Се наоѓате на:Дома»Shqip»[Интервју] Станав стјуардеса за да излезам од државата каде нема работа без книшка или врски

[Интервју] Станав стјуардеса за да излезам од државата каде нема работа без книшка или врски

25/03/2016 - 13:32 Shqip, Вести, Граѓани

Темјана Поповска, дипломиран магистер по комуникации пред две години решила целосно да го промени начинот на живот и да ја прифати понудата за работа од една странска авио-компанија како стјуардеса. Во интервју за Радио МОФ говори за причините заради кои одлучила да ја напушти земјата, можностите за младите луѓе во Македонија, како и за возбудливата нова професија преку која веќе ги има посетено сите континенти.

Зошто реши да работиш надвор од земјава и како се одлучи да ја прифатиш можноста за работа како стјуардеса?

Откако ја прифатив македонската реалност дека е невозможно да се најде работа за она што си студирал ако немаш врски или партиска книшка, како и фактот дека и да имаш работно место (со просечната македонска плата со која сите знаеме како може односно не може да се преживее) скоро невозможно е тоа да биде без стресните моменти на секои три месеци кога твојот договор на дело истекува и не знаеш дали ќе ти понудат нов. На унапредување, зголемување на плата, флексибилност на датумите за летен и зимски годишен одмор, пензиско, здравствено… за овие работи не ни размислува просечниот млад човек во Македонија, бидејќи реалноста не е да се мисли на иднината туку секој е ставен во позиција да се грижи само да преживее.

Сите овие проблеми со кои секојдневно се соочува младиот човек во Македонија ме изреволтираа до тој степен што решив да ги занемарам дипломите за кои сум учела и за кои моите родители делеле од месечниот буџет, да ја оставам и таа таканаречена кариера која може да ја имаш како млад човек во Македонија и да си одам што подалеку без разлика на работното место бидејќи во секој случај ќе биде далеку подобро платено и регулирано од она што го имав.

Работата како стујардеса ја прифатив како можност за излез надвор од државата, патување без визи, можност за поголема заработка, флексибилен годишен одмор преку целата година, искуство и стабилно работно место. Значи едноставно целиот пакет во тој момент на револтираност од македонското несоцијална држава ми се чинеше како добитна комбинација наместо да си ги губам годините во волонтирање, пракса или работни места со три до шест месечни договори на дело.

Како изгледа еден твој работен ден и колку различни места може да посетиш во неделата?

Кога одам на лет секогаш треба да бидам два часа пред летот на работа во просториите на компанијата каде целиот тим од летот заедно со пилотите има брифинг за летот со детали и работни обврски. Ќе се изненадите ама на еден лет во зависнот од типот на авионот има од 16 до 23 стујарди/ стујардеси што значи секој работи во различна кабина и има различни задолженија. По брифингот сите заедно одиме во авионот каде започнуваат работните обврски, припреми за бординг, проверување на опремата за итни случаи и слично. По сето ова доаѓаат патниците, служењето храна и пијачки итн. По слетување имаме некои должности во врска со опремата во авионот и потоа одиме во хотел. Генерално на секоја дестинација се останува 24 часа што доколку летот не бил премногу долг или напорен ти дава можност да уживаш во новиот град и да се одмориш.

Вообичаено во една недела можеш да одиш на две до три различни места и континенти. Едно патување одзема два до три дена, Значи пример во една недела можеш да одиш во Сингапур па после тоа да имаш еден слободен ден и после тоа да одиш во Прага. Во месецот летаме и по 100 часа што значи дека секој месец посетуваш неколку градови и плус имаш кратки летови на дестинациите кои се до неколку часа оддалечени од мојата база. Овие летови се како вистинско одење на работа бидејќи работиш еден сектор, па седиш во авион додека да го исчистат и потоа се враќаш назад дома. Единствената разлика е што може да одиш на работа во два наутро, а да се вратиш во еден на пладне.

Како би ја опишала работата како стјуардеса и колку го промени твојот живот оваа професија од претходно?

