Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Најчеста и најраспространета дискриминација во последната година е забележана врз основа на политичка припадност (77%), а втора најраспространета е врз основа на етничка припадност (53%). Ова го покажуваат резултатите од спроведеното истражување Барометар за еднакви можности 2023 година според перцепцијата на јавноста.
Дискриминацијата врз основа на попреченост е рангирана како трета (49%). Под 50% се и дискриминациите врз основа на возраст (42%), врз основа на религија и уверување (42%), и врз основа на пол (40%).
Дискриминацијата врз основа на сексуална ориентација во 2023 година е на најниско ниво и изнесува 38%.
Годинава речиси и немало разлика во перцепцијата за етничка дискриминација меѓу етничките Македонци/ки (51%) и етничките Албанци/ки (52%). Сепак, информираат од Комисијата за спречување и заштита од дискриминација (КСЗД), споредувајќи ги со истражувањата од претходните години, перцепцијата за дискриминацијата врз основа на етничка припадност се намалила кај етничките Албанци/ки и муслиманите/ките, а се зголемила кај етничките Македонци/ки и христијаните/ките.
Фото: Графикон од истражувањето
Во последните пет години, перцепцијата за дискриминација врз основа на попреченост се зголемува и кај женската и кај машката популација, но позачестена е кај жените.
Испитаниците кои се изјасниле дека биле дискриминирани во последните 12 месеци најчесто биле дискриминирани во јавниот простор (27%), потоа, додека барале работа или биле на работа (23%, 22%, соодветно). Секој петти испитаник/чка изјавил/а дека бил/а дискриминирана од здравствен персонал (21%). А, во 2023 година гледаме благо намалување во поддршката на сите мерки и активности кои се насочени кон обезбедување еднакви можности при вработување.
Резултатите од истражувањето покажуваат дека секој трет испитаник бил дискриминиран врз најмалку една од основите кои се предмет на истражувањето (34%). Мнозинството, изјавиле дека не биле лично дискриминирани (65%). Во сите истражувања низ годините, политичката припадност е најчест вид на дискриминација.
„Поразувачки е податокот дека мнозинството на испитаници/чки не ги знаат своите права во случаите кога се жртви на дискриминација (2009 – 56%; 2018 – 52%; 2023 – 50%). Мнозинството од испитаниците/чките (57%) изјавиле дека би побарале заштита од релевантни институции доколку бидат жртва на дискриминација или вознемирување. Но, една третина (33%) не би пријавиле“, пишуваат од КСЗД.
Податоците во истражувањето од 2023 година се добиени помеѓу 25 мај и 12 јуни 2023 година. Анкета ја спроведе агенцијата за истражување на јавното мислење, маркетинг и медиуми БРИМА. Истражувањето е базирано на национален репрезентативен примерок за населението на возраст над 15 години, користејќи метод на анкетирање „лице в лице“ во домот на испитаникот/чката. Во примерокот во 2023 г. се опфатени 1608 испитаници.
-
Qytetarët në vitin 2023 më së shpeshti kanë qenë të diskriminuar për shkak të përkatësisë politike, çdo i treti ka qenë i diskriminuar të paktën në një bazë
Diskriminimi në bazë të përkatësisë politike (77%) është diskriminimi më i shpeshtë dhe më i përhapur që është vërejtur në vitin e fundit, ndërsa në vend të dytë si më i përhapuri është diskriminimi në bazë të përkatësisë etnike (53%). Këtë e tregojnë rezultatet e hulumtimit të zbatuar Barometar për mundësi të barabarta në vitin 2023, sipas percdeptimit të opinionit.
Diskriminimi në bazë të aftësisë të kufizuara është ranguar si i treti (49%). Nën 50% janë edhe diskriminimet në bazë të moshës (42%), në bazë të religjionit dhe bindjeve (42%) dhe në bazë të gjinisë (40%).
Diskriminimi në bazë të orientimit seksual në vitin 2023 është në nivel më të ulët dhe është 38%.
Këtë vit pothuajse nuk ka pasur dallim në perceptimin për diskriminim etnik mes maqedonasve etnik (51%) dhe shqiptarëve etnik (52%). Megjithatë, nga Komisioni për parandalim dhe mbrojtje nga diskriminimi informojnë se, duke në krahasim me hulumtimet e viteve paraprake, percepitmi për diskrimin në bazë të përkatësisë etnik është ulur te shqiptarët dhe myslimanët, ndërsa është rritur te maqedonasit etnik dhe të krishterët.
Në pesë vitet e fundit, perceptimi për diskrimin në bazë të aftësive të kufizuara, është rritur edhe tek popullata femërore edhe tek ajo mashkullore, por më e shpeshtë është te gratë.
Të anketuarit që janë deklaruar se kanë qenë të diksriminuar në 12 muajt e fundit më së shpeshti janë diskrimimnuar në hapësirën publike (27%), më pas derisa kanë kërkuar punë apo kanë qenë në punë (23%, respektivisht 22%). Çdo i anketuar i pestë ka deklaruar se ka qenë i diskriminuar nga personeli shëndetësor (21%). Ndërsa në vitin 2023 vërehet ulje e lehtë në mbështetjen e të gjitha masave dhe aktiviteteve të cilat janë të orientuara drejt sigurimit të mundësive të barabarta gjatë punësimit.
Rezultatet e hulumtimit tregojnë se, çdo i treti i anketuar ka qenë i diskriminuar të paktën për njëra nga bazat që janë objekt hulumtimi (34%). Shumica, kanë deklaruar se nuk kanë qenë të diskriminuar personalisht (65%). Në të gjitha hulumtimet ndër vite, përkatësia politike është lloji më i shpeshtë i diskriminimit.
“Fakti që shumica e të anketuarve nuk i dinë të drejtat e tyre në rastet kur janë viktimë e diskriminimit(2009 – 56%; 2018 – 52%; 2023 – 50%) është rrënuese. Shumica e të anketuarve (57%) kanë deklaruar se do të kërkonin mbrojtje nga institucionet relevante nëse janë viktimë e diskriminimit apo shqetësimit. Por, një e treta (33%) nuk do të paraqitnin”, thonë njga komisioni.
Të dhënat e hulumtimit nga vitin 2023 janë marrë mes 25 majit dhe 12 qershorit të vitit 2023. Anketën e ka zbatuar agjencia për hulumtim të opinionit publik, marketingut dhe mediave BRIMA. Hulumtimi është bazuar në një mostër nacional përfaqësues për popullësinë mbi 15 vjeç, duke përdorur metodën për anketim “sy më sy” në shtëpinë e të anketuarit. Në mostrën e vitit 2023 janë përfshirë 1608 të anketuar.
