Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Eкономски раст од 3,7 отсто, повисоки пензии за 2.500 денари, борба со сивата економија без да има промени во даночната политика. Општините ќе почнат да ги трошат парите од Унгарскиот кредит, државата ќе враќа доспеани долгови од стотици милиони евра. И 2025 ќе биде изборна година – партиите ќе ги мерат силите на локално ниво, пишува Порталб.
Раст на БДП, повисоки плати, „предизборни“ 250 милиони евра за општините
Според прогнозите зацртани во новиот Буџет, 2025 ќе биде добра година за економијата – БДП ќе се зголеми за 3,7%, а бруто-инвестциите за 8,1%. Во 2025 година, според владините анализи, се очекува подобрување на надворешното опкружување и зголемување на надворешната побарувачка.
„Согласно најавите од страна на странските инвеститори, очекувано е зголемување на капацитетите на постојните компании во развојните зони, а владата ќе продолжи со активностите за привлекување на нови странски инвестиции. Сето ова ќе придонесе извозот да премине во позитивната зона и да изнесува 4,2% во 2025 година. Истовремено, зголемените инвестиции и растот на домашната побарувачка ќе влијаат на зголемување на увозот, чиј раст во 2025 година е проектиран на 4,4%“, се наведува во Буџетот 2025.
Инфографик: Фисник Џелили/Порталб.мк
Аналитичарите сепак потсетуваат дека воените жаришта на исток не само што не се „изгаснати“, туку и во одредени зони ескалираат и дека сè уште демне ризикот од нови ценовни удари. Дополнително, Европа е во исчекување дали администрацијата на претседателот Трамп ќе ја промени царинската политика што би имало сериозни економски последици во глобалната трговија.
„Резултатите со кои ќе ја завршиме оваа година не даваат многу простор да се биде оптимист за наредната, 2025 година. Инфлацијата во ноември повторно се зголеми, јавниот долг значајно ќе ја надмине границата од 60 отсто од БДП, економскиот раст е повеќе од скромен, иако во третиот квартал бројките беа солидни. Во прилог на оваа констатација одат и развојот на ситуацијата во кризните жаришта (што има и глобални економски ефекти), состојбите кај нашиот најзначаен трговски партнер, Германија, но и најавите за воведување царини за европските земји од страна на новата администрација на САД, што посредно ќе влијае и врз македонските извозни компании“ вели новинарот – колумнист Мирче Јовановски.
Ефикасна администрација, целосно спроведување на Охридскиот рамковен договор
2025 година ќе биде прва целосна година за власта преводена од ВМРО-ДПМНЕ. Според зацртаните приоритети, и во новата календарска година на агендата се ЕУ интеграциите, енергетската транзиција, борба со сивата економија.
Еве дел од планот на власта :
–професионална и ефикасна јавна администрација
–интеграција на Република Северна Македонија во Европската Унија
–целосно спроведување на Охридскиот рамковен договор, јакнење на мултикултурната кохезија
– фикасна борба против корупцијата и криминалот, независност на правосудството
Според аналитичарите, со оглед на големите изборни ветувања, граѓаните ќе очекуваат резултати не само на економски, туку и на внатрешно и надворешно политички план.
„Владата ја чека многу работа за да испорача барем дел од нејзините предизборни ветувања. Тука како главни приоритети би ги издвоил: видливи резултати во борбата против корупцијата и сивата економија, кои според сите анализи се едни од најважните фактори кои влијаат и врз економскиот раст. Не помалку важни се и структурните реформи (од што барем до сега, не видовме ништо), или, ако ништо друго, барем навремено спроведување на мерките од Планот за раст кои самите ги предложивме, а ги одобри Европската комисија, а кои ќе овозможат добивање на средства од европските фондови во рамки на планот за раст на земјите од Западен Балкан“, вели Јовановски.
2025, исто како и 2024, ќе биде изборна година – партиите ќе се „соочат“ на локално ниво. Ќе се бираат 80 градоначалници и прв човек на Град Скопје. Во предворје на изборите, општините веќе ќе ги трошат 250-те милиони евра од Унгарскиот кредит – пари кои, според аналитичарите, несомено ќе имаат влијание врз изборниот исход, а на почеткот од годинава компаниите треба да ги добијат и првите кредити, исто така од Унгарскиот кредит кои ќе ги делат деловните банки.
-
ANALIZË: Pritjet për vitin ekonomik 2025 në Maqedoninë e Veriut
Rritje ekonomike prej 3,7%, rritja e pensioneve për 2.500 denarë, luftë kundër ekonomisë gri pa ndryshime në politikën tatimore. Komunat do të fillojnë t’i shpenzojnë paratë e kredisë hungareze, shteti do t’i kthejë borxhet e prapambetura prej qindra milionë eurosh. Edhe viti 2025 do të jetë një vit zgjedhor – partitë do t’i matin forcat në nivel lokal, shkruan analiza ekonomike javore e Portalb.mk.