Работата како стујардеса е интересна но многу често напорна, бидејќи многу често сме во авион преку цела ноќ наместо да спиеме како нормалните луѓе. Наша најголема одговорност е безбедноста на патниците и авионот за кои што имаме 2 месечен активен тренинг, како и повторување на испитите еднаш годишно. Многу често патниците не го знаат тоа, не не сфаќаат сериозно, сметаат дека сме таму само за служење храна и пијачки, а не се свесни дека доколку има принудно слетување ние сме оние кои се тренирани како да го евакуираат авионот во помалку од 90 секунди. Една стујардеса за да ги добие дозволите за летање поминува активен и напорен тренинг кој освен евакуација на земја и вода во помалку од 90 секунди, гасење пожар и справување со декомпресија има и медицински тренинг кој опфаќа справување со ситуации како на пример породување на бебе.

Работата е интересна бидејќи ти нуди динамичен живот и почнуваш некои градови во светот да ги чувствуваш како дома. По одредено време на летање имаш омилени плажи во Австралија за сончање, ресторани со најдобра тајландска храна и места за масажа во Бангкок, омилени места за пиење кафе во Сингапур, улична храна во Сајгон, најдобро вино и стек во Кејптаун или Јоханезбург, паеља во Мадрид или клубови во Барселона, алтернативен ноќен живот во Будимпешта или Буенос Аирес.

Оваа професија е спротивна од она што претходно го работев, така што дефинитивно го промени мојот живот. Како придобивка од оваа работа освен добрата заработка и патувањето би ја посочила интеракцијата со луѓе како и можноста за справување со секакви меѓучовечки односи, култури конфликти или проблеми. Секако со оваа работа освен тоа учиш како да бидеш трпелив буквално за се и како да го цениш секој слободен момент од денот. За нас нема викенди, празници или родендени, распоредот го добиваме еднаш месечно и врз основа на тоа си го планираме месецот кој следи.

Како стујардеса работам скоро две години и за ова време ги имам посетено сите континенти. Сингапур, Куала Лумпур, Кејптаун, Јоханезбург, Дурбан, Алжир, Прага, Хамбург, Лондон, Ница, Еентебе, Хараре, Акра, Осака, Кјото, Џакарта, Коломбо, Мелбурн, Перт, Буенос Аирес, Сао Паоло, Манила, Хо Ши Мин, Манчестер, Бирминген, Брисел, Барселона, Мадрид, Сејшели, Пукет, Калкута, Бангкок се дестинациите кои први ми паѓаат на памет, но секако има многу повеќе. Не сум летала само во САД бидејќи немам американска виза, па сега тоа ми е приоритет во наредниве месеци.

Дали е напорна работата и може ли да кажеш некои поспецифични интересни, чудни случки кои си ги имала досега? Дали се чувствуваш безбедно и каква е одговорноста да се грижиш за луѓе илјадници метри над земјата?

Оваа работа е премногу напорна бидејќи бара целосна будност, концентрација и физичка работа вообичаено по 12 часа од денот/ ноќта. Понекогаш треба да одиме на работа во 2 по полноќ и иако знаеш дека ќе треба да си буден и да работиш наредните 12 часа сепак не може на телото да му кажеш да спие преку цел ден. Мислам дека хроничната ненаспаност и менувањето на временски зони како и летањето во секој час од денот се причини заради кои многу луѓе после година или две се откажуваат од овој живот. Но сепак бесплатното патување низ светот, престојувањето во хотели со 5 ѕвезди како и можноста да имаш слободни денови во текот на неделата кога сите други одат на работа се само дел од придобивките кои ги имаат стујардесите.

Чудни случки има на секој лет, и после секој лет се прашувам што уште може да видам. Понекогаш патниците не гледаат како тие да се деца, а ние нивни мајки што мене ми е многу чудно и се трудам на нивните чудни прашања и молби да не превртувам очи, но немојте да се зачудите ако некој ви каже дека не прашуваат како се отвара вратата од тоалетот бидејќи не знаат сами.

