Актуелниот директор на Државен студентски дом – Скопје, Виктор Велевски, во интервју за Радио МОФ зборува за очекуваната трансформација на студентските домови. Тој дава преглед на моменталната состојба на енергетската ефикасност во домовите, а зборува и за предизвиците со кои се соочуваат поради старосната и архитектонската ограниченост на зградите.
Велевски во интервјуто открива дека за решение на овие прашања ќе се употребува проактивен пристап, со тековни проекти за реновирање насочени не само кон подобрување на енергетската ефикасност, туку и да се даде приоритет на достапноста и квалитетот.
Нагласувајќи ја важноста на соработката, тој ја истакнува важноста на партнерствата создадени со организации, институции и владини субјекти за да се обезбеди успех на нивните заеднички цели – подобри животни услови на студентите. Според него, преку овој синергетски напор, ДСД Скопје е подготвен да го редефинира студентското живеење, создавајќи современи, одржливи и модерни студентски домови кои поттикнуваат просперитетна академска средина.
Можете ли да дадете преглед на моменталната состојба на студентските домови во однос на енергетската ефикасност? Какви мерки се преземени досега за подобрување на енергетската ефикасност и кои се резултатите? Но, и дали има некаков план за подобрување во иднина?
Во поглед на енергетската ефикасност, во студентските домови кои се во состав на ДСД Скопје, а тоа се студентскиот дом „Гоце Делчев“, студентскиот дом „К.Ј.Питу“ и студентската населба „Стив Наумов“ може да се каже дека се работи за објекти кои се стари повеќе од 50-тина години. Студентскиот дом „Гоце Делчев“ е целосно реновиран и истата реконструкција е завршена 2019 година, но може да истакнам дека истиот заради природата на објектот (бетонска конструкција) е со слаба енергетска ефикасност. Овој објект поради тоа што е заштитен како архитектонско дело, санација за енергетска ефикасност е можна само во внатрешноста на објектот и истата при реконструкцијата е направена.
Студентскиот дом „К.Ј.Питу“, како и зграда 1,2 и 3 од студентската населба „Стив Наумов“ се дел од проектот за енергетска ефикасност на студентските домови во Р.С. Македонија и очекуваме истите да бидат со висок степен на енергетска ефикасност, односно да прераснат во модерни студентски центри како што може да се забележат во високо развиените земји од Европа. Проектот се очекува да заврши до крајот на 2024 година.
Урамнотежувањето на она кое можеме да си го дозволиме и квалитетот е од клучно значење кога се модернизираат студентските домови. Како давате приоритет на овие фактори и осигурувате дека реновирањето ги исполнува двата стандарди?
Модернизацијата на студентските домови се реализира преку однапред испланирани активности и запазување на сите стандарди кои се актуелни во рамките на Европската Унија. Проектот за модернизација и енергетска ефикасност на студентските домови во Р.С. Македонија е во контекст на овие стандарди и конечно студентите ќе имаат живеалишта што ги исполнуваат сите стандарди за домување, односно сместување и исхрана на студенти.
Можете ли да споделите некои детали за евентуалните претстојни проекти за реновирање на секој поединечен студентски дом? Кои аспекти ќе бидат обработени, кога и какви подобрувања може да очекуваат студентите?
Реновирањето опфаќа повеќе аспекти. Поради тоа што студентскиот дом „К.Ј.Питу“ и деловите од студентската населба „Стив Наумов“ кои погоре ги споменав, а се предмет на реконструкцијата, не се реновирани и се во лоша состојба во моментот, реконструкцијата опфаќа целосно реновирање и енергетска ефикасност на објектите. Тоа значи од статика на објектите, хидро изолации, фасади, прозори, врати, инвертар, тоалети, кровни површини, инсталација на фотоволтаици на кровни површини, водоводна, парноводна мрежа итн. Проектите се модерни и реновирањето се врши со најсофистицирани материјали кои имаат за цел да истите целосно се променат, односно ќе изгледаат како новоизградени објекти.
Кои студентски домови, и што поточно во нив е приоритет за реновирање, со цел да се подобрат условите за студентите?
Во проектот за енергетска ефикасност влегуваат студентскиот дом „К.Ј.Питу“, зграда 1, 2 и 3 во студентската населба „Стив Наумов“, студентската менза во „Стив Наумов“ и студентската менза во студентскиот дом „Гоце Делчев“. Проектот ќе се спроведува во фази заради непречено одвивање на процесот на сместување и исхрана на студентите.
Каков вид на соработка или партнерства е потребна за помош при модернизацијата на студентските домови? Дали има некои организации или институции со кои соработувате за да ги постигнете вашите цели?
Соработката со Министерство за образование и наука, Владата на РСМ, Агенцијата за катастар, Градежен институт на Македонија, факултети, НВО кои работат во областа на домувањето, Фондации, е неизбежна за да има квалитетни проекти. Само со тимска работа и посветеност може да има успех. Овој проект иако споро се реализира, сум сигурен дека ги има земено во предвид сите аспекти за да има квалитетно домување на студентите и да може студентските домови да станат на некој начин самоодржливи што е клучен момент.
Како директор на студентските домови, важно е да се даде приоритет на потребите и желбите на студентите. Дали ќе има можности студентите активно да учествуваат во процесите на донесување одлуки во врска со евентуални промени, преку алатки како што се анкети, фокус групи или слично за да се добијат повратни информации? Како планирате да го вклучите нивниот придонес и да се осигурате дека студентскиот глас е слушнат?
ДСД Скопје и во минатото, сега, а и во иднина е отворен за соработка со сите студентски организации и здруженија за да може да се разменат идеи, начини на функционирање итн, со цел подобри услови на студентите. Ние и во време на криза покажавме дека стоиме зад студентите и имаме успешна соработка со сите надлежни организации на студенти во РСМ, а тоа сме го покажале со тоа што секогаш се разговарале и дискутирале сите барања на студентите и исто така, најголемиот дел од нив кои биле приоритет во тој момент се прифатени.
Елена Николоска
*Овој производ е изработен во рамки на програмата за менторирање на млади новинари, како дел од проектот Fostering Youth activism through online media.
