Стефан Митиќ
Позадината на Харис како обвинител ѝ дава уникатна перспектива и таа најверојатно ќе создаде динамика обвинител-престапник во однос на Трамп и ќе го таргетира, користејќи ги емпириските податоци и техниките на испрашување, за да извлече од него одговори.
По одлуката на Џо Бајден да се повлече од претседателската трка во САД, демократите, еден по еден, почнаа да го опишуваат како несебичен американски херој – и многу од нив ја зацврстија неговата поддршка за потпретседателката, Камала Харис.
Одлуката да се откаже и да ја поддржи Харис, донесе надеж: донациите што стагнираа во последниот период веднаш се зголемија поради јавните настапи на Бајден, а Харис собра над 81 милион долари, повеќе пари во период од 24 часа од кој било друг кандидат во историјата на САД. Досега, собрани се над 100 милиони долари.
Поддршката на Бајден, заедно со гласната поддршка на многу истакнати личности во партијата значи дека има многу добри шанси на почетокот на август Харис да се кандидира без никакво противење или да биде силен фаворит дури и ако некој застане против неа. Еден потенцијален кандидат, Гретчен Витмер, гувернер на Мичиген, брзо рече дека нема да се кандидира; друг гувернер, Гевин Њусом од Калифорнија, е силен кандидат да се бори против Харис. И двајцата ја поддржаа, заедно со повеќе од 100 други демократи.
Во нејзина корист е претпазливоста кај демократскиот естаблишмент да не се прикажуваат во јавноста на хаотичен начин додека водат отворена битка на Демократската национална конвенција – заедно со загриженоста дека одредени категории на гласачи би можеле да се оттргнат од партијата ако на Харис ѝ се ускрати номинацијата што некои сметаат дека ја има веќе заработено.
Но, како би можела таа да помине политички во мечот против Доналд Трамп? Дали нејзината политичка позадина и искуство можат да ја засенат популарноста и довербата кои Трамп несомнено ги доби по обидот за атентат?
Посилен кандидат?
Застапниците на Харис тврдат дека таа претставува подинамична и посилна опција во споредба со Бајден. На 59 години, таа е значително помлада и има поголема предност во кампањата. Но дали возраста сама по себе треба да ја гледаме како предност?
Можеби треба, особено по настапот на Бајден против Трамп пред неколку недели. Нејзините неодамнешни настапи, особено во застапувањето за репродуктивните права по поништувањето на Роу против Вејд, ја покажаа нејзината способност да се поврзе со гласачите за суштински прашања. Во врска со истиот случај, Трамп цврсто се бореше против правото за абортус, и донесе три судии во Врховниот суд за кои се надеваше ќе донесат одлука во корист на неговата идеологија. Од друга страна, податоците од анкетите покажуваат дека Харис има само малку подобри резултати од Бајден во директните натпревари против поранешниот претседател Доналд Трамп.
Оваа предност е клучна во време кога „свинг“ државите можат да бидат одлучувачки, и кога американските државјани имаат сѐ помалку доверба во системот на гласање.
Позадината на Харис како обвинител, исто така, ѝ дава уникатна перспектива, иако нејзините одлуки не биле секогаш популарни. Таа најверојатно ќе ја искористи таа позиција за да ја создаде динамиката обвинител-престапник во однос на Трамп. Харис при следните дебати ќе го таргетира Трамп, користејќи ги фактите од неговото владеење и политиките кои тој ги донесе, како и обвинителските техниките на испрашување за да извлече од него одговори.
Нејзината способност да се обликува како центристка која може да привлече широк спектар на гласачи, во комбинација со нејзините прогресивни ставови за клучните прашања, ја зголемува нејзината привлечност. Во држава како Америка каде идентитетски политики (општествено организирање околу идентитети како што се расата, полот, сексуалната ориентација и етничката припадност за да се застапуваат правата и интересите на тие групи ) имаат преседан кога се одбира кандидат за која било позиција, а не па претседател, Харис има голема предност.
Тоа често вклучува истакнување и предизвикување системски нееднаквости и промовирање застапеност и вклучување во политичките процеси. Во однос на Камала Харис, идентитетската политика игра значајна улога, бидејќи нејзиниот идентитет како прва жена потпретседател со африканско и јужноазиско потекло, ги застапува маргинализираните групи. Нејзината кандидатура и потенцијалното владеење го симболизираат напредокот на овие заедници, влијаејќи на тоа како гласачите ја доживуваат и како таа е поддржана или критикувана во поширокиот политички пејзаж.
Ризиците и предизвиците
Сепак, потенцијалната кандидатура на Харис не е без ризици. Критичарите укажуваат на нејзината „блескава“ изведба за време на претседателската кампања во 2019 година, поради која таа не успеа да добие значителна предност во очите на гласачите. Нејзиниот мандат како потпретседателка, исто така, беше обележан со критики за нејзиното справување со критичните прашања како што се имиграцијата и граничната криза. Понатаму, нејзините оценки за наклонетоста на народот, иако малку подобри од оние на Бајден, сè уште не се убедливо позитивни.
Најзначајниот предизвик со кој се соочува Харис е потенцијалната реакција од гласачите кои би можеле да ја сфатат нејзината кандидатура како продолжување на недостатоците на администрацијата на Бајден. Повлекувањето на Бајден покрена прашања за неговото здравје и ефикасност, а Харис ќе треба да се дистанцира од овие работи додека сè уште ќе се повикува на достигнувањата на сегашната администрација.
