Овој пат во рубриката #РаскажиМи го објавуваме расказот „Детето беше пред мене“ од Фросина Стојковска Мијатовиќ.
Таа е родена во Скопје, во 1986 година. Дипломирала на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје, а во 2012 година ја објавува збирката разкази „Од друга страна“ преку издавачката куќа „Слово Љубве“.
Стојковска се бави и со приредување и преведување на аргентински и мексикански раскази, преводи од шпански и српски јазик, уредива книги и списанија, пишува предговори и многу фантазира.
Детето беше пред мене
Тогаш на детето му се случуваа истите работи што ми се случуваат мене – истите парализирачки грижи се нагрвалуваа, истите проекции се испречуваа, истите густи, густи мисли низ кои ништо не се гледа, истото чувство кога не си сигурен дали си каде што си, мисли што ти ја кријат сликата пред очите како кога некој стои пред телевизор, како татко му да бил стаклар. Ама детето тие нешта не го вознемируваа. Сите тие работи што низ овие години кога сум јас на ред, јас возрасната, ме тревожат, на детето му беа нешто обично, секојдневно, нешто што, ете, си постои. Стравот и немирот беа резервирани за други нешта. За вистинските чудовишта. Детето, каде и да беше, таму беше.
Со таквите работи се разонодуваше. Ако се почувствуваше дезориентирано – ќе си направеше игра од тоа, ќе си речеше: „Еј, глеј колку е интересно, како да сум се вртела броејќи до 50 фатена со некого за раце или сама“, или ако од никаде нешто го натераше да се почувствува како одеднаш да е на друго место, а не онаму каде што е, ќе си речеше: „Оваа улица по која одам сега е улица во некој непознат град, тука можеби оди во овој момент некое друго девојче и си замислува како оди по улицата на која се наоѓам јас вистински. Носи фармерки и маичка, фраерски патики и ранец. Можеби и таа ме замислува како изгледам, а можеби дури и погаѓа точно. Можеби си вели: ’Девојчето на улицата во непознатиот град во кој случајно се наоѓам можеби носи црна јакна што ѝ виси на рамената, зашто ја мрзи да ја дооблече, или сосема да ја соблече, и карирана кошула врзана на колковите. Можеби и таа стварно постои и стварно изгледа баш вака како што ја замислувам‘.“ И тоа на детето му беше чудесно, уживаше во таквите прекршувања на умот и реалноста. Некогаш дури мислам дека и се уверуваше во таквите мисли, беше сигурно дека е тоа така.
И тоа беше во ред.
Или ако му беше прегласно во главата од мисли што не се дофаќаа, или ако не можеше да си го слушне она што си го нарекуваше „првиот слој мисли“ (оној што си го сметаше за свој, за „јас“, за „мене“, за својот наратор, својот – процеден низ многубројните цедалки на разумот – најразумен монолог), си рецитираше во умот или, пак, наглас: „Најди ја тишината, најди ја тишината, најди ја тишината…“ зашто толку силно веруваше што знаеше дека тишината постои иако нештата се гласни. Гласните нешта се во неа. Нејзин гостин, нејзино подмножество.
Дури и кога не можеше да заспие затоа што нешто надвор од него беше гласно, зашто некој тропаше, нешто чукаше, некој зборуваше или телевизорот од другата соба беше прегласно пуштен, детето си повторуваше „Најди ја тишината…“ Некогаш дури и си скандираше со умот или низ шепот: „Нај-ди-ја-ти-ши-на-та. Нај-ди-ја-ти-ши-на-та. Нај-ди-ја-ти-ши-на-та.“ Затоа што и тогаш ја чувствуваше, знаеше – тишината постои, треба само да ја најде за да може да се смири.
Тогаш, во тој најжелезен спокој искован од тишина, детето ги знаеше минијатурните тајни, огромни вселени во пукнатините на тротоарот, се знаеше себеси – минијатурното дете – во огромната вселена во пукнатината на омилената чаша на некое чудесно битие, ги знаеше невидливите суштества околу нас, предците што биле и што не биле, девојчето што можеби го замислува, разликата меѓу „сака“ и „љуби“, големото мало и малото големо, бескрајните „или“. Ме знаеше мене, во траен заговор со тишината и ум полн илјадници вселени. Знаеше сè што не знам и сè што имам заборавено.
Сега, кога во грч ме свива можноста вревата во умот да ме оддалечи од реалноста, се прашувам дали навистина тоа дете беше пред мене, дали гласното е во тишината или тишините се кратки паузи во постојаното гласно. Беше ли детето пред мене или сум можеби јас сè уште таму на улицата во тој некој непознат град од огледалото на моето детство.
Радио МОФ почна со рубриката #РаскажиМи, каде секој петок објавуваме по еден расказ на македонски јазик. Со рубриката целиме да промовираме домашни и странски автори кои пишуваат, односно се преведени на нашиот мајчин јазик. Истовремено, сакаме да придонесеме во популаризацијата на прозата на македонски јазик.
Сите заинтересирани за објавување на свој расказ во рубриката #РаскажиМи своите дела може да ни ги испратат на info@radiomof.mk, заедно со куса биографија. Расказите и преводите треба да бидат на македонски јазик.
