Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Полагање на стручна матура и влезен академски испит за упис на факултет се новините во новиот Предлог на закон за средно образование што Владата го утврди на вчерашната седница.
„По завршувањето на последната година на гимназиското образование, како што е предвидено, учениците полагаат државна матура, или училишна матура. По завршувањето на последната година во Меѓународна програма за средно образование (ИБ програма) учениците полагаат меѓународна матура и/или државна матура. По завршувањето на последната година на стручното образование со четиригодишно траење, учениците полагаат стручна матура. По завршувањето на последната година на стручното образование со двогодишно, односно со тригодишно траење, учениците полагаат завршен испит. По завршувањето на последната година во средното уметничко образование, учениците полагаат уметничка матура. Концепцијата за испити на крајот на средното образование, ја изготвува Државниот испитен центар, а на предлог на Државниот матурско-академски одбор, ја утврдува министерот“, стои во текстот.
Влезен академски испит за запишување во високо образование, според текстот на новиот Предлог на закон, полагаат ученици кои сакаат да се запишат на факултет, а исполнуваат најмалку еден од условите:
- се запишани на четврта година од средно стручно образование или средно уметничко образование;
- завршиле средно стручно четиригодишно образование и положиле стручна матура;
- завршиле средно уметничко образование и положиле уметничка матура или имаат решение за признавање на диплома за завршено средно образование во странство којашто е еквивалентна на завршено средно стручно четиригодишно образование или средно уметничко образование во земјава.
Целта, според предлагачот, Министерството за образование, е да се овозможи унапредување на системот на средното образование, со што директно ќе се влијае на квалитетот на целокупниот систем на образование во државата.
Новина, информираат од Владата, има и во поглавјето „Права и обврски на учениците и ученичко организирање и учество“ со што секој вработен во училиштето, според предвиденото, е должен да се грижи за најдобриот интерес на ученикот и да го почитува неговото достоинството, како и неговите права согласно Конвенцијата за правата на детето.
„Забрането е телесно, психичко и сексуално малтретирање и казнување на ученикот и понижувачко однесување и постапување кон него. Во средните училишта, учениците слободно се организираат во класни заедници и ученички совет. Учениците имаат право на слободно организирање во ученички совет на локално и регионално ниво, Сојуз на средношколци на национално ниво, или во други облици во согласност со други закони и подзаконски акти. Во работата на училишниот одбор, стручните органи и тела на училиштето и во Советот на родители, учествуваат претставници на учениците избрани од страна на ученичкиот совет“, пишува во текстот.
Владата утврди текст и на нов Предлог на закон за стручно образование и обука. Законот за стручно образование и обука којшто во моментот се применува е донесен во 2006 година.
„Реформата на стручното образование и обука, според предлагачот, Министерството за образование, е тесно поврзана со промените на пазарот на трудот и потребата за модел на стручно образование и обука насочен кон создавање човечки ресурси за потребите на пазарот на трудот, преку вработување или самовработување“, се вели во соопштението на Владата.
Владата, на предлог на Министерството за труд и социјална политика, ја разгледа и усвои и Националната стратегија за ментално здравје на млади 2024 – 2026 година.
Владата ја усвои Националната стратегија за ментално здравје на млади 2024 – 2026
-
Maturë profesionale dhe provim pranues për në fakultet – Qeveria përcaktoi propozim ligjin e ri për arsim të mesëm
Dhënia e maturës profesionale dhe provim pranues akademik për regjistrim në fakultet janë risitë në propozim ligjin e ri për arsim të mesëm që e përcaktoi Qeveria në seancën e mbrëmshme qeveritare.
