Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Речиси 1.000 реакции бројат кампањите со кои, меѓудругото се бара унапредување на квалитетот на јавниот превоз во Скопје, зголемена транспарентност на Владата и одговорност на институциите за пожарите во летниот период, а кои моментално се активни на новата онлајн платформа „Реагирај“.
На платформата изработена од Институтот за демократија „Социетас Цивилис“ – Скопје (ИДСЦС), заедно со партнерите од програмата „Граѓаните против корупцијата“ моментално има четири активни кампањи кои граѓаните можат да ги поддржат, односно да реагираат до надлежните за решавање на тие проблеми преку копчето „Реагирај“. Апликацијата генерира мејл кој може директно да се испрати до надлежните преку електронска пошта за решавање на одреден проблем.
Целта на апликацијата е да се овозможи побрза и поефикасна комуникација помеѓу граѓаните и институциите, а на овој начин граѓаните директно се вклучуваат во активната борба со корупцијата и добиваат можност да делуваат и да реагираат кон носителите на одлуки, наведоа креаторите во претставувањето на апликацијата.
Реакциите веќе даваат резултат
Реакциите на граѓаните преку новата платформа веќе даваат некаков резултат. Миша Поповиќ од ИДСЦС за Радио МОФ вели дека преку луѓето што ги познаваат, а кои испратиле реакции, знаат дека институциите враќаат на одговорите.
Според Поповиќ, ефектот со ваквиот начин на притисок кон надлежните треба да се гледа низ призмата на тоа што се постигнува директно, а тоа, како што вели, може да биде реакција на институциите.
„И ете на пример, од Министерството за образование веќе се доби, по однос на реакцијата за како се трошат парите на родителите во училиштата. Таа реакција предизвика одговор од МОН, во кое што, во процесот на подготовка на нови законски решенија ќе се има предвид овој проблем. Повеќемината што испратија реакција, добија одговор од МОН, така што очекуваме дека институциите барем ќе видат дека има граѓани кои се подготвени, не само да го изразат своето незадоволство на социјалните мрежи, со своите пријатели, во некое слободно време, условно кажано, туку да искористат комуникациска алатка – мејл, за да го изразат своето незадоволство директно онаму каде што лежи проблемот“, вели Поповиќ.
Вториот ефект на алатката, како што вели тој е дека алатката гаи граѓански активизам и се негува индивидуалното делување, каде граѓаните сфаќаат дека не функционираат само во група, туку и поединечно.
„И дека и на еден и на друг начин, во група и поединечно имаат некоја моќ, во услови во кои голем дел од граѓаните се разочарани и можеби делува дека нивната перспектива е со доза на песимизам. Меѓутоа, вака се гради демократијата“, објаснува Поповиќ.
Од тоа што го знаат, преку луѓето кои ги познаваат, а кои испратиле реакции, Поповиќ вели дека конкретно досега биле вратени два условно кажано одговори на четири реакции.
„Едниот е овој што го споменав со Министерството за образование и вториот одговор од лицето за располагање со информации од јавен карактер при Влада, во реакцијата за необјавувањето на советниците на премиерот, во кој што се доби практично ист одговор кој што го имаат добиено и новинарите. Не би го нарекол тоа квалитетен одговор, заради тоа што, ние бараме да се објават податоците за советниците, и новинарите добиле одговор дека ќе се објават тогаш, кога ќе се комплетира листатa. И практично и ние го добивме тој одговор“, вели Поповиќ.
„Меѓутоа, повторно ќе кажам, во оваа фаза, можеме да разговараме за тоа дали институциите игнорираат или реагираат на реакцијата на граѓаните. И реагираат на реакциите на граѓаните. Ќе видиме понатаму како ќе се развива таа комуникација во смисла, дали ќе се зголемува квалитетот на одговорите од институциите, како што граѓаните одбираат конструктивно да придонесат, со тоа што испраќаат реакција до институциите, така и институциите да одберат конструктивно да одговорат, во смисла на тоа навистина да се зафатат да го решат проблемот“, рече тој.
Кампањите на платформата имаат времетраење, а што потоа, според Поповиќ зависи од кампања до кампања. Некаде, вели логично ќе биде да се предвидат нови чекори, а некогаш ќе биде само реакција и изразување некакво незадоволство на граѓаните.
