Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Пресудата која Основниот Кривичен Суд во Скопје ја донесе против 13 лица за трговија со дете, полов напад и силување, и производство и дистрибуција на детска порнографија е огромно разочарување и несоодветно ја рефлектира тежината на извршените дела, реагираат денес од Платформата за родова еднаквост за вчерашната пресуда.
„Овие дела не се само сериозно нарушување на правата на жртвата туку и директен напад врз основите на родовата еднаквост и заштита на децата. Изречените затворски казни под законски утврдениот минимум за вакви сериозни дела од организиран криминал, ја минимизираат правата тежина на овие дела и со тоа ја амнестираат кривичната одговорност на сторителите. Ваквите ублажени казни, наместо да ги одвратат од сторување на исти или слични дела може да ги охрабрат мажите во иднина повторно да вршат вакви форми на родово базирано и сексуално насилство. Тривијализирањето на страдањето на жртвите и во јавноста праќа вознемирувачка порака за тоа како нашето општество ја вреднува безбедноста и добросостојбата на девојчињата и жените“, се наведува во реакцијата.
Од Платформата укажуваат дека Судот, иако имал обврска да одлучи за барањето за надомест на штета од страна на жртвата, истото го одбил, а жртвата ја упатил своето право да го остварува во граѓанска постапка.
„Уште позагрижувачки е наративот на одбраната кој индиректно ја обвини малолетната жртва, па наместо фокусот да се кривичните дела на вршителите, карактерот и минатото на жртвата беа истакнати како причини кои го оправдуваат нарушувањето на телесниот интегритет, безбедност и благосостојба. Ваквиот дискурс во јавноста само ги зајакнува опасните стереотипи, ја одржува системската дискриминација и може да ги обесхрабри другите жртви на насилство да бараат правда. Карактерот на жртвата не е составен дел на обележјето на кривичните дела и не може да биде аргумент за одбрана на сторителите на трговија со дете и силување. Нејзиното минато и личните околности не смеат да се користат за оправдување или намалување на злосторствата извршени против неа“, стои во ракцијата.
„Со ова се одвлекува фокусот дека злосторството започнува со заведување малолетно лице и дека наштетувањето на честа и угледот на малолетното девојче е направено токму од страна на злосторниците преку уцена и присилување, до полов напад, силување и трговија со дете“, дополнуваат оттаму.
Од друга страна, велат од Платформата, не може да се занемари отсуството на било каква јавна реакција на Јавното обвинителство за организиран криминал по однос на вака утврдени санкции за овие сериозни дела и погоре споменатите изјави на судот и одбраната.
„Дополнително, очекуваме Адвокатската комора но и другите професионални здруженија и тела од правосудниот систем како Судскиот совет и Советот на јавни обвинители да го следат овој случај и да постапат согласно законските одредби и Етичките кодекси. Затоа, бараме одговорност за правните професионалци кои прибегнуваат кон неетичко обвинување на жртви, бидејќи тоа ги поткопува принципите на правда и еднаквост. Нашата платформа уште еднаш ја повторува посветеноста во залагањето за правата и достоинството на сите жртви на родово-базирано насилство“, се вели во реакцијата.
Платформата за родова еднаквост го повикува второстепениот суд при разгледувањето на случајот да ја има предвид родовата перспектива, распространетоста на овие кривични дела и последиците врз жртвата, но и врз сите засрамени и замолчени жртви кои не се охрабриле да преземат дејствие. Второстепениот суд, како што нагласуваат оттаму, има можност да донесе правда со изрекување на соодветни и пропорционални казни кои ќе имаат за цел да ги одвратат и другите потенцијални сторители на вакви злосторства и да досуди правичен надоместок за жртвата.
„Овој случај ја нагласува итната потреба од системски реформи, вклучително и построги казни за злосторства против девојчиња и жени. Остануваме вложени во напорите и притисокот да се отстранат мизогините наративи од правните постапки, а ја поттикнуваме јавноста будно да ја следи работата на институциите и да бара правда. А правдата мора да биде брза, фер и недвосмислена во осудата на оние кои нанесуваат штета на најранливите. Како што се приближуваме до почетокот на кампањата ’16 дена активизам против родово базирано насилство’, повикуваме на колективна солидарност и непоколеблива посветеност кон искоренување на родово базираното насилство во сите негови форми. Насилството, вкоренето во системските нееднаквости и патријархални норми, преку неказнивост и нормализација на злоставувањето продолжува несразмерно повеќе да ги погодува жените и маргинализираните лица на глобално ниво“, апелираат од Платформата.
-
Platforma për barazi gjinore: Nevojiten reforma sistematike dhe dënime më të ashpra për krime kundër vajzave dhe grave
Aktgjykimi që Gjykata Themelore Penale në Shkup e solli kundër 13 personave për trafikim të fëmijëve, sulm seksual dhe përdhunim, si dhe prodhim dhe shpërndarje të pornografisë së fëmijëve është një zhgënjim i madh dhe nuk pasqyron në mënyrë adekuate peshën e krimeve të kryera, reaguan sot nga Platforma për Barazinë Gjinore ndaj gjykimit të djeshëm.
