Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
И 2024 е година во која јавните инвестиции не се остварија во целост, дури и во однос на планираната намалена сума со ребаланс на Буџетот. Новите податоци од Министерството за финансии покажуваат дека на крајот на декември реализирани се капитални расходи во износ од 465,8 милиони евра или 77,54 отсто во однос на планот. Од ресорите, највисоко ниво на остварување на јавните инвестиции од 97,1 отсто има во МВР, пишува Порталб.
Минатата – 2024 година беше изборна година во која се случи промена на власта, односно дел од економската година беше менаџирана од претходната, а дел од сегашната власт.
Остварување на капиталните расходи – МВР на „врвот“
Ниту еден од ресорите кои располагаа со износ за капитални расходи поголем од 40 милиони евра не успеал да реализира ниту 90 отсто од планот. Конкеретно Министерството за транспорт, кое лани располагало со најголем буџет во однос на сите останати, реализирало 80,2 отсто од планираните 147,9 милиони евра, Министерството за одбрана од планираните 86 милиони евра потрошило 84,3 отсто, Министерството за финансии – функции на државата, од вкупните 133,4 милиони евра потрошило 76,3 отсто, а Министерството за животна средина реализирало 62,0 отсто од планираните 40,3 милиони евра за јавни инвестиции.
Инфографик: Фисник Џелили/ Порталб.мк
Од останатите ресори, Министерството за образование од годишните планирани 35,1 милион евра за капитални расходи реализирало 71,1 отсто, а позначајна стапка на остварување има во Министерството за внатрешни работи кое лани по овој основ потрошило 26,5 милиони евра или 97,1 отсто. Од вкупниот буџет за капитални расходи во износ од 11,8 милиони евра, Министерството за здравство реализирало 89,8 отсто.
Во сумираните податоци за инвестициската 2024 година се и старо-новите ресори, па така Министерството за јавна администрација од планираните скоро 95.000 евра за капитални расходи потрошило 98,7 отсто, Министерството за дигитална трансформација од предвидените 1,5 милиони евра реализирало 97,9 отсто, Министерството за спорт од 1,7 милиони евра потрошило 45 отсто, а Министерството за енергетика од планираните 2 милиони евра реализирало 50 отсто.
Освен Министерството за енергетика, само половина од средствата за капитални расходи потрошило и Министерството за труд и социјална политика кое од 4,8 милиони евра реализирало 56,1 отсто.
Инфографик: Фисник Џелили/ Порталб.мк
Кај дел од институциите, односно агенциите се забележува потфрлување поголемо од 75 отсто и во оваа група се безбедносната Оперативно-техничка агенција ОТА, која од вкупните средства во износ од 1 милион евра потрошила само 23,6 отсто, потоа Дирекцијата за заштита на лични податоци иако со мал буџет за капитални расходи, успеала да реализира само 14,3 отсто, остварувањето на јавни инвестиции на Државниот инспекторат за земјоделство изнесува 19,3 отсто, а на Државниот инспекторат за труд 13,7 отсто, иако и двете институции за оваа намена имале симболични буџети.
Според Буџетот за годинава повторно е проектирано високо ниво на капитални расходи од 766,7 милиони евра, што е за 5,5 отсто повеќе во однос на ланскиот буџет. Како дел од новиот инвестициски план на Владата е и инфраструктурниот проект за автопатските коридори „Бехтел и Енка“, како и проектите на ниво на општините што ќе се финансираат со пари од унгарскиот кредит.
-
ANALIZË: Përmbledhje e vitit 2024, investimet publike në RMV dështuan me 22,4%
Edhe viti 2024 ishte vit në të cilin investimet publike nuk u realizuan plotësisht, madje edhe në raport me shumën e reduktuar të planifikuar me rebalancin e buxhetit. Të dhënat e reja të Ministrisë së Financave tregojnë se në fund të dhjetorit janë realizuar shpenzime kapitale në vlerë prej 465,8 milionë euro ose 77,54% të planit. Nga ministritë, nivel më të lartë të realizimit të investimeve publike prej 97,1% ka në Ministrinë e Punëve të Brendshme, shkruan analiza ekonomike javore e Portalb.mk.
