Перцепцијата на јавноста за важноста од рутинската вакцинација на децата е намалена во Северна Македонија од почетокот на пандемијата на КОВИД-19. Ова го покажува новата анализа на податоци за 55 земји од светот – од кои 29 се наоѓаат во Европа и Централна Азија, вклучувајќи ја и Северна Македонија. Анализата е дел од новиот глобален извештај „Состојбата на децата во светот“ на УНИЦЕФ.
Врз основа на податоци од 2021 година, извештајот посочува дека во Европа и Централна Азија, второто место на негативната ранг листа на земји според бројот на деца со „нула дози“ (деца кои немаат примено никаква вакцина) го делат Северна Македонија, Босна и Херцеговина и Киргистан – 11%, по Молдавија каде оваа стапка изнесува 13%.
Фото: The State of the World’s Children 2023 / УНИЦЕФ
„Иако опфатот со рутинска вакцинација на децата во Северна Македонија порасна во последнава година по пандемијата, она што загрижува е падот на довербата во вакцините кои се даваат во детството. Имунизацијата е една од најзначајните успешни приказни на човештвото. Таа доведе до искоренување на болести како вариола вера и спаси милиони животи од опасни заболувања меѓу кои ќе ги споменам малите сипаници и полиото. Не смееме да дозволиме бранот од страв и дезинформации, дополнително засилен од пандемијата, да ги доведе под ризик животите на децата”, вели Патриција ДиЏовани, претставничка на УНИЦЕФ во земјава.
На глобално ниво, падот на довербата се случува во време на најголемо континуирано назадување во областа на имунизацијата на децата кое трае последниве 30 години. Пандемијата го наруши вакцинирањето на децата речиси насекаде, најмногу заради огромните притисоци врз здравствените системи, пренасочувањето на ресурсите за имунизација кон вакцинацијата против КОВИД-19, дефицитот на здравствени работници и карантинските мерки кои им беа наметнати на граѓаните. Како последица, 67 милиони деца на светско ниво не беа рутински вакцинирани во периодот меѓу 2019 и 2021 година, при што опфатот со вакцинација опадна во 112 земји.
За разлика од светските трендови, каде децата кои живеат во најсиромашните и руралните средини се тие кои најчесто не добиваат една или повеќе рутински вакцинации, состојбите во Европа и Централна Азија, вклучително и во Северна Македонија, се такви што присуството на деца под една година со “нула дози“ е поголемо во урбаните средини и побогатите домаќинства.
Фото: The State of the World’s Children 2023 / УНИЦЕФ
Глобалниот извештај дава листа со препораки. Меѓу најрелевантните за Северна Македонија се следниве:
- Да се продолжи со идентификување на сите невакцинирани деца и истите да се вакцинираат, особено оние кои пропуштија вакцинации за време на пандемијата на КОВИД-19.
- Да се зајакне довербата во вакцините и побарувачката, вклучително и преку тесна соработка со локалните заедници со цел решавање на нивните потреби и грижи поврзани со вакцинацијата.
- Да се даде приоритет на финансирањето на службите за имунизација и примарната здравствена заштита.
- Да се изградат отпорни здравствени системи преку инвестирање во здравствените работници.
„Состојбата на децата во светот“ е најважниот извештај на УНИЦЕФ. Неговото издание за 2023 година е првото кое е посветено исклучиво на рутинската имунизација. УНИЦЕФ секоја година помага на речиси половина од вкупната детска популација во светот со вакцини кои спасуваат животи.