Rritje e PBB-së, rroga më të larta, 250 milionë euro “parazgjedhore” për komunat…
Sipas parashikimeve të përcaktuara në buxhetin e ri, viti 2025 do të jetë një vit i mirë për ekonominë – PBB-ja do të rritet për 3,7%, ndërsa investimet bruto për 8,1%. Në vitin 2025, sipas analizave të qeverisë, pritet një përmirësim i mjedisit të jashtëm dhe një rritje e kërkesës së jashtme.
“Sipas njoftimeve nga investitorët e huaj, pritet rritje e kapaciteteve të kompanive ekzistuese në zonat zhvillimore, kurse qeveria do të vazhdojë me aktivitetet për tërheqjen e investimeve të reja të huaja. E gjithë kjo do të kontribuojë që eksportet të kalojnë në zonën pozitive dhe të arrijnë në 4,2% në vitin 2025. Njëkohësisht rritja e investimeve dhe rritja e kërkesës së brendshme do të ndikojnë në rritjen e importit, rritja e të cilit në vitin 2025 parashikohet në 4,4%”, thuhet në buxhetin për vitin 2025.
Ingofrafik: Fisnik Xhelili/Portalb.mk
Megjithatë, analistët përkujtojnë se vatrat e luftës në lindje jo vetëm që nuk janë “shuar”, por edhe po përshkallëzohen në zona të caktuara dhe se ende ekziston rreziku për rritje të reja të çmimeve. Përveç kësaj, Evropa pret të shohë nëse administrata e Presidentit Trump do të ndryshojë politikën doganore, e cila do të kishte pasoja të rënda ekonomike në tregtinë globale.
“Rezultatet me të cilat do ta mbyllim këtë vit nuk japin shumë hapësirë për të qenë optimistë për vitin e ardhshëm, 2025. Inflacioni u rrit sërish në nëntor, borxhi publik do ta kalojë ndjeshëm kufirin prej 60 për qind të PBB-së, rritja ekonomike është më se modeste, megjithëse në tremujorin e tretë shifrat ishin solide. Ky konstatim mbështetet edhe nga zhvillimi i situatës në vatrat e krizës (që ka edhe efekte ekonomike globale), situata në partnerin tonë më të rëndësishëm tregtar, Gjermani, por edhe njoftimet për vendosjen e detyrimeve doganore për vendet evropiane nga ana e administratës së re amerikane, e cila indirekt do të ndikojë edhe tek kompanitë eksportuese maqedonase”, thotë gazetari-kolumnist, Mirçe Jovanovski.
Administratë efikase, zbatim i plotë i Marrëveshjes Kornizë të Ohrit…
Viti 2025 do të jetë viti i parë i plotë për qeverinë e udhëhequr nga VMRO-DPMNE-ja. Sipas prioriteteve të parashtruara, edhe në vitin e ri kalendarik në agjendë janë integrimet në BE, tranzicioni energjetik dhe lufta kundër ekonomisë gri.
Ja një pjesë të planit të pushtetit:
- Administratë publike profesionale dhe efikase,
- Integrimi i Republikës së Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian,
- Zbatimi i plotë i Marrëveshjes Kornizë të Ohrit, forcimi i kohezionit multikulturor,
- Luftë fiskale kundër korrupsionit dhe krimit, pavarësi e gjyqësorit.
Sipas analistëve, duke pasur parasysh premtimet e mëdha zgjedhore, qytetarët do të presin rezultate jo vetëm në aspektin ekonomik, por edhe në planin e brendshëm dhe të jashtëm politik.
“Qeverinë e pret shumë punë për të realizuar të paktën një pjesë të premtimeve të saj parazgjedhore. Këtu, si prioritete kryesore do t’i veçoja: rezultate të dukshme në luftën kundër korrupsionit dhe ekonomisë gri, të cilat sipas të gjitha analizave janë një nga faktorët më të rëndësishëm që ndikojnë edhe në rritjen ekonomike. Jo më pak të rëndësishme janë edhe reformat strukturore (nga të cilat, të paktën deri më tani, nuk kemi parë asgjë), ose, nëse asgjë tjetër, të paktën zbatimi në kohë i masave nga Plani i Rritjes Ekonomike, të cilat i propozuam vetë dhe u miratuan nga Komisioni Evropian, e që do të mundësojnë marrjen e mjeteve nga fondet evropiane në kuadër të planit për rritjen ekonomike të vendeve të Ballkanit Perëndimor”, thotë Jovanovski.
Viti 2025, ashtu si edhe viti 2024, do të jetë vit zgjedhor – partitë do të “përballen” në nivel lokal. Do të zgjidhen 80 kryetarë komunash dhe njeriu i parë i Qytetit të Shkupit. Në prag të zgjedhjeve, komunat tashmë do të shpenzojnë 250 milionë euro nga kredia hungareze – para që sipas analistëve padyshim që do të kenë ndikim në rezultatin e zgjedhjeve, e në fillim të vitit kompanitë duhet t’i marrin edhe kreditë e para, gjithashtu nga kredia hungareze, të cilat do t’i ndajnë bankat tregtare.
