Овојпат во рубриката #РаскажиМи го читаме расказот „Queen of Chinatown“ од Стефан Алијевиќ, дел од неговата дебитантска збирка раскази „Вечерен автобус“ (Или-Или, 2022).
Queen of Chinatown
„Оваа осмица горе лево веќе почнала да се деминерализира“, ми соопштува доктор Светомир и драматично замавнува со пинцетата во воздухот.
Дури лежам на заболекарското столче, очите ми шетаат лево и десно. Погледот го фокусирам кон витрината покрај компјутерот, бидејќи не сакам да видам каква игла Светомир ќе намести на инструментот. Устата ми е полна со тампончиња покрај непцата и едно цевче што повремено ќе ја шмукне плунката.
„Wie geht’s dir?“ наеднаш преминува Светомир на германски и мести една тенка игличка чии дразби сигурно ќе ги почувствувам до опашката од ’рбетот. Го враќам погледот кон витрината. На неа се наредени неколку вештачки вилици. Свето сигурно ги користи како мостри за постарите пациенти. Левата страна од
лицето полека почнува да ми трне, како да ме лазат и касаат ситни мравки.
„Wie geht’s dir?“ повторува Свето како да е папагал. Го разбирам што ме прашува, но не можам да одговорам зашто повеќе не можам да ја мрднам устата. Само го кревам палецот, а тој продолжува да ми објаснува дека планира да сесели во Германија. Затоа и учел германски. Јас повторно го кревам палецот.Истиот муабет го прави веќе добри две-три години, секогаш кога одам на контрола кај него. Сигурно истото им го кажува и на другите пациенти.
Кога Свето ја вклучува машинката да брмчи во воздух за да испроба дали врти иглата, замижувам со очите затоа што дури врти, прска капки вода. Тој потсвирнува со усните во ритам на блузот што свири од компјутерот. За среќа, не е од оние заболекари што слушаат хумористични емисии на радио. Во ординацијата кај тетин ми, секое неделно утро кога доаѓаше доктор Годе од соседниот град, редовно се пушташе „Хихирику“.
Тетин ми не правеше муабети без врска кога работеше со некој пациент. Само даваше команди. Зини пошироко. Зини уште. А бе, зини убаво. Значи, отвори ја устата У Б А В О! Кога ќе завршеше со пациентот, ќе се вратеше назад во тревникот пред ординацијата и ќе продолжеше да поткопува плевел и да
пресадува цвеќиња. Дури преташе со грубите дланки по земјата, не зуцнуваше ниту збор. Ако влезеше нов пациент во дворот, само ќе му речеше: „Влези, сега доаѓам“. Во еден цреп му успеа лале. Беше жолто. Семето го добил на шверц. Некој човек му го донел од Холандија. По половина час градинарење, образите му
заруменуваа како да пивнал неколку чашки ракија.
Доктор Годе од соседниот град доаѓа во ординацијата на тетин ми преку една недела. Специјалист е за детски протези. Откако ми завршува прегледот кај него, оставам сто денари врз еден распартален кожен тефтер и седнувам во тесната чекалница да го причекам другар ми Тоше. Гласовите на глумците од „Хихирику“ врескаат низ звучникот од малиот транзистор дури доктор Годе ја стега протезата на Тоше со едно мало метално клуче, а овој офка. Тетин ми доаѓа да погледне што се случува и ѕирнува и тој во устата на Тоше. Од местото што си го фатив во чекалницата имам одличен поглед кон столчето во ординацијата. Внатре
блештат таванските неонки иако надвор е дење.
„Ајде зини убаво, не се лигави“, се мршти тетин ми дури испитува нешто со погледот. Тоше се мачи да ја отвори устата пошироко.
„Удара ли те некаде протезата?“ прашува доктор Годе со понежен тон. Другар ми гукнува нешто и покажува со прстот. И тетин ми и доктор Годе ги наведнуваат главите кон него, небаре испитуваат чуден биолошки примерок.
Кога завршуваат со Тоше, тој оди да остави сто денари врз тефтерот, а тетин ми прекорно го гледа.
„И да не се зафркаваш, да ја миеш протезата. Смрди на скапано месо!“ му дофрлува дури Тоше сиот трепери и се придвижува накај вратата со страв во коските. Веќе одеше одјавната шпица на „Хихирику“, а тетин ми се придвижи кон радиото за да го смени каналот и наеднаш екна гласот на некоја грчка пејачка.
