-
Вил Вирман е дел од волонтерската група Aid delivery mission која секој ден подготвува осум илјади оброци за бегалците кои се заглавени на Идомени на грчко-македонската граница. Во разговор за Радио МОФ раскажува за неговата работа, катастрофалните услови во кампот и за тоа како се решил да дојде и да помогне во Грција.
Во моментот на нашиот разговор (04.03) на Идомени во ужасни услови, на дожд под отворено небо, престојуваат повеќе од 14 илјади луѓе, од кои многумина се деца, стари и изнемоштени луѓе и инвалиди. Колку време сте тука и што правите на Идомени?
Јас сум волонтер со волонтерската група која се вика Aid delivery mission. Ние сме околу 80 волонтери кои се дојдени овде да ги нахранат луѓето. Јас сум од Амстердам, но во нашата група има луѓе од целиот свет и ние сме сите самоиницијативни автономни волонтери. Јас сум овде еден месец, но групата која готви е тука веќе три месеци.
Храната во кампот е една од работите кои дефинитивно се најпотребни за бегалците. Редиците за храна, вода, лекарска помош се долги стотици метри и долго се чека за да се дојде до парче леб. Што точно вие правите, кое време доаѓате и може ли да го опишете вашиот ден?
Рано наутро имаме состанок, решаваме што ќе готвиме и како ќе ја дистрибуираме храната и готвиме цел ден додека не е готова. Околу 5 часот попладне доаѓаме во кампот со три комбиња и ја делиме храната, се додека не завршат долгите редици. Служиме околу осум илјади луѓе и тоа трае со часови. Престојуваме во селото кое е во близина, каде имаме куќа и мобилна кујна.
Овде сте еден месец, некои волонтери се подолго…. Како би ја оцениле ситуацијата во кампот кој се шири и од ден на ден се повеќе бегалци доаѓаат со цел да ја преминат границата и влезат во Македонија?
Кога пристигнавме се уште немаше толку луѓе, немаше ѓубре, тревата беше зелена, дури и се грижевме дека сме направиле погрешен избор што дојдовме и можеби не сме толку потребни овде. Во последниот месец гледам се повеќе луѓе кои пристигнуваат, бројката е се поголема и поголема и сега сме соочени со хуманитарна криза.
Што мислите дека е решението за ситуацијата на Идомени да стане барем поднослива?
Не постои решение, работите се отидени предалеку, во моментот може да се прави само контрола на штетата. Овде нема владини агенции, сите се невладини организации и волонтери и сега се што можеме да направиме е да се надеваме дека некое владино тело ќе преземе контрола врз штетата. Треба да видиме што ќе речат бирократите, владите и политичарите во Европа и да видиме дали ќе признаат и ќе речат „да ние ја направивме штетата, а сега да видиме што може да се направи за да ги поддржиме овие луѓе како човечки суштества“.
Како млад човек од Амстердам решава да дојде овде и да остане со месеци за да им помага на бегалците? Зошто?
Мојата одлука дојде затоа што тука нешто е очигледно е погрешно, овде нешто е многу многу погрешно. Можеш да го почувствуваш тоа, може да го мириснеш во воздухот, можеш да го вкусиш. На луѓето овде им треба поддршка и тоа не само поддршка во смисла на храна, вода и засолниште кои се неопходни, но исто така им треба и хуманост. А тоа не го добиваат од полицијата или институциите, единствено го добиваат од невладините организации кои треба да се справат со илјадници луѓе. Но им треба и поддршка и основно човеково почитување. На пример пред некој ден имаше протест на бегалците заради неотварањето на границата. Полицијата или владата, кој и да е, за да го смират протестот одеднаш решија да ја отворат границата по што се случи огромна гужва и наплив на луѓе кои тргнаа да ја преминат, во која падна една жена и за малку ќе беше загушена од стампедото од луѓе. Беше опкружена од медиумите кои само сакаа слики, а невладините овде се грижат за повеќе од 14 илјади луѓе и не можат да се справат со сé. За среќа тука се најдовме јас и уште еден пријател бегалец, па ја причувавме жената додека да дојде помош. Затоа на луѓето им треба храна, но многу им е потребна и човечност која малку ја има овде на терен.
Кристина Озимец
-
[Intervistë] Vullnetar nga Amsterdami gatuan dhe ju ndan ushqim refugjatëve në Idomeni
Vill Virman është pjesë e grupit të vullnetarëve Aid delivery mission të cilët për ditë hatuajnë tetë mijë racione për refugjatët të cilët kanë ngelur në Idomeni në kufirin greko – maqedonas. Në bisedë për Radio MOF, flet për punën e tij, për kushtet katastrofave në kamp dhe për atë si ka vendosur të vijë dhe të ndihmojë në Greqi.
Gjatë kohës kur ne realizuam bisedën në Idomeni në kushte të tmerrshme, në shi nën qiell të hapur, qëndrojnë më tepër se 14 mijë njerëz, prej të cilëve shumica janë fëmijë, të moshuar dhe njerëz të pa mundur dhe me invaliditet. Sa kohë jeni këtu dhe çfarë bëni në Idomeni?