“Pas përfundimit të vitit të fundit të arsimit të mesëm, siç është paraparë, nxënësit japin provimin e maturës shtetërore, ose maturës shkollore. Pas përfundimit të vitit të fundit në Programin ndërkombëtar për arsim të mesëm (programi IB), nxënësit japin provimin e maturës ndërkombëtare dhe/ose maturës shtetërore. Pas përfundimit të vitit të fundit të arsimit profesional katërvjeçar, nxënësit i nënshtrohen provimit të maturës profesionale. Pas përfundimit të vitit të fundit të arsimit profesional me kohëzgjatje dy ose trevjeçare, nxënësit i nënshtrohen provimit përfundimtar. Pas përfundimit të vitit të fundit të arsimit të mesëm të artit, nxënësit i nënshtrohen provimit të maturës së artit. Konceptin për provimet në fund të arsimit të mesëm e përpilon Qendra Shtetërore e Provimeve dhe me propozim të Këshillit shtetëror të maturës-akademike, e përcakton ministri”, thuhet në tekst.
Provim pranues akademik për regjistrim në arsim të lartë, sipas tekstit të propozim ligjit të ri, japin nxënësit të cilët dëshirojnë të regjistrohen në fakultet, ndërsa përmbushin të paktën njërin nga kushtet:
janë regjistruar në vitin e katërt të arsimit të mesëm profesional ose të mesëm të artit;
të kenë përfunduar arsimin e mesëm profesional katërvjeçar dhe të kenë dhënë provimin e maturës profesionale;
të kenë përfunduar arsimin e mesëm të artit dhe të kenë dhënë provimin e maturës së artit ose të kenë vendim për njohjen e një diplome për arsimin e mesëm të kryer jashtë vendit e cila është e barabartë me arsimin e mesëm profesional katërvjeçar ose arsimin e mesëm artistik në vend.
Qëllimi, sipas propozuesit, Ministrisë së Arsimit, është që të mundësohet avancimi i sistemit të arsimit të mesëm, i cili drejtpërdrejt do të ndikojë në cilësinë e sistemit të përgjithshëm arsimor në vend.
Nga Qeveria informuna se ka risi edhe në kapitullin “Të drejtat dhe detyrimet e nxënësve dhe organizimi dhe pjesëmarrja e nxënësve”, me çka, çdo punonjës i shkollës, sipas asaj që është paraparë, është i detyruar të kujdeset për interesin më të mirë të nxënësit dhe të respektojë dinjitetin e tij, si dhe të drejtat e tij në përputhje me Konventën për të Drejtat e Fëmijës.
Ndalohet abuzimi dhe ndëshkimi fizik, mendor dhe seksual i nxënësit dhe sjellja dhe trajtimi poshtërues ndaj tij. Në shkollat e mesme, nxënësit organizohen lirisht në bashkësi klasash dhe këshilla nxënësish. Nxënësit kanë të drejtë të organizohen lirisht në një këshill të nxënësve në nivel vendor dhe rajonal, në Unionin e gjimnazistëve në nivel nacional, ose në forma të tjera, në përputhje me aktet ligjore dhe nënligjore të tjera. Në punën e këshillit të shkollës, organeve dhe organeve profesionale të shkollës dhe në Këshillin e prindërve marrin pjesë përfaqësues të nxënësve të zgjedhur nga këshilli i nxënësve”, thuhet në tekst.
Qeveria përcaktoi edhe tekstin e propozim ligjit të ri për arsimin dhe aftësim profesional. Ligji për arsimin dhe aftësim profesional që zbatohet momentalisht është miratuar në vitin 2006.
“Reforma në arsimin dhe aftësimin profesional, sipas propozuesit, Ministrisë së Arsimit, është e lidhur ngushtë me ndryshimet në tregun e punës dhe nevojën për një model të arsimit dhe aftësimit profesional që synon krijimin e burimeve njerëzore për nevojat e tregut të punës, nëpërmjet punësimit apo vetëpunësimit”, thuhet në kumtesën e Qeverisë.
Qeveria, me propozim të Ministrisë së Punës dhe Politikës Sociale, shqyrtoi dhe miratoi Strategjinë nacionale për shëndetin mendor të të rinjve 2024-2026.
