Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Повеќе од половина од македонските граѓани имаат профил на Фејсбук, а за 27 отсто од испитаниците Интернетот останува главен канал за информирање, покажа последното истражување направено од Центарот за комуникациски студии за однесувањето на корисниците на социјалните медиуми. Младите најчесто ги следат вестите за забава, а тие над 35 години за политика. Проверката на точноста на вестите на социјалните медиуми пак останува проблем, забележува Александра Теменугова од Центарот за комуникациски студии.
„Кога ќе прочитаат некоја вест на социјалните медиуми, една четвртина од испитаниците ретко бараат дополнителни информации, 17,2 отсто никогаш не бараат дополнителни информации, а 38,1 отсто од испитаниците понекогаш бараат дополнителни информации во други медиумски извори“, вели Теменугова.
Истражувањето спроведено неодамна на национално ниво на примерок од 1.015 граѓани на Македонија покажало и дека само 26 отсто од испитаниците редовно го проверуваат изворот на веста што ја читаат, додека останатите тоа го прават понекогаш (околу 30 отсто) ретко или никогаш.
„Овие одговори ни даваат право да констатираме дека имаме сериозен индикатор за недоволно развиена критичка свест за проверка на она што ќе се прочита онлајн“, заклучува Теменугова.
Истражувањето покажало дека половина испитаници на социјалните мрежи ги следат објавите на актерите и пејачите, по што следуваат објавите на спортисти, уметници и на крајот политичари. Додека младите од 15-24 години најмногу ги следат спортистите, оние над 65 години најмногу следат што пишуваат политичарите. Повеќе од една третина од испитаниците на Фејсбук минуваат меѓу 1 и 3 часа во денот, а четвртина на социјалната мрежа остануваат и над 3 часа.
Истражувањето беше претставено на панел дебатата „Како да информираш и да бидеш информиран“, која денеска се одржа во Тетово. На неа, покрај граѓани и претставници на невладини организации беа присутни и евроамбасадорот Самјуел Жбогар и министерот за образование и наука Арбер Адеми.
Европратеникот Жбогар истакна дека слободните медиуми се важни за демократијата и дека е неопходно да се дебатира, да се препознаат дезинформациите и да се развие критичкото мислење.
„Слободата на мислењето и изразување се дел од демократијата. Но дури и слободата носи обрски и рестрикции“, рече Жбогар.
Министерот Адеми истакна дека училиштето е главно место каде се развива критичко мислење и се елиминира говорот на омраза. Додаде дека во моментот се прават реформи во образованието и ја побара поддршката на невладините организации.
„Целта е да имаме младина што размислува критички и знае да препознае дезинформации“, рече Адеми.
На настанот говореа и Дона Костуранова, извршна директорка на Младинскиот образовен форум, и Филип Стојановски, пак, од Фондацијата „Метаморфозис“. Костуранова истакна дека е важно младите и низ образовниот процес да научат од каде доаѓаат и како се прават вестите. Стојановски пак укажа дека е неопходно да се запознае онлајн светот во кој живеат младите, за да се преземат мерки со кои ќе се работи на нивното критичко мислење.
Ј.Ј.
-
Të rinjtë në Internet ndjekin lajme për argëtim, më të moshuarit për politikë, por rrallë kush kontrollon nëse janë të sakta
14/09/2018-#FUQIAESHTATË, LAJME, QYTETARË
Më tepër se gjysma e qytetarëve maqedonas kanë profil në Fejsbuk, ndërsa për 27 përqind e të anketuarve Interneti ngel kanali i vetëm për informim, tregon hulumtimi i fundit i kryer nga Qendra për Studime të Komunikimit për sjelljen e shfrytëzuesve të mediave sociale. Të rinjtë zakonisht i ndjekin lajmet për argëtim, ndërsa ata mbi 35 vjeç për politikë. Kontrolli për saktësinë e lajmeve në mediat sociale nga ana tjetër ngel problem, thotë Aleksandra Temenugova nga Qendra për studime të komunikimit.
“Kur lexojnë ndonjë lajm në mediat sociale, një e katërta e të anketuarve rrallë kërkojnë informata plotësuese, 17.2 përqind asnjëherë nuk kërkojnë informata plotësuese, ndërsa 38.1 përqind e të anketuarve ndonjëherë kërkojnë informata plotësuese nga burime të tjera mediatike” thotë Temenugova.
Hulumtimi i realizuar kohë më parë në nivel nacional në ekzemplar prej 1.015 qytetarë të Maqedonisë ka treguar edhe atë se 26 përqind e të anketuarve rregullisht e kontrollojnë burimin e lajmit që e lexojnë, ndërsa pjesa tjetër këtë e bëjnë ndonjëherë ( rreth 30 përqind) rrallë ose asnjëherë.
“Këto përgjigje na japin të drejtë të konstatojmë se kemi indikator serioz për vetëdije kritike ma mjaftueshëm të zhvilluar për kontrollin e asaj që do të lexohet onlajn”, konkludon Temenugova.
Hulumtimi ka treguar se gjysma e të anketuarve në rrjete sociale i ndjekin publikimet e aktorëve dhe këngëtarëve, pas çka vijojnë publikimet e sportistëve, artistëve dhe në fund të politikanëve. Ndërsa të rinjtë e moshës 15 – 24 vjeç më shumë i ndjekin sportistët, ata mbi 65 vjeç më shumë ndjekin çfarë shkruajnë politikanët. Më shumë se një e treta e të anketuarve në Fejsbuk kalojnë ndërmjet 1 dhe 3 orë në ditë, ndërsa një e katërta në rrjete sociale ngelin edhe mbi 3 orë.
Hulumtimi ishte realizuar në panel debatin “Si të informohesh dhe të jesh i informuar”, i cili sot u mbajt në Tetovë. Në të, përpos qytetarë dhe përfaqësues të organizatave joqeveritare ishin të pranishëm edhe euro ambasadori Samjuel Zhbogar dhe ministri i Arsimit dhe Shkencës Arbër Ademi.
Euro –deputeti Zhbogar, theksoi se mediat e lira janë të rëndësishme për demokracinë dhe se nevojitet të debatohet, të identifikohen dezinformatat dhe të zhvillohet mendimi kritik.
“Liria e mendimit dhe shprehjes janë pjesë e demokracisë. Por, madje edhe liria bart me vete obligime dhe restrikcione”, tha Zhbogar.
Ministri Ademi theksoi se shkolla është vendi kryesor ku zhvillohet mendimi kritik dhe eliminohet fjala e urrejtjes. Shtoi se për momentin bëhen reforma në arsim dhe e kërkon mbështetjen e organizatave joqeveritare.
“Qëllimi është të kemi rini që mendon në mënyrë kritike dhe di të identifikojë dezinformatat”, tha Ademi.
Në ngjarjen folën edhe Dona Kosturanova, drejtore ekzekutive e Forumit Arsimor Rinor dhe Filip Stojanovski nga Fondacioni “Metamorfozis”. Kosturanova theksoi se është me rëndësi të rinjtë edhe nëpërmjet procesit arsimor të mësojnë prej nga vinë dhe si bëhen lajmet. Stojanovski sugjeroi se nevojitet të njoftohet onlajn bota në të cilën jetojnë të rinjtë, që të ndërmerren masa me të cilat do të punohet mbi mendimin e tyre kritik.
J.J.
* Оваа содржина е изработена со помош на Европската Унија во рамките на Проектот за
младинско изразување. За објавените содржини е одговорен Младински образовен форум и
истите нужно не ги одразуваат ставовите на Европската Унија.