Но, во принцип, сите кампањи на апликација остануваат архивирани, за корисниците да можат за што се се’ реагирало.
„Во некои случаи каде што ние ќе дознаеме која ќе биде реакцијата на институциите, ќе објавиме посебни текстови за да знаат исто така граѓаните што бил успехот од тоа што го направиле. Меѓутоа, секако дека размислуваме и за опции во кои што од една реакција следи друга реакција и така натаму. Меѓутоа, тоа се зависи од контекст“, истакна Поповиќ.
Граѓаните можат да предложат свои идеи
Самата замисла на апликацијата е и граѓаните да се вклучат граѓаните со свои идеи. Предлозите може да се испраќаат на мејл адресата reagiraj@idscs.org.mk.
Од ИДСЦС претходно нагласија дека предлозите и идеите на граѓаните се неопходни за да се подобри заедничката борба против корупцијата и да ги засилат акциите.
„Секој предлог или идеја е вреден и може да придонесе кон позитивни промени во општеството. Ве охрабруваме да ги споделите сите ваши мисли и иницијативи, без разлика дали се однесуваат на конкретни проблеми или општи предлози за подобрување на системот“, посочија од ИДСЦС во најавата за апликацијата.
Сега засега, принципот на додавање нови идеи ќе остане на тој начин, поради тоа што, како што рече Поповиќ, од нивна страна, како уредници на апликацијата треба да се најдат одговорните институции, да ги соберат нивните мејлови, да формулираат кратка и јасна порака и да се објасни проблемот.
Мартин Колоски
-
Qytetarët përmes platformës së re online mund të reagojnë drejtpërdrejt për problemet e tyre
Fushatat të cilat momentalisht janë aktive në platformën e re online “Reagiraj” dhe me të cilat, mes tjerash kërkohet avancimi i cilësisë së transportit publik në Shkup, rritjen e transparencës së Qeverisë dhe përgjegjësi të institucioneve për zjarret në periudhën e verën, numërojnë pothuajse 1.000 reagime.
Në platformën e përgatitur nga Instituti për Demokraci “Societas Civilis” – Shkup (IDSCS), së bashku me partnerët nga programi “Qytetarët kundër korrupsionit” momentalisht ka katër fushata aktive të cilat qytetarët mund t’i mbështesin, përkatësisht të reagojnë te autoritetet kompetente për zgjidhjen e atyre problemeve përmes butonit “Reago”. Aplikacioni gjeneron një i cili mund të dërgohet në mënyrë direkte te autoritetet përmes postës elektronike për zgjidhjen e një problemi të caktuar.
Qëllimi i aplikacionit është të mundësohet komunikim më i shpejtë dhe më efikas mes qytetarëve dhe institucioneve, ndërsa në këtë mënyrë qytetarët të përfshihen në mënyrë direkte në luftë aktive me korrupsionin dhe fitojnë mundësi të veprojnë dhe të reagojnë ndaj vendim-marrësve, theksuan krijuesit në prezantimin e aplikacionit.
Reagimet veç më japin rezultate
Reagimet e qytetarëve përmes platformës veç më japin rezultat. Misha Popoviq nga IDSCS për Radio MOF thotë se, përmes njerëzit që i njohin dhe të cilët kanë dërguar reagime, e dinë se institucionet kthejnë përgjigje.
Sipas Popoviqit, efekti i mënyrës së këtillë të presionit ndaj autoriteteve duhet parë nga prizmi i asaj që arrihet drejtpërdrejt dhe ky, siç thotë ai, mund të jetë reagim i institucioneve.
“Dhe kështu, për shembull nga Ministria e Arsimit veç më kemi marrë, sa i përket reagimit se si shpenzohen paratë e prindërve në shkolla. Ky reagim shkaktoi një përgjigje nga MASh, në të cilën në procesin e përgatitjes së zgjidhjeve të reja ligjore do të merret parasysh ky problem. Shumica që dërgoi një reagim mori përgjigje nga MASh-i, ndaj presim që institucionet të paktën të shohin se ka qytetarë që janë të gatshëm, jo vetëm të shprehin pakënaqësinë e tyre në rrjetet sociale, me miqtë e tyre, në kohën e lirë, thënë kushtimisht, por të përdorin një mjet komunikimi – e-mail, për të shprehur pakënaqësinë e tyre drejtpërdrejt aty ku qëndron problemi”, thotë Popoviq.
