Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
На улица „Баница“ во скопската населба Црниче се наоѓа објект на месната заедница. Овој објект општината го даде на користење на „КРИК“, кој со свои луѓе, негуватели и волонтери го реновираше и адаптираше во Мултифункционален центар „Крикни“ за млади и за лица со попреченост. Тука младите ќе можат да одржуваат обуки, работилници и разни настани од свој интерес, а притоа се отвора и Дневен центар за окупациона терапија, со цел да понуди поинакви услуги во заедницата.„Центарот (за окупациона терапија) е отворен за возрасни лица над 18 години, кои се заинтересирани да дојдат и посветат дел од своето време, да се дружат и научат нови работи“, изјави Мила Карадафова Ангеловска, извршната директорка на ЦМА „КРИК“.
Од „КРИК“ на настанот по повод отворањето објаснија дека Центарот работи од понеделник до петок, а корисниците имаат можност да го посетат два до три пати во неделата, по неколку часа. Вработени во центарот се стручен кадар кои има искуство во работа со лица со попреченост и тоа окупационен терапевт, физиотерапевт и психолози.
Целта на тимот е да опфати и да мапира поголем број полнолетни лица со попреченост, кои би се вклучиле и би ги следеле окупационо-терапевтските активности. Услугите не се наплатуваат.
„Пријавувањето се врши преку пополнување формулар. Кој е заинтересиран може да се пријави за себе, или член на семејство, пријател, комшија, сосед. Секој е добредојден, не правиме разлика меѓу физичка или психичка попреченост. Окупационо-терепевтските активности се организираат според желбите и потребите на корисниците. Воглавно тие се наменети за справување со секојдневните активности во домот, да понудат продуктивна работа, функционално користење на слободното време и интегрирање со заедницата“, посочи окупациониот терапевт Стојан Андонов.
Тој нагласи дека веќе постојат како група, пет лица редовно го посетуваат Центарот и засега фокусот е на креативни и музички работилници. Па, оттука, Андонов на настанот ја зема гитарата и заедно со дел од тимот и корисници изведоа музичка точка, за да покажат како овие лица се продуктивни и го користат слободно време.
„Окупационата терапија кај нас е малку е непозната, ретка и засега непрепознаена професија од општеството. Ние како услуги нудиме и проценки, подобрување, поддржување и враќање на способноста за дневни активности, како и слободно време, од биолошки, психолошки или невролошки аспект. Се прави евалуација, развој и обнова на конгнитивните или психолошките компоненти за изведба на самата активност“, објасни тој.
Според Андонов, задачите за корисниците се адаптираат, со цел тие потоа полесно да ги завршуваат. Како придобивка, постојано се во контакт со лицата што доаѓаат, а се спроведува и соработка меѓу клиентот со семејството, или лице блиско до него.
„Тука е и социјалната интеграција на лицата. Кога повеќе се дома, денот им е неструктуиран, неисполнет, а овде може да го добијат многу повеќе. Гледаме заедно да направиме план за исполнување на денот. Се разбира работиме и на социјализација, нови техники и вештини“, посочи Андонов.
Центарот е реновиран со поддршка од проектот „Добивање живот – деинституционализација на корисниците од Специјалниот завод Демир Капија“, воден од чешката организација „People in Need“ во партнерство со „КРИК“, Здружение „Солем“ и Специјален завод Демир Капија, а финансиран од Европската Унија.
Оттука, „People in Need“ рекоа дека ова се активности што се на линија на нивната организација која промовира различност и намалување на нееднаквоста.
„Низ целиот проект се имплементираа повеќе активности, а меѓу најважните е преселбата на дел од корисниците на Заводот од Демир Капија и услуги насочени кон заедницата. Ова е долг процес и добро е што добивме поддршка и од Министерстерството за труд и социјала, а тука сум да повикувам на одржливост во оваа насока и во следните години“, рече претставничка од чешката „People in Need“.
Околу преселбата на корисниците од Демир Капија, директорката на „КРИК“ Карадафова Ангеловска рече дека таа се случува изминативе две години. Главно во Демир Капија, Неготино, но во тек е подготовка и за дел од корисниците во Скопје, каде „КРИК“ понатаму ќе стане давател на социјалната услуга за живеење со 24-часовна поддршка.
„Така да, ќе имаме можност и понатаму да работиме напорно и на социјалните услуги, кои ќе бидат дел од истиот сервис, како би можеле корисниците полесно да влезат во заедницата, да живееме сите заедно и еднакво“, посочи Карадафова Ангеловска од „КРИК“.
Бојан Шашевски
-
-
U hap qendra multifunksionale “Krikni” për të rinjtë dhe personat me aftësi të kufizuara
Në rrugën “Banica” në lagjen Crniçe të Shkupit gjendet objekti i bashkësisë lokale. Komuna ia dha këtë objekt në shfrytëzim të organizatës “KRIK”, që me njerëzit, kujdestarët dhe vullnetarët e vet e rinovoi dhe e përshtati në Qendrën Multifunksionale “Krikni” për të rinjtë dhe personat me aftësi të kufizuara. Këtu të rinjtë do të mund të zhvillojnë trajnime, punëtori dhe ngjarje të ndryshme të interesit të tyre dhe njëkohësisht do të hapet edhe Qendra Ditore për Terapi Okupacionale, për të ofruar shërbime të ndryshme në komunitet.
