2021 година беше петта најтопла година во светот досега, додека нивоата на јаглерод диоксид и метан во атмосферата што ги затоплуваат планетите достигнаа нови врвови, велат научниците од Европската унија.
Службата за климатски промени Коперник на ЕУ (C3S) во извештајот во понеделникот рече дека последните седум години биле најтоплите во светот „со јасна маргина“ во записите кои датираат од 1850 година, а просечната глобална температура во 2021 година била 1,1-1,2 Целзиусови степени над нивоата од 1850-1900 година.
Најжешките години досега биле 2020 и 2016 година.
Земјите се обврзаа според Парискиот договор од 2015 година да се обидат да го ограничат порастот на глобалната температура на 1,5 степени Целзиусови, нивото што научниците рекоа дека ќе ги избегнат неговите најлоши влијанија. Тоа би барало емисиите приближно да се преполоват до 2030 година.
Бидејќи емисиите на стакленички гасови ја менуваат климата на планетата, долгорочниот тренд на затоплување продолжи. Климатските промени влошија многу од екстремните временски настани што го зафатија светот во 2021 година, од поплави во Европа, Кина и Јужен Судан, до шумски пожари во Сибир и САД.
„2021 година беше уште една година на екстремни температури со најжешкото лето во Европа, топлотни бранови на Медитеранот, а да не зборуваме за невидените високи температури во Северна Америка“, откри директорот на CS3, Карло Буонтемпо.
„Овие настани се потсетник за потребата да ги промениме нашите навики, да преземеме решителни и ефективни чекори кон одржливо општество и да работиме кон намалување на нето емисиите на јаглерод“, предупреди Буонтемпо.
Глобалните нивоа на ЦО2 и метан, главните стакленички гасови, продолжија да се искачуваат, достигнувајќи рекордно ниво во 2021 година.
Нивоата на ЦO2 во атмосферата достигнаа 414,3 делови на милион во 2021 година, што е за приближно 2,4% повеќе од 2020 година, велат научниците.
C3S рече дека нивоата на метан, особено моќен стакленички гас, скокнале во последните две години, но причините зошто не се целосно разбрани.
Емисиите на метан се движат од производство на нафта и гас и земјоделство до природни извори како мочуриштата.
По привременото намалување во 2020 година на почетокот на пандемијата KОВИД-19, привремените податоци сугерираат дека глобалните емисии на ЦO2 се повратиле за 4,9 отсто во 2021 година.
Нови рекорди во Европа
Минатото лето беше најжешкото во Европа досега, посочува CS3, по топлиот март и невообичаено студениот април кој ги десеткуваше овошните култури во земјите, вклучително и Франција и Унгарија.
Во јули и август, медитеранскиот топлотен бран поттикна интензивни шумски пожари во земјите вклучувајќи ги Турција и Грција. Сицилија достигна температура од 48,8 степени Целзиусови, рекорд што чека официјална потврда.
Во јули, повеќе од 200 луѓе загинаа кога поројниот дожд предизвика смртоносни поплави во западна Европа. Научниците заклучија дека климатските промени ги направиле поплавите за најмалку 20 отсто поверојатно.
Во Договорот за климата во Глазгов, членките на Обединетите нации потврдија во ноември дека сакаат да го запрат глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови во споредба со прединдустриското време. Сепак, климатските експерти рекоа дека пактот не оди доволно далеку, особено во помагањето да се заштитат ранливите нации од ефектите на глобалното затоплување.