Исто така најчесто никој не знае за нашата држава, кога велам Македонија, мислат дека кажувам Барселонија (да, луѓето мислат дека тоа е држава!). Но доколку спомнам Југославија не постоел патник кој не слушнал за неа, а зачудувачки е дека многу луѓе мислат дека уште постои.

Најмногу коментари добивам за македонското знаме бидејќи го гледаат до моето име, еднаш едни патници ми нудеа и пари да ми го купат. Сите Jапонци кога го гледаат нашето знаме коментираат дека изгледа како старото јапонско знаме, јас проверив на гугл и навистина е така. Исто така неколку пати индиски бизнисмени ми кажуваа дека на одредено време нивните фирми соработувале со Македонија бидејќи имало ефтина работна сила и можности за нивниот бизнис.

Можам да кажам дека се чувствувам безбедно во авион бидејќи ние поминуваме тренинг со кој не запозаваат и тренираат за сите можни сценарија кои евентуално би се случиле. Искрено мојата одговорност е огромна и доколку нешто не е во ред во мојата област на одговорност во авионот, а јас тоа не сум го воочила тоа пред полетување вината ќе биде најпрво моја (тука мислам на недостаток на опрема за итни случаи, расипани делови од внатрешноста на авионот итн.).

Дали Македонија нуди доволно можности за работа за младите луѓе?

За жал Македонија не нуди никакви можности за младите луѓе во однос на работа и кариера. Ретко кој млад човек може да изгради вистинска кариера со унапредување, менување на позиции, зголемување на плата и слично. Само како за пример ќе споредам дека една стујардеса која има 22 години со само 1 или 2 лета ги заработува истите пари за кои истиот 22 годишен Македонец ќе работи цел месец.

Јас многу често ги прашувам луѓето од државите како Бангладеш или Пакистан колку е просечната плата во нивната земја, а тие велат дека е околу 200 американски долари, и не ми веруваат кога им кажувам дека во Македонија минималната плата е 150 долари, бидејќи сите имаат илузија дека ако си од Европа автоматски значи дека имаш високи примања и можност за кариера и заработка.

Дали ќе се вратиш во Македонија и го планираш својот живот во земјава или надвор од неа?

Во Македонија не би сакала да се вратам бидејќи не можам да го прифатам светот каде владее партиска книшка, непотизам, врски и ситуации од типот дали си се појавил на митинг и слично. Не сакам животот да ми биде планиран од политичките структури кои решаваат дали ти ќе бидеш успешен, дали ќе имаш кариера или дали ќе дишеш чист воздух. Ми недостигаат семејството и пријателите во секој момент и искрено жалам и сум многу лута што државата ме избрка од дома.

K.O.
[Intervistë] U bëra stjuardesë për të dalë nga shteti ku nuk ka punë pa librezë apo lidhje.

Temjana Popovska, Magjistër i diplomuar në komunikim, dy vjet më parë vendosi të ndryshojë tërësisht mënyrën e jetës dhe të pranojë ofertën e punës si një stjuardesë nga një linjë ajrore e huaj.Në intervistën për Radio MOF flet për arsyet pse ajo vendosi të largohet nga vendi, mundësitë për të rinjtë në Maqedoni, si dhe për profesionin e ri emocionues përmes të cilit tashmë i ka vizituar të gjitha kontinentet.

Përse vendose të punosh jashtë vendit dhe si vendose ta pranosh mundësinë të punosh si stjuardesë?

Prej kur e pranova realitetin maqedonas se është e pamundur të gjesh një punë për atë që ke studiuar dhe nëse nuk ke lidhje ose librezë partiake, si dhe fakti se edhe të kesh një vend pune (me rrogën mesatare maqedonase që ne të gjithë e dimë se si mund, gjegjësisht se si nuk mund të mbijetohet ) pothuajse e pamundur pa qenë pa momentet stresuese që çdo 3 ose 6 muaj, kur kontrata e punës suaj mbaron dhe nuk e dini nëse do të ju ofrojnë një të tjetër. Për avancim, rritje të rrogës, fleksibilitet të datave për pushimet verore dhe dimërore, pensionale, shëndetësore … për këto gjëra as nuk mendon personi mesatar i ri në Maqedoni, për shkak se realiteti nuk është të mendohet për të ardhmen, por secili është i vendosur në pozicion të shqetësohet vetëm për mbijetesë.