“Këto akte nuk janë vetëm një shkelje e rëndë e të drejtave të viktimës, por edhe një sulm i drejtpërdrejtë në themelet e barazisë gjinore dhe mbrojtjes së fëmijëve. Dënimet me burgim nën minimumin e përcaktuar ligjërisht për vepra të tilla të rënda të krimit të organizuar minimizojnë seriozitetin e këtyre veprave dhe në këtë mënyrë amnistojnë përgjegjësinë penale të autorëve. Dënime të tilla të reduktuara, në vend që t’i pengojnë ata nga kryerja e veprimeve të njëjta ose të ngjashme, mund t’i inkurajojnë burrat që të kryejnë përsëri forma të tilla të dhunës me bazë gjinore dhe seksuale në të ardhmen. Banalizimi i vuajtjeve të viktimave dhe në publik dërgon një mesazh shqetësues se si shoqëria jonë vlerëson sigurinë dhe mirëqenien e vajzave dhe grave”, thuhet në reagim.
Platforma bën me dije se Gjykata, edhe pse kishte obligim të vendoste për kërkesën për dëmshpërblim të viktimës, e refuzoi të njëjtën gjë dhe viktimës iu drejtua të ushtrojë të drejtën e saj në procedurë civile.
“Aq më shqetësues është rrëfimi i mbrojtjes që në mënyrë indirekte fajësonte viktimën e mitur, ndaj në vend që të fokusohej tek krimet e autorëve, karakteri dhe e kaluara e viktimës u evidentuan si arsye që justifikojnë cenimin e integritetit trupor, sigurisë dhe mirëqenies. Një diskutim i tillë publik vetëm përforcon stereotipat e rrezikshme, përjetëson diskriminimin sistematik dhe mund të dekurajojë viktimat e tjera të dhunës nga kërkimi i drejtësisë. Karakteri i viktimës nuk është pjesë përbërëse e veçorive të krimeve dhe nuk mund të jetë argument për mbrojtjen e autorëve të trafikimit të fëmijëve dhe përdhunimit. E kaluara e saj dhe rrethanat personale nuk duhet të përdoren për të justifikuar apo minimizuar krimet e kryera kundër saj”, thuhet në deklaratë.
“Kjo e shpërqendron fokusin që krimi fillon me joshjen e një të mituri dhe se dëmtimi i nderit dhe reputacionit të vajzës së mitur bëhet pikërisht nga kriminelët përmes shantazhit dhe detyrimit, deri te sulmet seksuale, përdhunimet dhe trafikimi i fëmijëve”, shtuan ata.
Nga ana tjetër, thonë nga Platforma, nuk mund të anashkalohet mungesa e çfarë do lloj reagimi publik të Prokurorisë Publike për krimin e organizuar në lidhje me sanksionet e përcaktuara në këtë mënyrë për këto krime të rënda dhe deklaratat e lartpërmendura të gjykatës dhe të mbrojtjes.
“Përpos kësaj, presim që Oda e Avokatëve por edhe shoqatat dhe organet e tjera profesionale të sistemit gjyqësor, si Këshilli Gjyqësor dhe Këshilli për Prokuror Publik, të ndjekin këtë rast dhe të veprojnë në përputhje me dispozitat ligjore dhe Kodet etike. Për këtë, kërkojmë përgjegjësi për profesionistët juridik të cilët përdorin fajësimin jo etik të viktimave, pasi ai minon parimet e drejtësisë dhe barazisë. Platforma jonë rithekson edhe një herë angazhimin e saj për të mbrojtur të drejtat dhe dinjitetin e të gjitha viktimave të dhunës me bazë gjinore”, thuhet në reagim.
Platforma për barazi gjinore i bën thirrje gjykatës së shkallës së dytë që gjatë shqyrtimit të rastit të ketë parasysh perspektivën gjinore, përhapjen e këtyre krimeve dhe pasojat për viktimën, por edhe për të gjitha viktimat e turpëruara dhe të heshtura që nuk u inkurajuan të ndërmarrin veprime. Gjykata e shkallës së dytë, siç theksojnë nga atje, ka mundësinë të vërë drejtësinë duke shqiptuar dënime të përshtatshme dhe proporcionale që do të synojnë të pengojnë autorët e tjerë të mundshëm të krimeve të tilla dhe t’i japë dëmshpërblim të drejtë viktimës.
“Ky rast e thekson nevojën urgjente për reforma sistematike, përfshirë edhe dënime më të rrepta për krim kundër vajzave dhe grave. Vazhdojmë të bëjmë përpjekje dhe presion për të hequr narrativat mizogjene nga procedurat ligjore dhe inkurajojmë publikun që të monitorojë me vigjilencë punën e institucioneve dhe të kërkojë drejtësi. Dhe drejtësia duhet të jetë e shpejtë, e drejtë dhe e qartë në dënimin e atyre që dëmtojnë më të pambrojturit. Ndërsa i afrohemi fillimit të fushatës 16 Ditët e Aktivizmit Kundër Dhunës me Bazë Gjinore, ne bëjmë thirrje për solidaritet kolektiv dhe një angazhim të palëkundur për të çrrënjosur dhunën me bazë gjinore në të gjitha format e saj. Dhuna, e rrënjosur në pabarazitë sistematike dhe normat patriarkale, nëpërmjet mosndëshkimit dhe normalizimit të abuzimit vazhdon të prekë në mënyrë disproporcionale gratë dhe njerëzit e margjinalizuar në mbarë botën”, apelon nga Platforma.