Иако Харис изгледа како посилен кандидат од Бајден, моментално, многу е лесно да се надмине Бајден бидејќи прагот е доста низок. Демократите кои се противат на нејзиното крунисување како кандидат поставуваат очигледно прашање: ако сме подготвени да дадеме сѐ од себе да го принудиме Бајден да си замине, сигурно не треба да дозволиме неговата потпретседателка да биде номинирана „по дифолт“?
Овој аргумент се зајакнува преку доказите од нејзината кандидатура, која пропаѓаше откако нејзината поддршка со текот на времето се намалуваше, со што Њујорк Тајмс ја опиша како „нерамномерен „кампањец“ кој ја менува својата визија и тактика, со незабележлив ефект.“
Можеби најосновниот проблем за Харис е тоа што на изборите што би можеле да донесат нови промени, таа ќе мора да се кандидира според демократскиот модел на Бајден. Овој модел опфаќа строг акцент на унитарност, стабилност, фокус на средната класа и работничките фамилии, градење коалиции во Конгресот, како и емпатијата и поврзувањето со гласачите на лично ниво.
Досега, се чини дека републиканскиот начин на игра оваа изборна сезона несомнено ја поврзува Харис со владеењето на Бајден, тврдејќи дека таа не ја предупредила јавноста за опаѓањето на неговата животна сила.
Меѓународната перспектива
Претседателството на Камала Харис може да има значителни импликации за меѓународните односи, вклучително и односите на Соединетите Држави со Северна Македонија. Како членка на НАТО и кандидат за влез во Европската Унија, Северна Македонија бара поддршка од САД во нивните напори за понатамошно интегрирање во западните институции.
Посветеноста на Харис за мултилатерализам и зајакнување на сојузите може да биде добро за Северна Македонија. Нејзината администрација може да стави обновен фокус на поддршката на сојузниците во НАТО и зајакнувањето на демократските вредности во Источна Европа. Ова може да значи зголемен дипломатски ангажман, воена соработка и економска поддршка за Северна Македонија, помагајќи ѝ да ги балансира влијанијата од Русија и другите регионални сили.
Дополнително, позадината на Харис како поранешен обвинител и нејзиниот цврст став за почитување на владеењето на правото може да се претвори во цврст пристап за промовирање антикорупциски мерки и судски реформи во Северна Македонија. Ова се усогласува со пошироката политика на САД за поттикнување добро владеење и транспарентност на Балканот.
Сепак, претседателството на Харис може да донесе и предизвици. Доколку нејзината администрација заземе тврд став за прашања како што се имиграцијата и граничната безбедност, тоа би можело да влијае на визните политики и процедурите за имиграција што ги засегаат македонските граѓани.
Понатаму, нејзиниот фокус на домашните прашања како здравствениот систем, економската нееднаквост, криминалниот систем, климатските промени и државното образование може да го оттргне вниманието и ресурсите од меѓународните ангажмани.
Што е следно?
Како што се приближува Демократската национална конвенција, која ќе се одржи од 19 до 22 август, партијата се соочува со тешка одлука. Иако постои значителен притисок да се претстави обединет фронт и да се избегне прелиминарна битка за поделби, од суштинско значење е темелно да се проценат сите потенцијални кандидати.
Демократската партија мора да ја балансира желбата за континуитет и стабилност со потребата за кандидат кој може да се бори рамо до рамо со Трамп. Потенцијалот на Харис да ја поттикне основата на Демократска партија, особено меѓу младите и малцинските гласачи, е силен аргумент во нејзина корист. Сепак, партијата мора да размисли и дали може да ја прошири својата привлечност кон поширокото гласачко тело и ефикасно да се спротивстави на наративот што републиканците веројатно ќе го искористат, а тоа е дека секој демократски кандидат нема да биде рамен на Трамп.
Критична точка
Следните неколку недели ќе бидат клучни за Демократската партија. Поддршката на Бајден за Харис ѝ дава значителна предност, но и ја става одговорноста на неа да докаже дека може да ја доведе партијата до победа.
Поддржувајќи ја Харис, Бајден го поставува теренот за можни трансформативни избори. Дали таа ќе ја оправда довербата и ќе обезбеди победа на демократите, останува да видиме.
*Стефан Митиќ е студент на Њујоршкиот универзитет во Абу Даби (NYU Abu Dhabi) каде студира на факултетот за Политички науки и факултетот за Општествени истражувања и јавни политики. Тој е новинар во студентскиот весник Д Газел (The Gazelle) и е член на организацијата „Модел Обединети Нации“ при универзитетот. Области од особен интерес му се човековите права, климатските промени, климатската правда и можните решенија, етиката при користење социјалните мрежи, употребата на лични податоци и безбедноста на интернет, како и поврзаноста помеѓу политиката и технологијата.
**Блогот е објавен во рамки на Иницијативата за дигитално граѓанство ResPublica и е преземен од www.respublica.edu.mk. Оригиналната објава можете да ја прочитате ТУКА.
***Мислењата изнесени во рубриката „Став“ се на авторите и не нужно ги рефлектираат позициите и уредувачката политика на Радио МОФ.