Të gjitha këto probleme me të cilat përballen përditë të rinjtë në Maqedoni më revoltuan deri në pikën që vendosa t’i injoroj diplomat për të cilat kam mësuar dhe që prindërit e mi kanë ndarë nga buxheti mujor, për ta lënë dhe atë të ashtuquajtur karrierë që mund ta kesh si një i ri në Maqedoni dhe të shkoj sa më larg pa marrë parasysh vendin e punës për shkak se në çdo rast do të jetë shumë më mirë e paguar dhe e rregulluar nga ajo që kam pasur.

Punën si stjuardesë e pranova si një mundësi të dal jashtë vendit, udhëtim pa viza, mundësia e të ardhurave më të larta, pushim vjetor fleksibël gjatë gjithë vitit, përvojë dhe një punë e qëndrueshme. Pra, thjeshtë e gjithë pakoja në atë moment të revoltës ndaj shtetit asocial maqedonas mu duk si një kombinim fitues, në vend se t’i humbja vitet në vullnetarizëm, praktika apo punë me kontrata 3 ose 6 mujore.

Si duket një ditë pune e jotja dhe sa shumë vende të ndryshme mund të vizitoni gjatë javës?

Kur të shkoj në një fluturim gjithmonë duhet të jem në punë para hapësirave të kompanisë dy orë përpara fluturimit, ku i tërë ekipi i fluturimit bashkë me pilotët kanë një konferencë informimi me detajet dhe detyrat e fluturimit. Ju do të habiteni, por në një fluturim, në varësi të llojit të aeroplanit ka prej 16 deri në 23 sjtuardë / stjuardesa që do të thotë secili punon në një kabinë tjetër dhe ka përgjegjësi të ndryshme. Pas konferencës së informimit të gjithë shkojmë së bashku në aeroplan ku fillojnë përgjegjësitë e punës, përgatitje për hipje, kontrollimin e pajisjeve të emergjencës dhe ngjashëm. Pas gjithë kësaj vijnë pasagjerët, shërbimi i ushqimit, pijeve etj. Pas zbritjes kemi disa detyra në lidhje me pajisjet në aeroplan dhe pastaj shkojmë në hotel. Në përgjithësi në çdo destinacion qëndrohet 24 orë, nëse fluturimi nuk ka qenë shumë i gjatë apo i vështirë, të jepet mundësia të pushosh dhe ta shijosh qytetin e ri.

Zakonisht në një javë mund të shkoni nga 2 deri në 3 vende të ndryshme dhe kontinente. Një Udhëtimi zgjat 2 deri 3 ditë, kështu që për shembull në një javë ju mund të shkoni në Singapor dhe më pas të keni një ditë të lirë dhe pastaj të shkoni në Pragë. Në muaj fluturojmë edhe nga 100 orë që do të thotë se çdo muaj viziton 4/5 qytete dhe plus keni fluturime të shkurtra në destinacione që janë ¾ orë larg nga baza ime. Këto fluturime janë si një shkuarje e vërtetë në punë, sepse punoni një sektor, pastaj qëndroni në aeroplan derisa të pastrohet dhe pastaj ktheheni në shtëpi. I vetmi ndryshim është se mund të shkoni në punë në ora dy e mëngjesit dhe të ktheheni në ora një në mesditë.

Si do ta përshkruanit punën si një stjuardesë dhe sa e ka ndryshuar jetën tuaj ky profesion nga ai paraprak?

