Независниот академски синдикат (НАкС) се приклучи кон Колективниот договор за високото образование и науката, кој Владата (МОН) и СОНК го потпишаа. Оттаму велат дека колективниот договор за високото образование и науката ќе реши долгогодишни системски проблеми.
Оттаму велат дека колективниот договор ги нормира и унапредува правата на работен однос во секторот високо образование и наука: вработување, унапредување, право на годишен одмор, право на платено и неплатено отсуство, право на отпремнина, заштита од отказ, услови за парична помош, но и синдикална организација.
„Во договорот се дефинира начин за пресметување на платата, кој се темели на степенот на сложеност и одговорност на работното место, изразен како коефициент во однос на просечната државна плата. Со овој начин на пресметка се обезбедува систем на валоризација, но и континуиран раст на платата, која ќе расте заедно со просечната плата, со што се оневозможува стагнирање на платите како во изминатиот период. Дополнително, во основната компонента на платата, ќе се исплаќа и работниот стаж (минатиот труд) на товар на МОН“, велат од независниот академски синдикат, дополнувајќи дека договорот го утврдува и горниот праг на оптовареност на наставниот кадар со задолжителна настава и прекувремен број на часови, но и дека прекувремената работа, исто така, ќе се исплаќа од страна на МОН.
Оттаму нагласуваат дека со договорот се унапредуваат и синдикалните права и се гарантира правото на синдикално организирање и на штрајк.
„За прв пат се воведува категоријата на автономијата (академска слобода, автономија на управувањето, неповредливост на просторот, финансиска автономија, кадровска автономија и неприкосновеност на автономијата) како причина за штрајк, со што се заштитува како највисок дострел и најголема одговорност“, истакнуваат од НаКС.
За првпат во 30 години независна држава, професорите директно преговараа за своите права со МОН, без посредство на раководните структури на државните универзитети, па отелотворувањето на автономијата е и негова најголема придобивка.
„Сметаме дека овој колективен договор е исклучително важен во смисла на правата на работниците, во однос на решенија на системски проблеми кои ги засегаат вработените во секторот со години, социјалниот дијалог и регулирањето на односите помеѓу различните чинители, и препознавањето на што е значајно во политиката на високото образование и науката“, дополнуваат од НАкС.
Оттаму нагласуваат дека зголемувањето на платите треба да биде повисоко за да го одразува трудот и на наставниот и на ненаставниот кадар во високото образование, научниот и истражувачкиот кадар, но имајќи ја предвид специфичната економска ситуација во државата предизвикана од пандемијата, сметаат дека е направен чекор во позитивна насока, да се реализираат барањата од првите две години на петгодишниот предлог план.
„Очекуваме дека статусот и материјалните права на сите вработени во високото образование и науката ќе продолжат да се унапредуваат и дека зацртаните барања во целост и со забрзано темпо ќе се реализираат по завршување на кризата“, објаснуваат од НАкС.
