Светската јавност сè уште нема некои од клучните одговори за корона вирусот – за неговото потекло, вкупниот број на смртни случаи или причините за долготрајниот Ковид, иако тој се појави пред повеќе од пет години, пренесува Ал Џазира Балканс.
На крајот на 2019 година, група луѓе во кинескиот град Вухан се разболеа од вирус што не беше виден досега, а пандемијата што следеше изложи длабоки нееднаквости во глобалниот здравствен систем.
Вирусот е сè уште присутен, но човештвото изгради имунитет преку вакцини и инфекции. Иако е помалку смртоносен отколку во раните денови на пандемијата и иако повеќе не е на врвот на листата на водечки причини за смрт, вирусот сè уште се развива, поради што научниците мора внимателно да го следат.
Еден од одговорите што сè уште го чека светската јавност се однесува на потеклото на пандемијата. Можеби нема да се знае уште многу години, а прашање е дали некогаш ќе се открие.
Најверојатното сценарио, според научниците, е вирусот да циркулира меѓу лилјаците, како и многу други корона вируси. Научниците мислат дека вирусот преминал од лилјаци на некои други животински видови, веројатно на раконски кучиња, цибети од семејството на мачки или на бамбусови стаорци, а потоа на луѓето на пазарот во Вухан, каде што се појавиле првите инфекции на крајот на ноември 2019 година.
Иако ова е познат пат за пренесување на инфекцијата, оваа теорија не е докажана во случај на вирусот што ја предизвикува болеста Ковид-19. Фактот дека има неколку истражувачки лаборатории во Вухан кои се занимаваат со собирање и проучување на корона вирусот, ја поттикна дебатата за тоа дали вирусот можеби протече од една од нив.
Решението на оваа тешка научна загатка не е едноставно дури и под најдобри околности. Напорите се отежнати поради политичките обвинувања за потеклото на вирусот и одлуката на Кина да ги задржи доказите кои би можеле да помогнат да се најдат одговори.
Не е познато колку луѓе починале како последица на корона вирусот – веројатно повеќе од 20 милиони.
Светската здравствена организација соопшти дека нејзините членки пријавиле повеќе од седум милиони смртни случаи од оваа болест, но реалната бројка се проценува дека е најмалку три пати поголема.
Корона вирусот и понатаму најмногу ги погодува постарите лица. Минатата зима во САД половина од хоспитализираните и оние кои починаа во болница поради Ковид-19 беа постари од 75 години.
Научниците и производителите на вакцини соборија рекорди за брзината на развивање вакцини против Ковид-19, кои спасија десетици милиони животи ширум светот и беа клучен чекор во враќањето на животот во нормала.
Испораката на вакцини во посиромашните земји е бавна, а Светската здравствена организација проценува дека повеќе од 13 милијарди дози вакцини за Ковид-19 се дадени ширум светот од 2021 година.
Познато е дека вакцините не се совршени – тие се ефикасни во спречување на тешки болести, хоспитализација и смрт и се покажаа како многу безбедни, со ретки сериозни несакани ефекти. Сепак, заштитата од поблаги форми на инфекција почнува да слабее по неколку месеци.
Како и вакцините против грип, вакцините за Ковид-19 мора редовно да се ажурираат за да бидат ефективни против вирусот што постојано се развива, што ја зголемува фрустрацијата на јавноста поради потребата од повеќекратни вакцини. Во тек се напори за развој на вакцини од следната генерација, како што се назалните вакцини за кои истражувачите се надеваат дека може да бидат поефикасни во спречувањето на инфекцијата.
Се покажа дека корона вирусот не се разликува од другите вируси кога се во прашање генетските промени – мутации, кои се јавуваат кога вирусите прават свои копии. Научниците ги именуваа овие варијанти по грчките букви: алфа, бета, гама, делта и омикрон.
Друго прашање кое ги нема сите одговори е таканаречениот долг Ковид, кој зафати милиони заразени луѓе. Ова се долгорочни симптоми кои траат најмалку три месеци, а понекогаш и години, вклучувајќи замор, когнитивни проблеми познати како „мозочна магла“, болка и кардиоваскуларни проблеми, меѓу другото.
Лекарите дури и не знаат зошто само некои од заразените страдаат од Ковид-19 долго време или што го предизвикува. Одговорите се отежнати од фактот дека долгорочниот Ковид може да се појави дури и по блага форма на инфекција и кај луѓе од сите возрасти.