Puna si stjuardesë është interesante, por shpesh është e vështirë për shkak se shumë shpesh jemi në aeroplan gjatë natës në vend se të flemë si njerëz normalë. Përgjegjësia jonë më e madhe është siguria e pasagjerëve dhe aeroplanëve, për të cilët kemi trajnim aktiv 2 mujor, dhe përsëritjen e provimeve një herë në vit. Shumë shpesh udhëtarët nuk e dinë këtë, nuk na marrin seriozisht, mendojnë se ne jemi aty vetëm për t’i shërbyer ushqim dhe pije dhe nuk janë të vetëdijshëm se nëse ka një ulje emergjente ne jemi ata të cilët jemi të trajnuar si ta evakuojmë aeroplanin në më pak se 90 sekonda. Një stjuardesë për t’i fituar lejet për fluturim kalon nëpër një trajnim aktiv dhe të vështirë i cili përveç evakuimin e tokës dhe ujit në më pak se 90 sekonda, ka të bëjë me shuarjen e zjarrit dhe ndihmën e parë me kompresion, gjithashtu ka trajnim mjekësor që përfshin ballafaqim me situata të tilla, si lindja e një foshnje.

Puna është interesante, sepse të ofron një jetë dinamike dhe fillon disa qytete në botë t’i ndiesh si shtëpinë tënde. Pas disa kohe fluturimi keni plazhe të preferuara në Australi për rrezitje, restorante me ushqimin më të mirë tajlandez dhe vende për masazh në Bangkok, vende të preferuara për të pirë kafe në Singapor, “street food” në Saigon, verën dhe biftekun më të mirë në Kejp Taun apo Johanesburg, paelja në Madrid ose klubet në Barcelonë, jeta e natës alternative në Budapest apo Buenos Aires.

Ky profesion është e kundërta e asaj që e punoja më parë, kështu që patjetër se ka ndryshuar jetën time. Si një përfitim i kësaj pune përveç të ardhurave të mira dhe udhëtimit që do ta kisha theksuar ndërveprimin me njerëz dhe aftësinë për t’u marrë me të gjitha marrëdhëniet njerëzore, kultura, konfliktet ose probleme. Natyrisht, me këtë punë, përveç se mëson se si të jesh tolerant fjalëpërfjalshëm ndaj çdo gjëje dhe si ta vlerësh çdo moment të lirë të ditës. Për ne nuk ka fundjavë, festa apo ditëlindje, orarin e marrim një herë në muaj dhe në bazë të asaj bëjmë planin për muajin që vijon.

Si stjuardesë jam duke punuar gati dy vite dhe gjatë kësaj kohe i kam vizituar të gjitha kontinentet. Singapor, Kuala Lumpur, Kejp Taun, Johanesburg, Durban, Algjeri, Pragë, Hamburg, London, Nice, Eentebe, Harare, Akra, Osaka, Kjoto, Xhakarta, Kolombo, Melburn, Perth, Buenos Aires, Sao Paulo, Manila, Ho Çi Min, Mançester, Birmingham, Bruksel, Barcelonë, Madrid, Sejsheli, Puket, Kalkuta, Bangkok janë destinacionet që më bien ndërmend të parat, por natyrisht ka edhe shumë më tepër. Nuk kam fluturuar vetëm në SHBA sepse nuk kam vizë amerikane, kështu që është prioriteti im i muajve të ardhshëm.

A është punë e vështirë, dhe a mund të na tregosh disa gjera interesante më specifike, ndodhi të veçanta të çuditshme që i ke pasur deri më tani? A ndiheni e sigurt dhe si është përgjegjësia të kujdesesh për njerëzit në mijëra metra mbi tokë?

Kjo punë është shumë e vështirë për shkak se kërkon vigjilencë të plotë, përqendrim dhe punë fizike zakonisht nga 12 orë të ditës / natës. Ndonjëherë duhet të shkojmë në punë në 2 të mëngjesit edhe pse e dini se duhet të jeni të zgjuar dhe të punoni brenda 12 orëve të ardhshme, megjithatë nuk mund t’i tregosh trupit të flejë gjatë gjithë ditës. Mendoj se pagjumësia kronike dhe ndryshimi i zonave kohore dhe fluturimi në çdo orë të ditës janë arsye pse shumë njerëz heqin dorë nga ky stil i jetesës pas një viti ose dy. Megjithatë, udhëtimi falas në mbarë botën, qëndrimi në hotele me 5 yje si dhe mundësia për të pasur ditë të lira gjatë javës, kur të gjithë të tjerët shkojnë në punë janë vetëm disa nga përfitimet që i kanë stjuardesat.

