Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Мрежата за заштита од дискриминација изразува остра реакција за, како што велат, загрижувачката и брзо развивачка ситуација во нашата земја во врска со правата на детето.
Министерството за образование и наука изготви предлог за измена на Законот за основно образование и нов Закон за средно образование, првиот со цел да се спроведе пресуда од Европскиот суд за човекови права во однос на сегрегацијата на децата Роми во јавните училишта. Во поднесените предлози, кои подоцна беа усвоени од Владата и доставени до Собранието, од Мрежата посочуваат дека Министерството за образование ги отстранило основите „сексуална ориентација“, „род“ и „родов идентитет“ како основи за дискриминација.
„Усвојувањето на овие измени ќе ги направи законите за основно и средно образование контрадикторни на одредбите и духот на Законот за спречување и заштита од дискриминација, кој го препознава родот, сексуалната ориентација и родовиот идентитет како основи за дискриминација“, реагираат од Мрежата.
Усогласувањето и дополнувањето на законските решенија, особено оние закони во чиј центар се наоѓа добробитта на детето, велат тие, мора да бидат проследени со вистински и значаен придонес од стручната јавност, односно професионалци кои својот професионален капацитет го посветиле на овие области.
„Недостатокот на ваквиот придонес кон креирањето на законските измени и втората причина за нашата реакција. За жал, уште еднаш бевме сведоци на нетранспарентна постапка, без вклучување на стручната јавност и со оневозможување на општата јавност да учествува во процесот заради фактот што текстот на измените и дополнувањата ја доби својата последна форма и клучни измени по истекувањето на рокот за доставување на коментари преку алактката ЕНЕР“, стои во реакцијата.
Поради тоа, потенцираат дека можните објаснувања од надлежните институции дека експерти биле вклучени во изработката на овие закони е погрешно прикажување на фактите.
„Нацрт-законите веќе ја пројдоа првата фаза на процесот на усвојување пред Собранието на Македонија, а Законодавно-правната комисија и Комисијата за образование, наука и спорт одлучија дека законите се подобни за да продолжат на пленарна седница на Собранието. Пленарната седница на Собранието помина во исклучително краток рок, нетранспарентно и без јавна расправа, и покрај тоа што истата беше побарана и од Комисијата за спречување и заштита од дискриминација и Мрежата за заштита од дискриминација“, забележуваат од Мрежата.
Од таму уште еднаш потенцираат дека исклучувањето на овие заштитени групи од законот ќе резултира со непостоење на мерки за спречување на насилство и/или физичко малтретирање, но и ќе испрати сигнал дека дејствијата на исклучување и угнетување на овие групи во општеството не се казнува, се охрабрува, а со самото тоа и дека се очекува.
„Со ваквите постапки, Министерството за образование и наука одлучува да ги игнорира постојните информации и истражувања од терен, а коишто говорат за исклучителната ранливост на ЛГБТИ децата и девојчињата, непосредно загрозувајќи ја нивната безбедност, и придонесувајќи кон условите коишто креираат состојба на кревко ментално здравје кај овие деца. Имено, истражувањата укажуваат дека ЛГБТ младите четири пати почесто се изложени на малтретирање од своите врсници во училиштата, а оваа тенденција постојано расте, со можност да стане нормализирана. ЛГБТИ децата во Македонија се меѓу најранливите групи, со зголемен ризик од сајбер насилство, семејно и окружувачко насилство. Речиси 30% од нив три пати почесто се жртви на сајбер насилство во споредба со хетеросексуалните врсници. Дополнително, 15-годишници со хомосексуална и бисексуална ориентација почесто страдаат од психосоматски симптоми (74%), чувства на тага и безнадежност (47%) и сериозни самоубиствени мисли (30%), што укажува на недостаток на семејна поддршка и посебни предизвици со менталното здравје“, реагираат од Мрежата.
Малтретирањето, исклучувањето од врсничката група и недостатокот на препознавање и поддршка од семејството и наставниците, велат тие, се фактори кои директно влијаат на менталното здравје на децата.
„Имајќи го предвид горенаведеното, бараме итно повлекување на предложените законски измени, отворање на транспарентна јавна дискусија во која ќе бидеме вклучени како експерти во областа на дискриминацијата и правата на маргинализираните деца и млади, и Министерството јавно да покаже дека животите и безбедностa на сите ученици, вклучително и на на ЛГБТИ децата и девојчињата, се подеднакво вредни и ценети“, се вели во реакцијата на Мрежата за заштита од дискриминација.
-
Rrjeti për Mbrojtjen nga Diskriminimi: Tërhiqeni urgjentisht ndryshimet e propozuara ligjore për arsimin fillor dhe të mesëm
Rrjeti për Mbrojtjen nga Diskriminimi shpreh një reagim të fortë për siç thonë ata situatën shqetësuese dhe në zhvillim të shpejtë në vendin tonë sa i përket të drejtave të fëmijëve.
Ministria e Arsimit dhe Shkencës ka hartuar një propozim për ndryshimin e Ligjit për Arsimin Fillor dhe Ligjit të ri për Arsimin e Mesëm, i pari me qëllim zbatimin e një vendimi të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut lidhur me segregimin e fëmijëve romë në shkollat publike. Në propozimet e dorëzuara, të cilat më vonë u miratuan nga Qeveria dhe u dorëzuan në Kuvend, Rrjeti thekson se Ministria e Arsimit hoqi bazat “orientim seksual”, “gjini” dhe “identitet gjinor” si bazë për diskriminim.