“Qendra (për terapi okupacionale) është e hapur për të rriturit mbi 18 vjeç, të cilët janë të interesuar të vijnë dhe të kushtojnë një pjesë të kohës së tyre, të bëjnë miq dhe të mësojnë gjëra të reja”, tha Mila Karadafova Angelovska, drejtoreshë ekzekutive e QAR “KRIK”.
“KRIK” në hapjen shpjegoi se Qendra punon nga e hëna në të premte, dhe përdoruesit kanë mundësi ta vizitojnë dy deri në tre herë në javë, nga disa orë. Punonjësit e qendrës janë staf profesional të cilët kanë përvojë në punë me persona me aftësi të kufizuara, përkatësisht terapistë profesionistë, fizioterapistë dhe psikologë.
Qëllimi i ekipit është të përfshijë dhe hartojë një numër më të madh të të rriturve me aftësi të kufizuara, të cilët do të bashkohen dhe do të ndjekin aktivitetet e terapisë okupacionale. Shërbimet nuk pagohen.
“Regjistrimi bëhet duke plotësuar një formular. Kushdo që është i interesuar mund të aplikojë për veten e tij, ose ndonjë familjar, mik, fqinj. Të gjithë janë të mirëpritur, ne nuk bëjmë dallime midis paaftësisë fizike apo mendore. Aktivitetet e terapisë okupacionale organizohen sipas dëshirave dhe nevojave të përdoruesve. Kryesisht synohen të merren me aktivitete të përditshme në shtëpi, të ofrojnë punë produktive, shfrytëzim funksional të kohës së lirë dhe integrim me komunitetin”, tha terapisti okupacional Stojan Andonov.
Ai theksoi se tashmë ekzistojnë si grup, pesë persona e vizitojnë rregullisht Qendrën dhe për momentin fokusi është në punëtoritë kreative dhe muzikore. Andonov nga aty mori kitarën në ngjarje dhe së bashku me një pjesë të ekipit dhe përdoruesit shfaqën një partiturë muzikore, për të treguar se si këta njerëz janë produktivë dhe e shfrytëzojnë kohën e lirë.
“Terapia okupacionale në vendin tonë është një profesion pak i panjohur, i rrallë dhe për momentin i panjohur nga shoqëria. Si shërbime ofrojmë vlerësime, përmirësime, mbështetje dhe rivendosje të aftësisë për aktivitete të përditshme, si dhe të kohës së lirë, nga pikëpamja biologjike, psikologjike apo neurologjike. “Bëhet vlerësimi, zhvillimi dhe rinovimi i komponentëve njohës apo psikologjikë për kryerjen e vetë aktivitetit”, shpjegoi ai.
Sipas Andonov, detyrat për përdoruesit janë përshtatur, në mënyrë që ata t’i kryejnë më lehtë. Si përfitim janë vazhdimisht në kontakt me personat që vijnë, dhe gjithashtu realizohet bashkëpunim edhe mes klientit dhe familjes së tij, apo ndonjë personi të afërt.
“Ekziston edhe integrimi social i njerëzve. Kur janë më shumë në shtëpi, dita e tyre është e pastrukturuar, e paplotësuar dhe këtu mund të fitojmë shumë më tepër. Ne së bashku mundohemi të zhvillojmë një plan për të përmbushur ditën. Natyrisht, punojmë edhe për socializim, teknika dhe zhvillim të aftësive të reja”, theksoi Andonov.
Qendra është rinovuar me mbështetjen e projektit “Geting a life – deinstitucionalizimi i përfituesve të Institucionit Special të Demir Kapisë”, i udhëhequr nga organizata çeke “People in Need” në partneritet me “KRIK”, Shoqata Solem dhe Institucioni special Demir Kapija dhe është financuar nga Bashkimi Evropian.
Prandaj, “People in Need” tha se këto janë aktivitete që janë në përputhje me organizimin e tyre që promovojnë diversitetin dhe zvogëlojnë pabarazinë.
“Gjatë gjithë projektit janë realizuar një sërë aktivitetesh dhe ndër më të rëndësishmet është zhvendosja e disa prej përdoruesve të Institutit nga Demir Kapija dhe shërbimet e orientuara drejt komunitetit. Ky është një proces i gjatë dhe është mirë që morëm mbështetje nga Ministria e Punës dhe Çështjeve Sociale, dhe unë jam këtu për të bërë thirrje për qëndrueshmëri në këtë drejtim në vitet në vijim”, tha përfaqësuesi nga “People in Need” nga Çekia.
Lidhur me zhvendosjen e shfrytëzuesve nga Demir Kapija, drejtoresha e “KRIK” Karadafova Angelovska tha se kjo ka ndodhur në dy vitet e fundit. Kryesisht në Demir Kapi të Negotinës, por janë duke u bërë përgatitje për shpërngulje të disa prej shfrytëzuesve në Shkup, ku “KRIK” më tutje do të bëhet ofrues i shërbimeve sociale për jetesë me mbështetje 24 orëshe.
“Pra, po, do të kemi mundësi të vazhdojmë të punojmë fort për shërbimet sociale, të cilat do të jenë pjesë e të njëjtit shërbim, në mënyrë që përdoruesit të hyjnë më lehtë në komunitet, që të jetojmë të gjithë bashkë dhe në mënyrë të barabartë”, u shpreh Karadafova Angelovska nga “KRIK”.
Bojan Shashevski