Ngjarjet të çuditshme ka në çdo fluturim, dhe pas çdo fluturimi pyes veten se çfarë mund të shoh tjetër. Ndonjëherë udhëtarët na shohin sikur të ishin fëmijë, dhe ne jemi nënat e tyre, për mua është shumë e çuditshme dhe unë përpiqem në pyetjet e tyre të çuditshme dhe lutem që të mos i rrokullis sytë, por mos u befasoni nëse dikush ju pyet si hapet dera e VC-cë sepse nuk dinë si ta hapin vetë.

Gjithashtu më së shpeshti askush nuk di për shtetin tonë, kur u them Maqedonia mendojnë se u them Barselonija (po, njerëzit mendojnë se ajo është një shtet!). Por nëse përmend Jugosllavinë nuk ekziston pasagjer i cili nuk ka dëgjuar për të, dhe është e mahnitshme se shumë njerëz mendojnë se ende ekziston.

Shumicën e komenteve i marr për flamurin maqedonas, sepse e shohin pranë emrit tim. Një herë disa pasagjerë më ofruan para për ta blerë atë. Të gjithë Japonezët kur e shohin flamurin tonë komentojnë se duket si flamuri i vjetër japonez, unë e kontrollova në Google dhe me të vërtetë është i tillë. Gjithashtu disa herë biznesmenë indiane më thanë se një kohë kompanitë e tyre bashkëpunonin me Maqedoninë, sepse kishte dorë të lirë të punës dhe mundësi për bizneset e tyre.

Mund të them se ndjehen e sigurt në aeroplan, sepse ne kemi kaluar trajnim që na njoftojnë dhe trajnojë për të gjithë skenarët e mundshëm që do të mund të ndodhnin. Sinqerisht përgjegjësia ime është e madhe dhe nëse diçka nuk është në rregull në zonën time të përgjegjësisë në aeroplan dhe nëse unë nuk e kam vërejtur atë para fluturimit, faji së pari do të jetë i imi (e kam fjalën për mungesa të pajisjeve për emergjenca, pjesë të prishura nga brendia e aeroplanit etj).

A ofron Maqedonia mundësi të mjaftueshme për punë për të rinjtë?

Për fat të keq Maqedonia nuk ofron mundësi për të rinjtë për sa i përket punës dhe karrierës. Vështirë se ndonjë person i ri mund të ndërtojë një karrierë të vërtetë me avancim, duke ndryshuar pozicionet, duke ju rritur pagat dhe ngjashëm. Vetëm si një shembull, për të krahasuar se një stjuardesë e cila është 22 vjeçe, me vetëm 1 ose 2 fluturime fiton paratë e njëjta për të cilat një i ri i të njëjtës moshë 22 vjeçare në Maqedoni do të duhet të punojë për një muaj.

Unë shpesh i pyes njerëzit nga vende si Bangladeshi apo Pakistani, si është paga mesatare në vendin e tyre, dhe ata thonë se është rreth $200, dhe nuk më besojnë kur u them atyre se në Maqedoni paga minimale është $150, sepse të gjithë kanë iluzionin se në qoftë se je nga Evropa automatikisht do të thotë se keni të ardhura më të larta dhe mundësi për karrierë dhe përfitime.

A do të kthehesh në Maqedoni dhe a e planifikon jetën në vend apo jashtë vendit?

Në Maqedoni nuk do të doja të kthehem sepse nuk mund të pranoj një botë ku mbizotëron libreza partiake, nepotizmi, lidhjet dhe situatat të llojit a ke dalë në miting dhe ngjashëm. Nuk dua që jeta ime të jetë e planifikuar nga strukturat politike të cilat vendosin nëse ti do të jesh i suksesshëm, vallë do të kesh një karrierë ose vallë do të thithish ajër të pastër. Më mungojnë familja dhe miqtë, në çdo moment dhe sinqerisht ndjej keqardhje dhe jam shumë e zemëruar që shteti më përzuri nga shtëpia.