Со извршената ревизија утврдени се слабости во спроведувањето на инспекцискиот надзор во студентските домови и воспитно-образовните установи, што резултира со недоволна контрола врз процесите на прием, сместување и евидентирање на студентите, како и со намалена ефикасност во оценувањето на квалитетот на образовните институции. Недостигот на редовни и вонредни инспекции, кадровските слабости и отсуство на имплементација на препораките од претходните ревизии создаваат ризик за несоодветно функционирање и неисполнување на законските обврски.
Државниот завод за ревизија (ДЗР) изрази неповолно мислење по извршената ревизија на финансиските извештаи заедно со ревизија на усогласеност на Државниот просветен инспекторат за 2023 година и за реалноста и објективноста на финансиските извештаи и за усогласеноста со законската регулатива, упатства и воспоставените политики.
Со ревизијата се утврдени слабости и недоследности во спроведувањето на инспекцискиот надзор, што влијае на ефективноста и законитоста на контролите во студентските домови и воспитно-образовните установи.
„Согласно законските одредби Државниот просветен инспекторат има обврска да врши инспекциски надзор најмалку еднаш годишно во студентските домови и да достави извештај до МОН и Владата во рок од 60 дена по завршувањето на сместувањето на студентите. Со ревизијата утврдено е дека последниот инспекциски надзор бил извршен во 2019 година, по што не се извршени нови контроли, ниту се изготвени записници за извршени надзори. Недостигот на редовни и вонредни контроли во процесот на прием, евидентирање и сместување на студентите, како и на точноста на податоците во документацијата на студентските домови, го оневозможува нивното правилно функционирање и исполнување на целта за обезбедување соодветни услови за студентите“, се посочува во соопштението на ДЗР.
Дополнително, ревизијата утврдила дека инспекциски надзор не бил извршен ниту во 2024 година, што укажува на непостапување според препораките на овластениот државен ревизор, утврдено во Конечниот извештај од ревизијата на успешноста на Државниот завод за ревизија, на тема „Ефикасност на мерките, политиките и проектите за исполнување на условите во кои функционираат државните студентски домови“.
„Исто така, Државниот просветен инспекторат има законска обврска да спроведува редовни, вонредни и контролни инспекциски надзори, како и интегрална евалуација на работата на воспитно-образовните установи. Во 2023 година, планирани се вкупно 7.691 инспекциски надзор, од кои само 4.446, или 58% од планираното, се извршени“, велат од ДЗР.
Државниот просветен инспекторат располага со 138 систематизирани работни места, велат од ДЗР, од каде додаваат дека 100 се пополнети, а тоа значи дека една третина од потребниот кадар не е пополнет. Најизразен недостаток има во Секторот за инспекциски надзор и оценување на квалитетот, каде што недостасуваат просветни инспектори, што ја отежнува реализацијата на основната дејност, посочуваат од ДЗР, а посебно за подрачјето на општините Охрид, Гостивар, Кавадарци и Ресен, поради пензионирање на просветните инспектори.
„Исто така, дел од нововработените инспектори не ја завршиле неопходната обука, што носи ризик за грешки и слабости во работењето. Заедно со недостигот на техничко-административен кадар, овие проблеми ја нарушуваат ефикасноста на инспекцискиот надзор и ја отежнуваат неговата целосна примена“, децидни се од ДЗР.
Законот за просветна инспекција ја регулира постапката за вршење на инспекциски надзор, при што еден од методите е интегралната евалуација на воспитно-образовните установи, истакнуваат од ДЗР и додаваат дека е утврдено оти дел од основните и средните училишта не се опфатени со интегралната евалуација секоја трета учебна година, како што предвидува член 20 од Законот.
„Причините за оваа состојба се пандемијата со Ковид-19 во претходниот период, како и недостатокот на кадар, предизвикан од постојаниот одлив на просветни инспектори поради пензионирање или други причини. Ваквата состојба влијае на организацијата и реализацијата на наставата, условите во воспитно-образовните установи, како и на исполнувањето и вреднувањето на работните задачи на наставниците и стручните соработници“, велат од ДЗР.
Во текот на 2023 година, Државниот просветен инспекторат, имајќи ја предвид природата на својата дејност и дисперзираноста на субјектите под инспекциски надзор, располагал со 5 службени возила во возна состојба, велат од ДЗР.
Поради недостигот на моторни возила и со цел да се зголеми функционалноста на институцијата, оттаму објаснуваат дека е донесен Правилник за надоместок на патни трошоци при користење на сопствени возила за службени потреби, и по овој основ биле исплатени надоместоци за патни трошоци во вкупен износ од 1.02 милиони денари.
„Со извршената ревизија утврдени се неправилности кои влијаат на законскиот начин на користење на средствата за службените и сопствените возила за службени цели. Имено, најголем дел од патните трошоци се исплатени за дестинации на кои постои организиран автобуски превоз, бројни патни налози не се уредно пополнети, не се архивирани, недостасуваат податоци за изминати километри, а истите не се одобрени од непосредните претпоставени и не се изготвуваат писмени налози за користење службените возила“, истакнуваат од ДЗР.
Исто така, со ревизијата се истакнува дека Државниот просветен инспекторат се соочува и со несоодветни услови за работа, недостаток на современа софтверска и ИТ опрема (харверд и софтвер).
Ревизијата утврди слабости исто така и во финансиското управување, вклучувајќи неусогласеност на сметководствената евиденција со фактичката состојба, неправилности во евидентирањето на обврските кон добавувачите и расходи без соодветна документација, дополнително потенцирајќи го отсуството на ефективни внатрешни контроли, велат од ДЗР.
За утврдените состојби, од ДЗР дале препораки, чија имплементација би обезбедила надминување на проблемите.
