му се пружила шанса да настапува на вистинска сцена.
Matej Foltz
Станува збор за соработка со рап групата Токсиколози го довела до прв сериозен настап што го опишува како отскочна даска, можност за музички полет.
Главниот предизвик, вели тој, денес е како да ја прошири својата публика надвор од Скопје.
„Да можам, веднаш би направил една тура низ Македонија. Гледам дека имаме публика од различни градови и бараат, сакаат да настапуваме. Ама ние немаме финасии сами да организираме и многу зависиме од тоа кој ќе не викне“, објаснува Матеј.
Луѓе желни за музика како неговата и се повеќе настапи има низ целата држава, но за да организира турнеја, неговата главна цел во моментов, потребна му е силна поддршка и спонзорство.
Овие три приказни се силем показател за тоа дека домашната музичка сцена е далеку побогата од она што навидум изгледа. Бендови и артисти од најразлични жанрови и возрасти има насекаде низ државава. Содржат огромен потенцијал и желба за творење.
Репетитивноста на радио станиците, репризните репертоари на домашните фестивали каде настапуваат едните исти изведувачи се очигледен знак дека на домашната сцена и е потребна свежина. А таа свежина е тука, само чека можност да се прикаже пред јавноста.
Георги Божиновски
-
(Audio) UraPërKulturë: Bandat alternative kanë çfarë të thonë, por nuk kanë ku
Çfarë ndodh me skenën muzikore në shtetin tonë? A ekzistojnë ende të rinj dhe artistë kreativ
të cilët bëjnë muzikë cilësore ose po mendimi popullor se skena jonë muzikore ka vdekur, është e
vërtetë?Në këtë nënkast "Ura për kulturë” ju çojmë në botën e muzikës alternative. Botë në të cilën
ekzistojnë numër i madh i artistëve të rinj dhe bandave muzikore. Të udhëhequr nga kreativiteti
individual dhe thesari i pakufizuar i ideve, bëjnë muzikë e cila kundërshton normat standarde, pa luajtur
në mënyrë të sigurt që të shiten lehtë në tregun rajonal.Biseduam me disa banda muzikore dhe artistë të cilët me ne i ndanë edhe problemet me të cilat
ballafaqohen.“Conspiracy“ janë tresh metal bandë e re nga Shkupi, e formuar para 3 vjet. Ajo përbëhet nga
Stefan Trajkovski, Davor Kapac, Ivan Dimishkov dhe Millosh Bllagojeviq, të gjithë të moshës nga 16 deri
në 18 vjeç. Ata me ne i ndanë përvojat e tyre dhe përshkruan si është të jesh bandë e re alternative në
Shkup.Si probleme kryesore i përmendën financat, mungesa e vendeve për performim, mbulimi i dobët
mediatik në skenën muzikore vendase dhe gjithnjë e më pak festivale vendase me repertor, me këtë lloj
të muzikës.Conspiracy
“Kemi publik por nuk kemi vend, përpos në QKR, ku të performojmë?” thonë ata. “Më parë
vend i këtillë ishte Rock Club Shadows, por ai nuk ekziston më. Por edhe media mungojnë tepër, në
qytet dhe në përgjithësi në vendin tonë. “Zgjidhjen për këtë problem ata e shohin në më shumë festivale, në vende tani më të dëshmuara
tek ne.“Më mirë është të investohet në ndonjë metal, rok festival dhe të vijë ndonjë emër i madh, por para grupet të cilat do të hapin për ata, të jenë lokale”, përfundon Stefan.
Biseduam edhe me The Local Blue, edhe një bandë muzikore nga Shkupi, i përbërë nga 3 krijues
të rinj, të cilët i ka bashkuar dashuria e përbashkët ndaj muzikës alternative, rok muzikës psikodelike.Anëtarët janë Kristijan Saviq, Kristijan Novkovski dhe Pande Eftimov, ndërsa së bashku janë tani më 3
vjet.Edhe pse janë bandë aktive, e cila vazhdimisht incizon dhe performon në gjithë shtetin, në botën
e muzikës alternative vazhdimisht ballafaqohen me sfida të ndryshme.The Local Blue
Ndër pengesat të tilla më serioze ata e përfshijnë edhe dëshirën më të vogël të pronarëve të lokaleve të pranojnë bashkëpunim me banda muzikore të këtilla.