За разлика од тетин ми, доктор Годе секогаш ги маѓепсуваше децата со својата топла боја на гласот, дотолку што сите сакаа тој да се погрижи за посложените зафати, како на пример вадење заб. Тетин ми за таа работа
подглумуваше дека се лути. Од почетокот му верував дека вистински се лути. Еднаш Тоше го праша доктор Годе пред тетин ми дали тој може да му го погледне запчето што му се клати долу лево. Тетин ми ги оѕвери очите и ја фати клештата во рацете. Тоше толку многу се исплаши што рипна од столчето и се стрча накај
излезот, меѓутоа наместо да излезе надвор во дворот, влета во бањата, а таму по него отиде и тетин ми.
Седејќи на распорената кожена фотелја во чекалницата, од каде што претходно ѕиркав што се случува во ординацијата, сега слушав како Тоше врескаше во бањата. Тетин ми му свика, па му плесна една шлаканица, а потоа нешто крцна, а Тоше силно заплака. Кога доктор Годе бавно се довлечка до чекалницата, работата веќе беше завршена. Тој само направи една чудна гримаса и со раката во која држеше клешта го измазни белиот мантил што му висеше до кафените чевли со боја на кучешко гомно. Тоше излезе од бањата рикајќи, а тетин ми тргна по него држејќи ја својата сребрена клешта измачкана со крв во едната дланка и триејќи го изваденото запче со палецот и показалецот од другата дланка.
Во тој миг и јас посакав само доктор Годе отсега па натаму да се занимава со запчињата што ми се клатат.
Вечерта по таа случка, сонував дека ми се рони едно запче во устата. Се разбудив препотен, а срцето силно ми чукаше. Еднаш имав прочитано во толковникот на баба ми дека заб што паѓа или се рони, значело дека нешто лошо треба да се случи. Се обидов да ги оттргнам умот од таквите мисли и да продолжам да спијам. Некако заспав.
Веќе беше зима кога дојде време за следниот преглед. Надвор сите улични вирови беа смрзнати. Низ прозорецот од дневната соба се гледаше куќата отспротива; на ќерамидите бавно се топеа трагите од ситен снег што паѓал ноќта. Мајка ми и татко ми го пиеја утринското кафе, а за мене имаа направено чај од нане и печени лепчиња со кашкавал и путер. Тие веќе појадувале. Кога седнав на масата, немо погледнав во чинијата.
„Касни нешто, да поминеш полесно на прегледот“, ми рече мајка ми за да ме охрабри. Дента требаше да ми вадат заб и сакав доктор Годе да го направи тоа, ама ми беше срам да кажам. Татко ми веќе го беше испил кафето, се беше и избричил и ја беше извадил зимската бунда кога заѕвони телефонот. Мајка ми ме
молеше со поглед да ставам залак во уста, но јас само сркнав од чајот што сè уште беше жежок.
Татко ми ја крена слушалката од телефонот, беше тетин ми и започна некаков разговор за кој тој веднаш се смршти. „А што се случило?“ праша тој, а по неколку секунди продолжи само да вели: „Аха“.
Мајка ми престана да гледа во мојата чинија дали јадам нешто и сега се загледа во татко ми. „Аман бе!“ рече тој и направи гримаса, а потоа процацка со устата. Продолжи да цацка уште неколкупати, пред да каже: „Е, па, ништо тогаш. Добро.“
„Што се случило?“ веднаш праша мајка ми кога татко ми ја врати слушалката на место, а потоа и бундата назад во орманот во тремот. „Изгледа нема да одиме денес на контрола“, одговори тој и ја подаде
главата преку рамката на вратата гледајќи кон мене.
„Оти, зошто?“ праша мајка ми.
„Изгледа доктор Годе добил срцев удар токму пред да тргне од дома и сега е во болница, ама најверојатно ништо нема да направат“, колебливо рече татко ми
и ги собра усните.
Во тој миг како да ми застана кнедла во грлото и сосем се откажав од обидот да ставам нешто во уста. Веднаш ми текна и на сонот, па почнав да плачам. Мајка ми офна на веста, а потоа стана од столчето и дојде до мене да ме гушне.
„Да им се јавиме и на Костадинови и да им кажеме да не го носат Тоше денес“, рече татко ми, ама повеќе сам на себе и се фати пак за слушалката.
Долго време отпосле го мислев сонот со забите што паѓаат. Ги прашував возрасните дали веруваат дека секогаш откако ќе сонуваш нешто со заби, нешто лошо потоа ќе се случи. Кога се решив да го прашам и тетин ми, тој седеше во помошното сопче на ординацијата каде што вообичаено лепеше заби и им правеше вештачки вилици на своите повозрасни пациенти.
„Здраво, Стефане“, ми рече откако застанав немо на прагот. Не ни ја сврти главата да погледне кон мене, туку само продолжи да ја врти вилицата во дланките и да ја мерка под очилата.