Viti 2024 ishte një vit zgjedhor në të cilin ndodhi ndryshimi i qeverisë, gjegjësisht një pjesë të vitit ekonomik e menaxhoi qeveria e mëparshme dhe një pjesë qeveria aktuale.
Realizimi i shpenzimeve kapitale, MPB-ja në krye të listës
Asnjë nga ministritë që kishte në dispozicion një shumë për shpenzime kapitale më të madhe se 40 milionë euro nuk arriti të realizonte as 90% të planit. Konkretisht, Ministria e Transportit, e cila vitin e kaluar kishte buxhetin më të madh në krahasim me të gjitha ministritë tjera, realizoi 80,2% nga 147,9 milionë eurot e planifikuara, Ministria e Mbrojtjes nga 86 milionë eurot e planifikuara ka shpenzuar 84,3%, Ministria e Financave – Funksionet e shtetit nga gjithsej 133,4 milionë euro ka shpenzuar 76,3%, kurse Ministria e Mjedisit Jetësor realizoi 62,0% nga 40,3 milionë eurot e planifikuara për investime publike.
Infografik: Fisnik Xhelili/Portalb.mk
Nga ministritë e tjera, Ministria e Arsimit nga 35,1 milionë eurot e planifikuara vjetore për shpenzime kapitale ka realizuar 71,1%, kurse një shkallë më të theksuar realizimi kishte në Ministria e Punëve të Brendshme, e cila vitin e kaluar ka shpenzuar mbi këtë bazë 26,5 milionë euro nga 97,1%. Nga buxheti i përgjithshëm për shpenzime kapitale në vlerë prej 11,8 milionë euro, Ministria e Shëndetësisë ka realizuar 8,.8%.
Në të dhënat e përmbledhura për vitin e investimeve 2024 janë edhe ministritë e vjetra-të reja, kështu që Ministria e Administratës Publike nga gati 95.000 euro të planifikuara për shpenzime kapitale ka shpenzuar 98,7 për qind, Ministria e Transformimit Digjital ka realizuar 97,9% të 1,5 milionë eurove të planifikuara, Ministria e Sportit prej 1,7 milionë eurosh ka shpenzuar 45%, kurse Ministria e Energjisë ka realizuar 50% nga 2 milionë eurot e planifikuara.
Përveç Ministrisë së Energjisë, vetëm gjysmën e mjeteve për shpenzime kapitale ka shpenzuar edhe Ministria e Punës dhe Politikës Sociale.
Infografik: Fisnik Xhelili/Portalb.mk
Në disa prej institucioneve, gjegjësisht agjencive ka një dështim prej mbi 75% dhe në këtë grup bëjnë pjesë Agjencia Operativo-Teknike OTA, e cila shpenzoi vetëm 23,6% të mjeteve totale në vlerë prej 1 milion euro, pastaj Drejtoria për Mbrojtjen e të Dhënave Personale edhe pse me një buxhet të vogël për shpenzime kapitale arriti të realizojë vetëm 14,3%, realizimi i investimeve publike të Inspektoratit Shtetëror të Bujqësisë është 19,3%, kurse i Inspektoratit Shtetëror të Punës 13,7%, edhe pse të dyja institucionet kishin buxhete simbolike për këtë qëllim.
Sipas Buxhetit për këtë vit, sërish parashikohet një nivel i lartë i shpenzimeve kapitale prej 766,7 milionë eurosh, që është për 5,5% më shumë se buxheti i vitit të kaluar. Si pjesë e të planit të ri të investimeve të qeverisë është edhe projekti i infrastrukturës për korridoret e autostradave i “Behtel dhe Enka”, si dhe projektet në nivel të komunave që do të financohen me para nga kredia hungareze.