Efekti i dytë i veglës, siç thotë ai, është se vegla nxit aktivizmin qytetar dhe ushqen veprimin individual, ku qytetarët kuptojnë se nuk funksionojnë vetëm në grup, por edhe individualisht.
Dhe se në një mënyrë apo tjetër, në grup dhe individualisht, kanë njëfarë fuqie, në kushte në të cilat një pjesë e madhe e qytetarëve janë të zhgënjyer dhe mund të duket se perspektiva e tyre është me një dozë pesimizmi. Megjithatë, kështu ndërtohet demokracia”, shpjegon Popoviq.
Nga sa dinë, përmes personave që i njohin, të cilët kanë dërguar reagime, Popoviq thotë se konkretisht deri më tani janë kthyer dy përgjigje të kushtëzuara për katër reagime.
“Një është ajo që përmenda me Ministrinë e Arsimit dhe përgjigja e dytë nga përgjegjësi i informimit publik në Qeveri, në reagimin ndaj moszbulimit të këshilltarëve të kryeministrit, në të cilën praktikisht është marrë e njëjta përgjigje të cilën e morën gazetarët. Nuk do ta quaja përgjigje cilësore, sepse ne kërkojmë që të publikohen të dhënat për këshilltarët dhe gazetarët kanë marrë përgjigje se do të publikohen kur të plotësohet lista. Dhe praktikisht edhe ne e kemi marrë atë përgjigje”, thotë Popoviq.
“Megjithatë, do të them sërish, në këtë fazë mund të diskutojmë nëse institucionet e injorojnë apo reagojnë ndaj reagimit të qytetarëve. Dhe ata reagojnë ndaj reagimeve të qytetarëve. Do të shohim më tej se si do të zhvillohet ai komunikim në kuptimin nëse do të rritet cilësia e përgjigjeve nga institucionet, pasi qytetarët zgjedhin të kontribuojnë në mënyrë konstruktive, duke dërguar një reagim tek institucionet, në mënyrë që institucionet të zgjedhin të përgjigjen në mënyrë konstruktive, në atë kuptim që të fillojnë me të vërtetë ta zgjidhin problemin”, tha ai.
Fushatat në platformë kanë një kohëzgjatje dhe çfarë do të ndodhë më pas, sipas Popoviqit, varet nga fushata në fushatë. Diku, thotë ai, do të jetë logjike të parashikohen hapa të rinj, e ndonjëherë do të jetë vetëm reagim dhe shprehje e pakënaqësisë së qytetarëve.
Por në parim, të gjitha fushatat e aplikacioneve mbeten të arkivuara, në mënyrë që përdoruesit të mund të reagojnë për gjithçka.
“Në disa raste kur do të mësojmë se cili do të jetë reagimi i institucioneve, do të publikojmë tekste të veçanta që edhe qytetarët ta dinë suksesin e asaj që kanë bërë. Megjithatë, sigurisht që po mendojmë edhe për opsione në të cilat një reagim pason një reagim tjetër e kështu me radhë. Megjithatë, gjithçka varet nga konteksti”, theksoi Popoviç.
Qytetarët mund të propozojnë idetë e tyre
Vetë ideja e aplikacionit është të përfshijë edhe qytetarët me idetë e tyre. Propozimet mund të dërgohen në adresën elektronike reagiraj@idscs.org.mk.
IDSCS paraprakisht theksoi se sugjerimet dhe idetë e qytetarëve janë të nevojshme për të përmirësuar luftën e përbashkët kundër korrupsionit dhe për të forcuar veprimet.
“Çdo propozim apo ide është me vlerë dhe mund të kontribuojë në ndryshime pozitive në shoqëri. Ju inkurajojmë të ndani të gjitha mendimet dhe iniciativat tuaja, pavarësisht nëse kanë të bëjnë me probleme specifike apo sugjerime të përgjithshme për përmirësimin e sistemit”, thuhet në njoftimin e aplikacionit nga IDSCS.
Tani për tani, parimi i shtimit të ideve të reja do të mbetet i tillë, sepse, siç tha Popoviq, nga ana e tyre, si redaktorë të aplikacionit, duhet të gjenden institucionet përgjegjëse, të mblidhen emailet e tyre, të formulohet një mesazh i shkurtër dhe i qartë dhe të sqarohet problemi.
Martin Koloski
