Расказот „Хектор“ ја освои првата награда на првото издание на анонимниот конкурс за краток расказ „Тврдоглави“.
На конкурсот, кој беше наменет за млади писатели на возраст од 16 до 26, пристигнале 206 раскази, а ги оценуваше стручно жири во состав: Оливера Ќорвезироска, Владимир Мартиновски и Николина Андова Шопова.
„Жирито констатираше дека најголемиот дел од пристигнатите раскази ги задоволуваат предвидените пропозиции, а десетина текстови, кои по обем се значително подолги и инклинираат кон новели и куси романи, беа исклучени од процесот на селекција. По опсежните дискусии за текстовите кои влегоа во поетесен избор, се донесе едногласна одлука во која беа одбрани три наградени раскази: првонаграден е расказот „Хектор” (шифра 11597); на второ место е расказот „Тринастега” (шифра Тринастега), а на трето место – расказот „Кучешки празник” (шифра Аглаонема). Жирито донесе одлука да издвои и три раскази кои заслужуваат пофалба: „Архивски назив: Тремор” (шифра Јупитер 8836), „Судиска грешка” (шифра John Doe) и „Улицата на багремите, бр.18” (Шифра: Табјера 18)“, соопштија организаторите.
Наградниот фонд изнесува 60.000 денари за прва награда, 20.000 денари за втора награда и 10.000 денари за трета награда.
Во продолжение ви ги пренесуваме впечатоците на жири-комисијата за наградените раскази:
1. „Хектор”
Создавајќи фантазмагорична атмосфера, расказот „Хектор” нè води низ необичната, бизарна приказна: главниот лик брза на сопствениот погреб, во место во кое сите машки деца треба да бидат погребани. Дозата црн хумор во расказот е внимателно определена, а забележлива е и грижата за структурата и специфичниот раскажувачки ритам и стил. Текстот се доближува до фантастиката и дистопијата, иако поради хуморот и одредената доза метафоричност не можеме да го определиме како фантастичен расказ. Со специфичен, автентичен и уверлив стилски израз, авторот/авторката успева да раскаже возбудлива, интересна и заокружена приказна. Впечатлив е автентичниот раскажувачки пристап базиран на црниот хумор и функционална недореченост. Во расказот нарацијата е искористена како семантичка назнака за одолговлекување на дејството спроведена и со одолговлекување на самата нарација. Очигледен е обмислениот концепт на хармонија помеѓу тоа „што се раскажува“ и тоа „како се раскажува“. Расказот има интересна, очудена структура: рамката на случката е речиси исто долга колку и вметнатиот дел со „играта“, чијашто намера е да одолговлекува, впрочем, како што ја одолговлекува својата смрт и главниот лик – Хектор.
2. „Тринастега”
Тематски, расказот „Тринастега” би можеле да го квалификуваме како љубовна приказна, иако ни е прикажан практично нејзиниот почеток. Видлива е грижата на авторот-авторката за економичноста на изразот. Текстот е кус по обем, но успешно е создадена сугестивна приказна со изградени ликови и со вешто напишани дијалози: доволни се и неколку реплики за да се исцртаат контурите на ликовите, што сведочи за драматуршката вештина на авторот/авторката. Во расказот е вклучена и епистоларија, како и повеќе референци од литературата и филмот, а науката и научните откритија функционираат на симболичко-метафоричко ниво. Сето тоа е сместено на прилично мал простор, но цврстината на „наративната градба“ не се нарушува. Крајот на расказот е (полу)отворен, но и прилично сугестивен. Како, впрочем, и самиот наслов, кој иако навидум не значи ништо – целосно ја содржи суштината на расказот. Зборот „тринастега“ е и јазична и наративна игра истовремено, зашто го антиципира спојувањето на две нешта, но и на двата лика во можна идна, љубовна врска.
3. „Кучешки празник”
Расказот „Кучешки празник“ ни дава увид во светот на осамениот и отуѓен млад поединец, кој свесно се издвојува од толпата, спротивставувајќи се на нејзините повторливи и површни ритуали. Нарацијата балансира помеѓу внатрешниот, интимен свет на главниот лик и надворешниот свет на „имитација на среќа и лажно лицемерие“. Нагласена е иронијата кон површниот, „задолжителен“ и изнасилен новогодишен хедонизам, а на моменти поентирањето е и доста експлицитно. Важно е да се нагласи доследноста во стилот и чувството за создавање заокружена структурна целина, што особено е видливо од начинот на кој е изведен крајот на расказот. „Кучешки празник“ е раскажувачка авантура, некогаш недоволно јасна, како и секоја авантура. Колебливоста на наративната нишка низ расказот симулира извесна нејасност и во современото живеење, и на тој начин станува препознатлива авторска стратегија.
За пофалените раскази
Меѓу пристигнатите раскази постои јасна тенденција да се пишува на актуелни, модерни теми (ова особено важи за „Судиска грешка“ и „Улицата на багремите“, во кои се третираат темите на војната и неконтролираната, дива урбанизација), како и склоноста кон игри со формата (во расказот „Архивски назив – Тремор“). Трите пофалени раскази нудат една можна перспектива за понатамошен развој на одделни раскажувачки практики, надвор од помодноста и од трендот, слободно надоврзувајќи се на најразличните универзални раскажувачки практики во современата македонска книжевност, но и пошироко. Експериментирањето со формата, линеарното раскажување и постмодернистичките стратегии се широко отворени, рамноправно можни и за најмладите автори кои пишуваат на македонски јазик.
Конкурсот „Тврдоглави” е во чест на еден од доајените на современата македонска книжевност, Славко Јаневски (1920-2000). Има за цел да ги поттикне и промовира младите писатели на македонската книжевна сцена.
