Алекс Нантаја е млада диџејка од Швајцарија која пред македонската публика ќе настапи вечерва на еко-фестивалот „Sound of Green“ кој ќе се одржи во Младинскиот културен центар од 20:30 часот. Нејзините електронски сетови карактеризирани како грув техно ја доведоа да настапува со најголемите музички имиња во Швајцарија на големите сцени на „Нордстерн“, „Д! Клуб“ и „Ле Зоо/Узин“.
Во пресрет на вечерашниот настап во Скопје имавме шанса со неа да поразговараме околу нејзиниот избор од поп музика да се префрли на електронската сцена, за независните музичари во Швајцарија, иднината на музиката која се соочува со растечката популарност на вештачката интелигенција како и за тоа дали музиката може да придонесе за поеколошки начин на живот и поздрава животна средина.
Имаш 26 години и веќе имаш искуство со поп музика и како диџеј. Дали ќе продолжиш со диџејството, и што беше клучно за тебе да се префрлиш од еден жанр на музика во друг?
Дефинитивно ќе продолжам со диџејството, но и планирам во иднина да се вратам и на настапување во живо. Како пејач, пијанист и текстописец, споделувањето музика во различни формати е суштински дел од тоа како се изразувам себеси како уметник. Без разлика на жанрот, верувам дека најважно е како публиката се поврзува со уметникот. Без разлика дали тоа е во клуб со енергична денес музика или во интимен концертен амбиент со само акустичен инструмент и песни, чувствата може да варираат, но целта е иста: здружување на луѓето за да уживаат во момент надвор од секојдневниот живот.
Сепак, процесите на настап во живо и диџејство се многу различни по природа, но и двата ја исполнуваат желбата да ги обединат луѓето без разлика на возраста, социо-економското потекло, националноста и родовиот идентитет или сексуалната ориентација.
Како ја избираш музиката што ја пушташ и што те инспирира да селектираш или создаваш музика?
Обично се ставам себеси во кожата на идната толпа, замислувајќи ги различните вибрации што може да се појават од публиката како да сум дел од неа. Избирам песни имајќи го тоа на ум. Исто така, го истражувам клубот или местото на одржување и составот за да го водам мојот предизбор. Најчесто, импровизирам со песните што ги избирам врз основа на она што го гледам и чувствувам додека свирам. За мене како диџеј, гужвата е секогаш движечки фактор. Мојата цел е да им ги дадам истите сензации што ги доживеав додека танцував со други диџеи што имав можност да ги видам.
Каква е независната сцена во Швајцарија и колку е пријателски настроена кон младите уметници?
За Швајцарија важи едно нешто што треба да се знае, а тоа е дека земјата е јазично поделена на три главни региони: француски, германски и италијански — сите на мала област! Населението на Швајцарија брои околу 8 милиони луѓе. Музичката сцена има многу можности во однос на населението, но исто така е распространета низ различни градови поради јазичната поделба. Вообичаено е луѓето да патуваат во различни градови за да видат конкретни уметници, наместо да се задржуваат на само една локација, што ја прави сцената прилично разновидна.
Јас ја доживувам сцената како многу отворена за младите уметници. Има многу можности и голема поддршка за музичката сцена да продолжи да расте, иако Швајцарија е мала земја, некои места не се во приватна сопственост, но се заштитени од културниот сектор и продолжуваат да напредуваат преку грантови и потребата за културата да просперира.
Може ли да споделиш незаборавно искуство што си го имала во текот на твојата кариера?
Првиот пат кога бев поканета од Нордстерн, познат клуб во Базел, да свирам на фестивалот „Фрауенфелд“, огромен хип-хоп фестивал, се сеќавам дека се чувствував и возбудено и исплашено. Не бев сигурна што публиката би сакала да слушне бидејќи помалку сум запознаена со таков вид на фестивалски амбиент. Но, им верував на моите инстинкти, го следев ритамот на танчерите, а толпата не сакаше музиката да престане. Тоа беше магичен момент, особено кога го доживуваш преку изгрејсонце!
Како се чувствуваш за претстојниот настап во Македонија?
Многу сум возбудена да видам што ќе откријам! Никогаш не сум била во оваа држава, а сум слушнала многу добри работи, па со нетрпение очекувам да имам убаво искуство со луѓето таму и да ја пробам храната. Бидејќи по потеклу сум дел и од Грција, љубопитна сум да ги видам сличностите!
Како и на кој начин музиката и музичарите можат да придонесат за подигање на свеста за климатските промени?
Верувам дека уметниците од кој било жанр можат да бидат лидери во општеството со тоа што поставуваат примери, како што тоа го направи Били Ајлиш за време на нејзината турнеја во 2022 година – со притисок за чаши и шишиња за повеќекратна употреба во клубовите и на турнеите за да се намали пластиката за еднократна употреба.
За жал, создавањето еколошка музичка опрема сè уште е предизвик поради сложеноста на вклучените материјали, но гледаме напредок, како што е зголемената употреба на батерии на полнење.
Исто така, мислам дека јавните личности треба да внимаваат што споделуваат на социјалните мрежи, бидејќи нивните постапки и зборови може да имаат силно влијание врз нивната публика. Од друга страна, уметниците можат да ја користат својата платформа преку нивното присуство на сцената, пишување песни и лични пораки за да ја подигнат свеста за климатските промени, служејќи како моќен потсетник за нивните обожаватели.
Во светот се води дискусија за вештачката интелигенција која потенцијално може да ги замени диџеите во клубови, на забави, па дури и на фестивали. Што мислиш ти за ова?
Повеќето луѓе танцуваат или се радуваат затоа што имаат потреба да го направат тоа. Луѓето се нишките што поврзуваат сè на овие настани, без разлика дали тоа е насочено кон градење заедништво, поврзување на уметникот и нивната музика или некоја друга цел. Го видовме дури и подемот на холограмските ѕвезди како Хатсуне Мику во Јапонија, но оние што присуствуваат на тие концерти веројатно сè уште одат на настапи во живо и клубови – едноставно луѓето сакаат да доживуваат повеќе работи.
Вештачката интелигенција веројатно ќе ги преземе задачите како курирање музика во продавниците, а платформите за стриминг веќе користат алгоритми за создавање плејлисти засновани на специфични вибрации. Музиката без авторски права, која постои со години, вообичаено се користи во посебни поставки како што се комерцијални проекти, видеа на Јутјуб или содржини што треба да избегнуваат такси за лиценцирање. Иако е практично за овие цели, верувам дека луѓето сепак ќе сакаат да искусат музика создадена од други луѓе, особено во повеќе лични или емотивни контексти.
Ангела Бошкоска
