Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Без транспарентност и отчетност се трошат околу 10 милиони евра за набавки кои се финансираат со пари од родителите во училиштата, соопшти денеска Центарот за граѓански комуникации (ЦГК), објавувајќи го истражувањето насловено Отсуство на процедури, транспарентност и отчетност кај набавките коишто се финансираат со пари од родителите во училиштата.
Според истражувањето спроведено во 96 основни и средни училишта во 8 општини во земјава, набавките за осигурување, за униформи за учениците, за фотографирање, за ужина итн. се спроведуваат во постапки за кои нема јасно дефинирани правила кои би овозможиле избор на најповолните понуди и најдобра вредност за потрошените пари.
Од ЦГК додаваат дека јавни огласи се објавуваат само за екскурзиите, бидејќи МОН за нив има донесено процедури уште во 2014 година.
Најголем дел од училиштата, како што велат од Центарот за граѓански комуникации, не можат да објаснат како е направен изборот на фирмите за чии услуги плаќаат родителите.
„Дури и кај оние училишта што ги доставија одлуките за избор од страна на советите на родителите не може да се утврди како се прибрани разгледуваните понуди, односно кој одлучил од кои конкретни фирми да се бараат понуди за набавките“, велат оттаму.
Доцнењето на МОН да изготви подзаконски акти со кои ќе се регулира начинот на спроведување на набавките во воспитно-образовните институции, кои не подлежат на Законот за јавни набавки, како што велат од ЦГК им овозможува на училиштата да бидат нетранспарентни и неотчетни за начинот на трошење на парите од родителите.
„Националната стратегија за спречување на корупцијата и судирот на интереси 2021 – 2025 година предвидуваше Министерството за образование и наука да ги изготви овие подзаконски акти (правилници) уште во првата половина од 2022 година, со цел да се намалат широките можности за корупција и злоупотреба на службената позиција“, велат од организацијата.
Во земјава има 966 основни и 129 средни училишта, во кои учат околу 254 илјади ученици, а врз основа на добиените податоци, како што посочуваат од ЦГК, може да се процени дека годишната вредност на овие набавки изнесува најмалку 10 милиони евра.
„Ова е, секако, огромна сума пари, за коишто не постои системско решение за начинот на нивното трошење за потребите на учениците“, децидни се од ЦГК.
Истражување е изготвено во рамките на проектот „Заштита од корупција“ со финансиска помош од Амбасадата на Кралството Холандија во Скопје, имплементиран од Центарот за граѓански комуникации, во периодот од 1 ноември 2021 година до 31 октомври 2024 година.
-
QKC: Pa transparencë dhe llogaridhënie shpenzohen rreth 10 milionë euro për furnizime të cilat financohen me para nga prindërit në shkolla
Pa transparencë dhe llogaridhënie harxhohen rreth 10 milionë euro për furnizime të cilat financohen me para nga prindërit në shkolla, njoftoi sot Qendra për komunikime civile (QKC) duke sqaruar hulumtimin e titulluar Mungesë e procedurave, transparencë dhe llogaridhënie te furnizimet të cilat financohen me para nga prindërit në shkolla.
Sipas hulumtimit të bërë në 96 shkolla fillore dhe të mesme në 8 komuna në vend, furnizimet për sigurim, për uniforma për nxënësit, për fotogragim, për menzë etj, zbatohen në procedura për të cilat nuk ka rregulla të definuara qartë të cilat do të mundësonon zgjedhje të ofertave më të volitshme dhe vlerë më më të mirë për paratë e harxhuara.
Nga QKC shtojnë se, thirrje publike publikohen vetëm për ekskursione, sepse për to MASH ka miratuar procedura që në vitin 2014.
Pjesa më e madhe e shkollave, siç thonë nga Qendra për komunikime civile, nuk munden të sqarojnë si është bërë zgjedhja e kompanive për shërbime të së cilave paguajnë prindërit.
“Madje edhe tek ata shkolla që i dorëzuan vendimet për zgjedhje nga ana e këshillave të prindërve nuk mund të konfirmohet si janë mbledhur ofertat e shqyrtuara, përkatësisht kush ka vendosur se nga cilat kompani konkrete të kërkohen oferta për furnizime”, thonë prej aty.
Vonesa e MASH-it për përgatitjen e akteve nënligjore me të cilat do të rregullohet mënyra e zbatimit të furnizimeve për institucionet edukative – arsimore, të cilat nuk bëhen sipas Ligjit për furnizime publike, siç thonë nga QKC u mundëson shkollave të jenë jotransparente dhe të mos japin llogari për mënyrën e harxhimit të parave të prindërve.
“Strategjia nacionale për parandalim të korrupsionit dhe konfliktit të interesit 2021-2025 parashihte që Ministria e Arsimit dhe Shkencës t’i hartojë këto akte nënligjore (rregullore) që në gjysmën e parë të vitit 2022, me qëllim që të ulen mundësit e mëdha për korrupsion dhe keqpërdorim të pozitës zyrtare”, thonë nga organizata.
Në vend nga 966 shkolla fillore dhe 129 të mesme, në të cilat mësojnë rreth 254 mijë nxënës, ndërsa në bazë të të dhënave të marra, siç theksojnë nga QKC, mund të vlerësohet se vlera vjetore e këtyre furnizimeve është më së paku 10 milionë euro.
“Kjo është sigurisht një shumë e madhe parash, për të cilat nuk ekziston zgjidhje sistematike për mënyrën e harxhimit të tyre për nevojat e nxënësve”, janë decid nga QKC.
Hulumtimi është përgatitur në kuadër të projektit “Mbrojtje nga korrupsioni” me ndihmë financiare nga Ambasada e Mbretërisë së Holandës në Shkup, i implementuar nga Qendra për Komunikime Civile, në periudhë prej 1 nëntori të vitit 2021 deri më 31 tetor të vitit 2024.