„Здраво, тетин“, му вратив на поздравот, а потоа наместо да го прашам за сонот како што планирав во мислите, од устата ми излета дека ми се клати еден заб. Како да не ја кажав јас таа реченица, па го прегризав јазикот со забите како намерно да се казнувам.
„Доктор Годе нема да доаѓа повеќе. Ќе мора јас. Оди на столчето, ќе дојдам за кратко“, рече тој, небаре ми го имаше прочитано умот дека повеќе сакав доктор Годе да погледне што е работата со запчето. Во мислите тогаш ми одекна нежниот глас на доктор Годе како ме прашува „удара ли те тука протезата“.
„Никогаш повеќе нема да дојде?“ го прашав тетин ми, а тој продолжи да гледа во вилицата.
„Оди во ординација. Слушни ја песната на радиото. Моментално пее Аманда Лир, од тука ја слушам“, ми рече тој и за миг го тргна погледот од вилицата и ми намигна. Дланките му беа извалкани од белиот гипс што го
користеше за калап.
Го послушав и влегов во ординацијата. Не знаев која е Аманда Лир, ама песната што одеше на радиото беше брза и жената пееше со длабок, продорен, како да е машки глас, на англиски. Тој ден не се осмелив да го прашам тетин ми за сонот. Тетин ми продолжи да зборува дека не ги сакал новите пејачки, бидејќи сите
правеле чудни гримаси дури пееле. Аманда Лир била постара пејачка и не правела такви фаци. Тоа запаметив, а потоа плачев откако тетин ми безмилосно, без клешта, туку само со прстите, го искорна запчето, а од непцето бликна густа топла крв.
Неколку години откако и тетин ми замина од овој свет, ми се појави насон и ми кажа дека сè може да се изгради одново во животот. Не знам зошто ми го кажа тоа, а потоа јас конечно го прашав за сонот со забите.
„А кај си ја прочитал таа глупост?“ ме погледна тој налутено дури седеше во малото помошно сопче што сега во сонот се беше преместило од другата страна на чекалницата со грдите кафени фотелји. Сакав да му кажам дека ептен беа демоде седлата и оти треба да ја освежи чекалницата со нов мебел.
„Прочитав во толковникот на баба ми“, му одговорив на прашањето наместо да му дадам сугестија за реновирање.
„Е, зошто те оставила баба ти да чепкаш по соновникот. Фрли тоа ѓубре. Во животот сè може да се изгради одново. Куќа. Семејство. Бизнис“. Ја повтори својата изјава и овој пат звучеше уште порешително.
Во ординацијата свири блуз. Половина лице ми е целосно здрвено од анестезијата. Се чувствувам како да ме лазат мравки по целата лева страна, а потоа започнувам неконтролирано да се смеам. Доктор Светомир ги ококори очите, а потоа пребледе во фацата, видно вознемирен. Таквата реакција од анестезија била ретка, вели, а мене ми паѓа уште посмешно, бидејќи мислев ќе ме праша нешто на германски.
„Ќе помине“, едвај кажувам дури ги плукам облогите и го тргам цевчето за собирање плунка. „Само дај ми десет минути и ќе се смирам!“
„Ако побегнам, ќе ме најдеш во бањата“, додавам и продолжувам да се смеам, бидејќи Свето е уште посмешен дури мрда со колкот на блузот, мавта во воздухот со пинцетата, а вештачките вилици што како музејски експонати стојат на витрината веднаш до компјутерот, сега штракаат небаре оживеале. Во истиот миг
музиката од нигде никаде преминува во Аманда Лир и Queen of Chinatown.
***
Стефан Алијевиќ (1991, Гевгелија), дипломирал на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје на катедрите за Општа и компаративна книжевност и Англиски јазик и книжевност. Досега негови раскази биле објавени на порталите Окно и Разноликост, и во антологијата на македонскиот краток расказ „Џинџуџе во земјата на афионите“ (Темплум, 2022). „Вечерен автобус“ (Или-Или, 2022), неговата дебитантска збирка раскази, неодамна беше наградена на регионалниот книжевен избор за актуелна феминистичка и квир книжевност „Штефица Цвек“, а го доби и својот прв превод на српски јазик.
Со петочната рубриката #РаскажиМи целиме да промовираме домашни и странски автори кои пишуваат, односно се преведени на нашиот мајчин јазик. Истовремено, сакаме да придонесеме во популаризацијата на прозата на македонски јазик.
Сите заинтересирани за објавување на свој расказ во рубриката #РаскажиМи своите дела може да ни ги испратат на info@radiomof.mk, заедно со куса биографија. Расказите и преводите треба да бидат на македонски јазик.
