„Замислете мрак кој трае повеќе од деценија. Таман кога не може да биде помрачно, корупцијата на една власт убива 15 луѓе. И младите луѓе во таа држава палат такви пожари, што од нив се тресат сите оние кои го гасеа светлото. Ова сега е прашање на живот, бидејќи суровото, бедно и морничаво владеење на Српската напредна странка (владејачката партија) кулминираше на 1 ноември. А, оваа борба не можат да ја добијат“.
Тагата, гневот и безнадежноста која ја чувствуваат граѓаните на Нови Сад и Србија од падот на настрешницата на 1 ноември се акумулира во бунт, протести и потреба конечно да зборуваат и да дејствуваат слободно против оние кои им ги уништуваат животите, нагласува Јелена Божиќ од Нови Сад.
Таа е активистка во здружената група на млади луѓе „СвиЌе“ („SviĆe“) кои од мај 2023 година организираат различни креативни акции на граѓанска непослушност во Србија. Групата во значајна мера ја сочинуваат студенти, па затоа тие ги даваат сите свои ресурси на располагање на младите кои блокираат повеќе од 50 факултети ширум земјата, како и други образовни установи.
„Имајќи предвид дека 21-от век во Србија не памети ваква граѓанска непослушност и ваков храбар одговор на младите на репресија и насилство, студентските блокади и протести течат фантастично“, истакнува Божиќ за Радио МОФ.
Фото: Јелена Божиќ
Таа потврдува дека се блокирани сите факултети во Нови Сад и Ректоратот, сите факултети на Универзитетот во Белград, а од вчеравечер во блокада се и сите 11 факултети во Ниш. Исто така, блокирана е и гимназијата „Јован Јовановиќ-Змај“ во Нови Сад, Таковски устанак во Горен Милановац, гимназијата во Обреновец, „Урош Предиќ“ во Панчево, повеќе гимназии во Белград…
„Од друга страна, луѓето секојдевно се на улица. Црвените траги и крвавите тупаници се насекаде. Кордонот на стравот е пробиен и тоа е најважно. На студентите им е потребна помош во вид на храна, хигиена, душеци, но имаат голема поддршка од граѓаните и професорите. Трпат притисоци, но брилијантно се справуваат со нив затоа што се обединети и солидарни“, раскажува активистката, додавајќи дека тие на сите нив им држат лекција за слобода, демократија и надеж.
Полека, посочува, на студентите им се придружуваат и колегите од дијаспората.
„Одекна насекаде и сега веќе нема враќање“, децидна е таа.
Безбедносните служби секојдневно ги приведуваат и пуштаат активистите и студентите. „Тоа се класични облици на застрашување и притисоци. Но, како што постојано кажуваме, не можат сите да не уапсат. И ниту еден наш другар нема да остане без поддршка. Не сметаат на тоа, на солидарност и емпатија. Затоа имаме преку 40 дена протести, акции, блокади“, потенцира Божиќ.
Исто така, Безбедносно-информативна агенција на Србија (БИА) ги хакирала телефоните на активистите кои ги поканила или привела на разговор, докажа БИРН Србија. Освен што им ги презеле пораките и контактите, тие им навлегле во приватните фотографии, им ги следеле семејствата, им ги вклучувале камерите и микрофоните…
Во Србија се создаде, односно се разбуди критична маса која верува во политичка одговорност и е непослушна. А, тоа е она што му треба на секое општество – корективен фактор кој е независен, вели активистката.
„После ова, секоја победа е само плус. Нашата влада само од такви луѓе се плаши. Тие се закана. Веќе имавме исполнување на некои барања, притисокот функционира, но не е доволен за граѓаните. Ништо повеќе на лажица – верувам дека граѓаните, особено младите ќе останат истрајни во барањето правда. Таа правда на крајот е сведена на една реченица: убијците мора да бидат во затвор, а активистите слободни“, заклучува Божиќ.
Според неа, Нови Сад е епицентарот на промените кои се проширија низ Србија и ова е историски момент кој ќе се памети долго време.
View this post on Instagram
Инаку, според тврдењата на студентите и извештаите од медиумите, врз критичната маса студенти и граѓани која постојано е на улица во изминатиот месец и половина налетуваат возила и тепачи, а ги растерува и полициската бригада употребувајќи пендреци и тупаници.
Блокадите започнаа на Факултетот за драмски уметности во Белград на 25 ноември поради напад од група мажи врз студенти за време на оддавање почит на загинатите при падот на настрешницата во Нови Сад. На 2 декември група студенти ја блокираа зградата на Ректоратот на Универзитетот во Белград, Филозофскиот и Филолошкиот факултет. Оттука, на нив секојдневно им се придружуваат сѐ повеќе факултети и други образовни институции, а ги поддржуваат голем број колективи, организации, колегиуми.
Ангела Петкова