“Problemet kryesore janë të kesh hapësirë të mirë ku do të mund të krijosh, të jesh i pajisur dhe të transmetosh zërin që ke në kokë”, sqaron Kristijan. “Mungojnë edhe pronarë që lejojnë te ata të bëjnë muzikë banda muzikore si e jona”.
Kjo, vetëm në mënyrë plotësuese e mbështet narracionin se në këto hapësira dëgjohet pop muzikë e lehtë ose turbo – folk muzikë, jo për shkak se nuk ekzistojnë zhanre të tjera, por se nuk ju ofrohet vend për tu shprehur badat muzikore.
Përpos kësaj, e kanë të qartë se në muzikën alternative, para, siç thotë Pande, nuk ka asnjëherë
dhe ato vazhdimisht qarkullojnë.“Realisht të gjitha paratë që i fitojmë i japim për mbrëmje muzikore, ndërsa të gjitha paratë nga
mbrëmjet i japim përsëri prapa për pajisje. Megjithatë nëse do të kisha financa të pa kufizuara, do të
kisha organizuar një festival të madh, mendoj se kjo është ajo e duhura", thotë ai.Ndërkaq për fillimet e karrierës së tij dhe sfidat me të cilën përditë ballafaqohen gjatë viteve të
fundit na tregon edhe Matej Folc. Artisti 20 vjeçar i cili ka filluar të shkruajë rep në moshën 14 vjeçe, sot
është emër gjithë e më i shpeshtë në festivalet vendase.Matej Foltz
Ai thotë se që në ditët kur ishte në shkollë të mesme, kur ende ka qenë në fillimet e karrierës së tij dhe ka pasur gati vetëm dy ose tre këngë, i është ofruar mundësia të performojë në skenë të vërtetë.
Bëhet fjalë për bashkëpunim me rep grupin Toksikolozi, që e ka çuar drejt performimit të parë më serioz, të cilin e përshkruan si trampolinë, mundësi për ngritje muzikore.
Sfida kryesore, thotë ai, sot është si të zgjerohet publiku jashtë Shkupit.
“Të kem mundësi, menjëherë kisha bërë një turne nëpër Maqedoni. Shoh se kemi publik nga qytete të ndryshme dhe kërkojnë, dëshirojnë të performojmë. Por ne, nuk kemi financa vetë të organizohemi dhe varemi shumë nga ajo se kusht do të na thërrasë”, sqaron Matej.
Njerëz të etur për muzikën si e tija dhe gjithnjë e më tepër performime ka nëpër të gjithë
shtetin, por për të organizuar turne, qëllimi i tij kryesor për momentin, i nevojitet mbështetje e
fuqishme dhe sponsorime.Këto tre storje, janë indikator i fuqishëm për atë se skena muzikore vendase është larg të
pasurës, ashtu siç në shikim të parë mendojmë se është. Banda muzikore dhe artistë të zhanreve të
ndryshme dhe moshave të ndryshme ka kudo nëpër vendin tonë. Përmbajnë potencial të madh dhe
dëshirë për krijim.Përsëritja në radio stacionet, repertori përsëritës i festivaleve vendore ku performojnë të njëjtit
artistë, janë shenjë evidente se në skenës vendore i duhet freski. Ndërsa kjo freski është këtu, vetëm
pret mundësi të paraqitet para publikut.Georgi Bozhinovski
* Kjo përmbajtje u përgatit me ndihmën e Bashkimit Evropian në kuadër të Projektit për
shprehjen e të rinjve. Përmbajtja edukative e botuar është përgjegjësi e Forumit Rinor Arsimor dhe ajo
nuk pasqyron domosdoshmërish pikëpamjet e Bashkimit Evropian.
* Оваа содржина е изработена со помош на Европската Унија во рамките на Проектот за
младинско изразување. За објавените содржини е одговорен Младински образовен форум и
истите нужно не ги одразуваат ставовите на Европската Унија.