Под мотото „Не игнорирај! Препознавај!“ здружението на родители на деца со ендокринолошки заболувања „Раст“ денеска по единаесетти пат се придружува на глобалната иницијатива за одбележување на Светскиот ден за подигнување на свесноста за растот кај децата. Со почеток од 12 часот во Порта Македонија директно вклучени во системот на грижата за децата со нарушувања на растот ќе им се обратат на присутните и ќе одговараат на прашања, меѓу кои директорот на детската клиника Реџеп Мемеди, директорот на здравствениот дом Скопје Самир Исени и специјалист ендокринолог од Детска Клиника.
На овој ден, тие излегуваат со потсетник до родителите и старателите, здравствените работници, но и со барања до Владата.
„Ова е можност да направиме ретроспектива. Дали нешто се промени наназад за оваа ранлива категорија на дечиња или пак тапкаме во место? Во Република Македонија во моментов околу 140 -145 деца со нарушувања на растот кои се лекуваат со хормон за раст. Овој Светски ден го посветуваме на онаа група на деца кои сѐ уште не почнале да се лекуваат со хормонот за раст, поради касно поставена дијагноза и поради што стигнуваат до возраст кога веќе не може да се лекуваат бидејќи растот е завршен. Токму поради оваа причина овогодинешното мото за одбележување на овој ден е ‘Не игнорирај! Препознавај!’“, потенцираат од здружението.
Како што велат оттаму, светското искуство говори дека децата со нарушувањата на растот се соочуваат со многу сериозен проблем кој се состои во касно поставување на дијагноза и последователно ненавремено лекување.
„Ненавременото лекување на ова заболување доведува до сериозни последици со кои во иднина како возрасни индивидуи ќе мора да се носат со товарот – заболувањето кое е навидум едноставно и визуелно поврзано со низок раст, но суштински со сериозна основа во позадина и уште посериозни последици. Секогаш потенцираме, па повторно и во оваа прилика за да остане во свеста на секој еден поединец дека растот не е само индивидуален проблем, туку проблем на целото општество. Постојат многу медицински причини кои можат да влијаат на растот кај детето. Во основа, нарушувањето на растот е многу често најраниот симптом кој ни открива многу други медицински патолошки состојби кои стојат во позадина како причина“, појаснуваат од „Раст“.
Според нив, проблемот е во тоа што децата многу касно се препратени кај специјалист педијатар ендокринолог за подетална анализа и точна дијагноза. А, според искуството, тврдат дека загриженост за висината обично се случува кога децата веќе ќе бидат во понапредна возраст, најчесто во повисоките одделенија во основното образование и кога висината е многу важна во склоп на целокупниот физички изглед.
„Во овој период децата посветуваат големо внимание на сопствениот изглед и соодветно на тоа поставуваат прашања до своите родители и старатели. Кога детето ќе стигне до еднокринолог педијатар и ендокринолог за возрасни, дијагнозата без потешкотии се поставува, но веќе е многу доцна. За поголем дел од нарушувањата на растот за лекување е веке доцна затоа што детето е при крај на растот или пак веќе го завршило својот раст“, додаваат оттаму.
Ова, велат, е глобален проблем и поради тоа Интернационалната коалиција на организации за поддршка на пациенти со ендокрини заболувања го прогласи 20 септември за Светски ден кога сите во исто време во цел свет ќе зборуваат за растот.
„Ние во Македонија преку бројни кампањи и активности се трудиме позитивно да делуваме границата на поставување дијагноза на нарушен раст да се промени кон помала возраст. Примарно се обидуваме да ставиме посебен акцент и да го доближиме проблемот до целата популација, родителите, старателите“, посочуваат од „Раст“.
Нивната порака до родителите, старателите, бабите и дедовците е да ја контролираат висината на нивното дете барем два пати годишно, а притоа контролата на висината не значи детето да биде измерено и да добиете нумерички број. Понатаму, им сугерираат да бараат од матичните педијатри и семејни лекари бројот од добиените сантиметри да го внесат во табелата со крива раст која покажува каде е висината на детето во однос на очеуваната нормална висина за неговата возраст.
„Раните знаци можете и вие како родители и старатели да ги процените едноставно и сами. Пример доколку забележите дека детето носи ист број на облека подолго од една година, пониско е од неговите врсници, децата на помала возраст од помалите групи или одделенија го надминуваат со висината – консултирајте лекар“, упатуваат од здружението.
Тие воедно сакаат да укажат и да ги потсетат и здравствените работници дека сантиметрите покрај останатите показатели се нешто што заслужува посебно внимание во текот на нивната работа, независно дали се превентивни прегледи или прегледи каде поради друга пропратна патологија имаат контакт со дечињата.
„Сакаме да ги замолиме кривите за раст да бидат нивна секојдневна алатка – бројот како нумеричка вредност нема никакво значење додека не се стави во кривата за раст и не се направи проценка дали истата одговара на возраста и полот на детето“, велат од „Раст“.
Овие деца доколку не се лекуваат, информираат оттаму, подоцна како возрасни имаат зголемена појава на сцеви заболувања и заболувања на кардиоваскуларниот систем, мозочни удари, депресија, зголемена телесна тежина со сите последици кои ги носи и така натаму.
Од „Раст“ бараат од Владата и здравствените институции национален регистар на пациенти со нарушувања на растот, терапија за сите деца кои имаат потреба од лекување, изнаоѓање на систем кој нема да зависи од тендерска набавка како во сите земји, право на избор на пациентот за најдобри резултати и интеграција на овие деца во сите сфери и фази на едукативниот систем.
