Во 2024 година се одбележуваат 55 години од издавањето на едно од највлијателните дела во историјата на рок музиката – дебитантскиот албум на „The Stooges“. Овој албум, кој првично не го доби заслуженото признание, денес се смета за култно ремек-дело и еден од основните камен темелници на прото-панк движењето, отворајќи пат за експлозијата на панк, њу вејв и пост панк-рокот во наредната декада.
„The Stooges“ – Неканализиран бес во музичка форма
Во времето на издавањето, „The Stooges“ беа група од Детроит предводена од харизматичниот и енергичен вокалист Иги Поп. Групата ги пренесе своите диви, неканализирани емоции во кратки, интензивни песни, кои беа полни со агресија, хедонизам и презир кон општествените норми. Во контраст со техничката виртуозност и психоделијата што го карактеризираа рокот во тоа време, „The Stooges“ понудија нешто сурово, брутално и неконвенционално.
Продуциран од Џон Кејл, член на „The Velvet Underground“, албумот беше обликуван во атмосфера која поттикнуваше бунт и анархија. Со својата сирова естетика и минималистички аранжмани, „The Stooges“ го поставија темелот за звукот на панкот, што подоцна ќе го дефинираат бендови како „The Ramones“ и „Sex Pistols“.
Еманација на прото-панк енергија
Албумот содржи само осум песни, но секоја од нив е вистински удар по и во психата на слушателот. Почнува со „1969“, химната на разочараноста од бурниот и несигурен свет, каде Иги Поп пее за „една досадна година“ во која животот делува застоено и бесмислено. Овој став на апатија и бес е јадрото на албумот.
„I Wanna Be Your Dog“ е можеби најпознатата песна од албумот, со своите незаборавни, тешки гитарски рифови и хипнотичниот ритам што ја дефинира музичката бунтовност на „The Stooges“. Оваа песна претставува вонвременски пример за прото-панк звукот, со својот примитивен, повторувачки рефрен и сексуално набиена енергија.
Сировата продукција и дивиот звук
Албумскиот продуцент Џон Кејл создаде минималистичка продукција што ги истакнуваше неисполираните инструменти и дисторзијата на гитарите, при што звукот остануваше нечист, но впечатлив. Иако албумот во почетокот не го привлече вниманието на пошироката публика, тој стана критички важен како дел од една поширока културна револуција во музиката.
Гитарските рифови на Рон Ештон беа едноставни, но ефективни, додека бунтовниот вокал и појавата на Иги Поп внесоа интензитет и харизма што не можеше да остане незабележана. „The Stooges“ го доведоа рокенролот до својот најсиров облик, без компромис или обид за комерцијален успех.
Влијание и наследство
Иако во своето време „The Stooges“ не уживаа голем успех ниту пак беа присутни на топ-листите, нивното влијание е неспорно. Овој албум беше катализатор за создавањето на панк и пост-панк движењето во доцните 70-ти години. Многу бендови кои подоцна станаа алт-рок икони, како „The Clash“, „The Sex Pistols“, „Joy Division“, „The Smiths“, „Nirvana“, „Sonic Youth“ ги наведуваа и акцентираа токму „The Stooges“ како примарна инспирација.
„The Stooges“ не само што го изменија текот на рок музиката, туку и го проширија спектарот на она што може да биде прифатено како уметност. Нивниот деструктивен, но искрен пристап ги направи андерграунд херои, а нивниот албум ја зачува својата култна репутација како едно од најреволуционерните дела во рокот.
Педесет и пет години по неговото објавување, дебитантскиот албум на „The Stooges“ останува столб на прото-панк музиката и инспирација за безброј музичари и бунтовници ширум светот. Со својата несредена, дивјачка енергија и непоколеблива индивидуалност, „The Stooges“ успеаја да креираат звук кој, и покрај тоа што на почеток беше неразбран, со тек на времето стана синоним за вистинската есенција на рокенролот.
Јане Алтипармаков
