Владата да го предвиди неопходниот минимален буџет за Програмата за заштита на населението од ХИВ-инфекција за 2025 година со 130 милиони денари, наместо сега најавените 90 милиони денари, побара Платформата за ХИВ денес на прес-конференција пред зградата на Владата.
Од 130 милиони денари, 109 се потребни за лекови и 21 милион за да се одржат на сегашното минимално ниво за услугите за превенција, велат од Платформата за ХИВ.
„Со износот од 90 милиони денари кој е предвиден во предлог-буџетот за 2025 г., оваа Програма е неоправдано скратена, наместо да биде зголемена. Тој е недоволен ниту за да се обезбеди соодветна терапија за сите пациенти, вклучувајќи ги и новите случаи што ќе бидат дијагностицирани во текот на следната година, додека мерките за превенција целосно би се укинале доколку буџетот не се коригира“, апелираат организациите.
Во моментот, велат оттаму, околу 130 пациенти со ХИВ или 30% од пациентите примаат застарена терапија којашто веќе одамна не е препорачана од Светската здравствена организација и не е во употреба речиси никаде во нашиот регион, поради појавата на несакани дејства поврзани со централниот нервен систем, кои го попречуваат нивното секојдневно функционирање и го загрозуваат успешното лекување.
Платформата истакна дека програмите за превенција се однесуваат на 8.000 граѓани кои се маргинализирани и доколку не се обезбедат средствата овие луѓе ќе останат без пристап до за нив основна здравствена заштита. Притоа ќе се укинат услугите за доброволно и доверливо ХИВ-тестирање – стационарни и мобилни, 13 програми за намалување на штети од употребата на дроги во 13 градови, дијагностика на сексуално преносливи инфекции, мобилна гинеколошка амбуланта за жени од рурални средини и маргинализирани заедници и други.
„За ефикасноста на мерките за превенција на ХИВ има докази како за ретко која здравствена програма. Да се потсетиме дека Македонија успешно има спречено епидемија на ХИВ кај лицата што употребуваат дрога и таквата состојба треба да се одржи“, посочуваат од Платформата.
„Од 1987 до 2023 година се регистрирани вкупно 632 случаи на ХИВ. Од нив само 12 се лица кои инјектирале дроги. Во последните 10 години, по отворањето и развивањето на поголемиот број програми за намалување на штети евидентиран е само 1 нов случај на ХИВ преку инјектирање на дроги. Токму поради овие програми Македонија успешно спречи епидемија кај луѓето кои инјектираат дроги“, изјави Влатко Деков од Здружението ХОПС.
Андреј Сених од Здружението „Заедно посилни“ изјави дека според бројот на направени тестови, граѓанските организации успеваат да дијагностицираат неколкупати повеќе случаи на ХИВ отколку целокупниот јавен и приватен здравствен сектор.
„Тоа кажува дека кога би инвестирале повеќе во овие програми и во мерките на тестирање на ниво на заедницата, би откриле повеќе лица со недијагностицирана инфекција, а тоа е патот да ставиме крај на епидемијата на ХИВ во земјата, бидејќи кога ги дијагностицираме лицата и тие почнуваат со терапија, вирусот веќе не може да се пренесува на друго лице“, нагласи Сених.
Од Платформата алармираат дека доколку не се обезбедат средствата не само што нема да се заштеди, туку граѓаните ќе платат многу повисоки трошоци во следните неколку години, како и на долг рок: повеќе инфекции со ХИВ сами по себе значат поголеми трошоци за основната терапија во иднина, која е доживотна.
„Уште повеќе, кога луѓето не се дијагностицираат навреме, што се постигнува со овие превентивни програми, тогаш тие доаѓаат во здравствениот систем кога веќе имаат сериозни компликации, чие лекување бара долги хоспитализации и многу поскапи дополнителни терапии. Тоа го чини здравствениот буџет драстично повеќе отколку инвестирањето во превенцијата. Според тоа, ние како земја не смееме да си дозволиме да не инвестираме во докажани мерки за превенција. Тоа би било неодговорно кон парите на граѓаните“, реагираа од Платформата и уште еднаш нагласија дека веруваат оти Владата може да изнајде решение.