Unë jam vullnetar pjesë i grupit të vullnetarëve i cili quhet Aid delivery mission. Ne jemi rreth 80 vullnetarë që kemi ardhur këtu ti ushqejmë njerëzit. Unë jam nga Amsterdami, por në grupin tonë ka njerëz nga e gjithë bota dhe të gjithë jemi vullnetarë me vetë iniciativë dhe autonom. Unë këtu jam një muaj, por grupi i cili gatuan këtu është tani më tre muaj.
Ushqimi në kamp është një nga punët që përfundimisht ju nevojitet më tepër refugjatëve. Radhët për ushqim, ujë, ndihmë mjekësore janë të gjata me qindra metra dhe pritet gjatë që të marrin një copë bukë. Çfarë bëni ju më saktë, në çfarë orë vini dhe nëse mund të na përshkruani ditën tuaj?
Herët në mëngjes kemi mbledhje, vendosim çfarë do të gatuajmë dhe si do ta shpërndajmë ushqimin dhe gatuajmë gjithë ditën deri sa nuk e kryejmë punën. Rreth orës 5 pas dite në kamp arrijmë me tre kombe dhe e ndajmë ushqimin, derisa nuk përfundojnë radhët e gjata. Shërbejmë rreth tetë mijë njerëz dhe kjo zgjat me orë. Jemi vendosur në fshatin këtu afër, ku kemi shtëpi dhe kuzhinë mobile.
Këtu jeni një muaj, disa vullnetarë janë këtu më gjatë… Si mund ta përshkruani situatën në kampin i cili po zgjerohet dhe dita ditës gjithnjë e më tepër refugjatë vijnë me qëllim të kalojnë kufirin dhe të hynë në Maqedoni?
Kur arritëm akoma nuk kishte aq shumë njerëz, nuk kishte mbeturina, bari ishte i gjelbër, madje edhe u shqetësuam se paskemi bërë zgjidhje të gabuar që kemi ardhur dhe ndoshta nuk jemi aq të nevojshëm. Muajin e fundit shoh se gjithnjë e më tepër njerëz po mbërrijnë, numri është gjithnjë e më i madh dhe tani po përballemi me krizë humanitare.
Çfarë mendoni cila është zgjidhja që situata në Idomeni të bëhet më e përballueshme?
Nuk ekziston zgjidhje, punët kanë shkuar shumë larg, për momentin mund të bëhet vetëm kontrolli i dëmit. Këtu nuk ka agjenci qeveritare, të gjitha janë organizata jo qeveritare dhe vullnetarë dhe tani e gjithë ajo që mund të bëjmë është të shpresojmë se ndonjë trup qeveritar do të ndërmarrë kontroll mbi dëmin. Duhet të shohim çfarë do të thonë burokratët, qeveritë dhe politikanët në Evropë dhe të shohim nëse do të pranojnë dhe do të thonë: “Po ne e shkaktuam dëmin, tani do të shohim çfarë mund të bëhet që të mbështesim këta njerëz si qenie njerëzore”.
Si vendosi një njeri i ri nga Amsterdami të vijë këtu dhe të ngelë një muaj që t’ju ndihmojë refugjatëve? Pse?
Vendimin e morra sepse këtu është evidente se diçka është e gabuar , këtu po ndodh diçka shumë e gabuar. Mund ta ndjesh këtë, mund ta dallosh në ajrin që thith, mund ta shijosh. Njerëzve këtu ju duhet mbështetje edhe atë jo vetëm mbështetje në kuptimin e ushqimit, ujit dhe strehimit të cilat janë të nevojshme, por gjithashtu ju nevojitet edhe humanitet. Ndërsa këtë nuk e fitojnë nga policia ose institucionet, por vetëm nga organizatat jo qeveritare të cilat duhet të përballen me mijëra njerëz. Por ju duhet edhe mbështetje dhe respekt human themelor. Për shembull para disa dite kishte protestë nga refugjatët për shkak të mos hapjes së kufirit. Policia ose qeveria, kush do qoftë, që të qetësojnë protestën menjëherë vendosën të hapin kufirin pas çka u shkaktua një rrëmujë dhe numër i madh i njerëzve u dyndën të kalojnë kufirin, gjatë çka një femër u rrëzua dhe për pak sa nuk u ngufat nga turma e njerëzve. U rrethua nga mediet të cilët vetëm donin fotografi, ndërsa organizatat jo qeveritare kujdesen për më tepër se 14 mijë njerëz dhe nuk mund të përballen me çdo gjë. Për fat të mirë u gjendëm unë dhe një mik refugjat, dhe u kujdesëm për gruan deri sa erdhi ndihma. Prandaj njerëzve ju duhet ushqim, por më tepër u nevojitet edhe humanizëm e cila gjendet shumë pak këtu në terren.
Kristina Ozimec