“Miratimi i këtyre ndryshimeve do t’i bëjë ligjet për arsimin fillor dhe të mesëm në kundërshtim me dispozitat dhe frymën e Ligjit për Parandalimin dhe Mbrojtjen nga Diskriminimi, i cili njeh gjininë, orientimin seksual dhe identitetin gjinor si bazë për diskriminim”, reagon Rrjeti.
Harmonizimi dhe shtimi i zgjidhjeve ligjore, veçanërisht atyre ligjeve, në qendër të të cilave është mirëqenia e fëmijës, thonë ata, duhet të pasohet nga një kontribut real dhe domethënës i publikut profesional, pra profesionistëve që ia kanë kushtuar kapacitetin e tyre profesional këtyre fushave. .
“Mungesa e një kontributi të tillë në krijimin e ndryshimeve ligjore është arsyeja e dytë e reagimit tonë. Fatkeqësisht, edhe një herë jemi dëshmitarë të një procedure jotransparente, pa përfshirjen e publikut profesional dhe duke e bërë të pamundur pjesëmarrjen e publikut të gjerë në proces për faktin se teksti i ndryshimeve dhe shtesave mori formën përfundimtare dhe ndryshime kyçe pas skadimit të afatit për paraqitjen e komenteve përmes veglës ENER”, thuhet në reagim.
Andaj, theksojnë se shpjegimet e mundshme nga institucionet kompetente se ekspertët kanë qenë të përfshirë në hartimin e këtyre ligjeve është keqinterpretim i fakteve.
“Projektligjet tashmë kanë kaluar fazën e parë të procesit të miratimit para Kuvendit të Maqedonisë, dhe Komisioni Ligjvënës dhe Juridik dhe Komisioni për Arsim, Shkencë dhe Sport kanë vendosur që ligjet të vazhdojnë në seancën plenare të Kuvendit. Kuvendi. Seanca plenare e Kuvendit kaloi në një periudhë jashtëzakonisht të shkurtër kohore, në mënyrë jotransparente dhe pa dëgjim publik, pavarësisht se është kërkuar edhe nga Komisioni për Parandalim dhe Mbrojtje nga Diskriminimi dhe Rrjeti për Mbrojtje nga Diskriminimi”. shënimet e Rrjetit.
Nga aty theksojnë edhe një herë se përjashtimi i këtyre grupeve të mbrojtura nga ligji do të rezultojë në mungesën e masave për parandalimin e dhunës dhe/ose abuzimit fizik, por do të dërgojë edhe një sinjal se veprimet e përjashtimit dhe shtypjes së këtyre grupeve. në shoqëri nuk dënohen, prandaj edhe se pritet.
“Me veprime të tilla, Ministria e Arsimit dhe Shkencës vendos të injorojë informacionin dhe hulumtimin ekzistues nga terreni, i cili flet për cenueshmërinë e jashtëzakonshme të fëmijëve dhe vajzave LGBTI, duke rrezikuar drejtpërdrejt sigurinë e tyre dhe duke kontribuar në kushtet që krijojnë një gjendje të shëndeti i brishtë mendor tek këta fëmijë. Gjegjësisht, hulumtimet tregojnë se të rinjtë LGBT janë katër herë më shpesh të ekspozuar ndaj bullizmit sesa bashkëmoshatarët e tyre në shkolla dhe kjo tendencë është në rritje të vazhdueshme, me mundësi të normalizimit. Fëmijët LGBTI në Maqedoni janë ndër grupet më të cenueshme, me një rrezik në rritje të dhunës kibernetike, dhunës në familje dhe në lagje. Pothuajse 30% e tyre kanë tre herë më shumë gjasa të jenë viktima të dhunës kibernetike në krahasim me bashkëmoshatarët e tyre heteroseksualë. Përveç kësaj, 15-vjeçarët me orientim homoseksual dhe biseksual vuajnë më shpesh nga simptoma psikosomatike (74%), ndjenja trishtimi dhe dëshpërimi (47%) dhe mendime serioze për vetëvrasje (30%), që tregojnë mungesën e mbështetjes familjare dhe të veçanta. sfidat me shëndetin mendor”, reagojnë nga Rrjeti.
Bullizmi, përjashtimi nga grupi i bashkëmoshatarëve dhe mungesa e njohjes dhe mbështetjes nga familja dhe mësuesit, thonë ata, janë faktorë që ndikojnë drejtpërdrejt në shëndetin mendor të fëmijëve.
“Duke pasur parasysh sa më sipër, kërkojmë tërheqjen e menjëhershme të ndryshimeve ligjore të propozuara, hapjen e një diskutimi publik transparent në të cilin do të përfshihemi si ekspertë në fushën e diskriminimit dhe të drejtave të fëmijëve dhe të rinjve të margjinalizuar, si dhe për Ministria të demonstrojë publikisht se jeta dhe siguria e të gjithë studentëve, përfshirë fëmijët dhe vajzat LGBTI, janë njësoj të vlefshme dhe të vlerësuara”, u përgjigj Rrjeti Kundër Diskriminimit.
