Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Голема меѓународна студија за однесувањето на децата на училишна возраст покажа дека во просек 11% од испитаниците ги користеле социјалните мрежи на проблематичен начин во 2022 година, а 7% во 2018 година, пренесува Ал Џазира Балканс.
Истражувањето сугерира дека од пандемијата има нагло зголемување на она што го нарекува „проблематично“ користење на социјалните медиуми кај младите. Истражувачите од европскиот огранок на Светската здравствена организација (СЗО) дошле до овој заклучок откако анкетирале речиси 280.000 деца на возраст од 11, 13 и 15 години во 44 земји.
Авторите на извештајот наведуваат дека резултатите „покренуваат загриженост за влијанието на дигиталната технологија врз менталното здравје и благосостојбата на младите во Европа“.
„Проблемната употреба е најчеста кај 13-годишниците, максимум во раната адолесценција и е поверојатно да ја пријават девојчињата отколку момчињата. Откривме и дека нешто повеќе од една третина од адолесцентите изјавуваат дека се во постојан онлајн контакт со пријателите и другите. Тоа значи дека тие се поврзани речиси цел ден“, рече Џо Инчли од Универзитетот во Глазгов, меѓународна координаторка на студијата.
Сепак, извештајот не заклучува дека времето поминато на Интернет е секогаш штетно. Тинејџерите кои се чести корисници на социјалните мрежи известуваат за посилна поддршка од врсниците и социјални врски.
За „проблематичното“ малцинство, беше откриено дека употребата на социјалните мрежи е поврзана со симптоми слични на зависност, кои вклучуваат занемарување други активности во корист на трошење време на социјалните мрежи, вклучување во расправии и лажење за тоа колку време поминуваат на интернет, како и неможноста да се воспостави самоконтрола.
Студијата, исто така, ја нагласува загриженоста за процентот на тинејџери за кои се смета дека се изложени на ризик од „проблематично“ играње видео игри, што е почеста кај момчињата отколку кај девојчињата.
Ханс Клуге, регионален директор на СЗО за Европа, истакна дека резултатите јасно покажуваат дека социјалните медиуми можат да имаат и позитивни и негативни последици за младите луѓе.
Тој посочи дека е потребно повеќе образование за дигитална писменост за да им се помогне на младите да развијат здрав пристап до интернет.
„Јасно е дека ни треба итна и одржлива акција за да им помогнеме на адолесцентите да ја избегнат штетната употреба на социјалните медиуми, за која се покажа дека води до депресија, малтретирање, анксиозност и слаби академски перформанси“, рече Клуге.
-
OBSH: Ka rritje të përdorimit problematik të mediave sociale tek të rinjtë
Një studim i madh ndërkombëtar mbi sjelljen e fëmijëve të moshës shkollore zbuloi se mesatarisht 11% e të anketuarve kanë përdorur rrjetet sociale në mënyrë problematike në vitin 2022 dhe 7% në 2018, raporton Al Jazeera Balkans.
Hulumtimi sugjeron se që nga pandemia ka pasur një rritje të mprehtë në atë që e quan përdorimin “problematik” të mediave sociale midis të rinjve. Studiuesit nga dega evropiane e Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) dolën në këtë përfundim pasi anketuan pothuajse 280,000 fëmijë të moshës 11, 13 dhe 15 vjeç në 44 vende.
Autorët e raportit deklarojnë se rezultatet “ngrenë shqetësime për ndikimin e teknologjisë digjitale në shëndetin mendor dhe mirëqenien e të rinjve në Evropë”.
“Përdorimi problematik është më i zakonshëm tek 13-vjeçarët, arrin kulmin në adoleshencën e hershme dhe ka më shumë gjasa të raportohet nga vajzat sesa nga djemtë. Ne zbuluam gjithashtu se pak më shumë se një e treta e adoleshentëve raportojnë se janë në kontakt të vazhdueshëm online me miqtë dhe të tjerët. Kjo do të thotë se ata janë të lidhur pothuajse gjatë gjithë ditës”, tha koordinatorja ndërkombëtare e studimit, Jo Inchley nga Universiteti i Glasgow.
Megjithatë, raporti nuk konkludon se koha e kaluar në internet është gjithmonë e dëmshme. Adoleshentët që janë përdorues të shpeshtë të rrjeteve sociale raportojnë mbështetje më të fortë të bashkëmoshatarëve dhe lidhje sociale.
Për pakicën “problematike”, përdorimi i mediave sociale u gjet të ishte i lidhur me simptoma të ngjashme me varësinë, të cilat përfshinin neglizhimin e aktiviteteve të tjera në favor të kalimit të kohës në mediat sociale, përfshirjes në debate dhe në gënjim për atë se sa kohë shpenzojnë në internet, si dhe në pamundësinë për të vendosur vetëkontroll.
Studimi thekson gjithashtu shqetësimet në lidhje me përqindjen e adoleshentëve që konsiderohen të rrezikuar nga luajtja “problematike” e video lojërave, e cila është më e zakonshme tek djemtë sesa tek vajzat.
Drejtori Rajonal i OBSH-së për Evropën, Hans Kluge theksoi se rezultatet tregojnë qartë se mediat sociale mund të kenë pasoja pozitive dhe negative për të rinjtë.
Ai sugjeroi se nevojitet më shumë arsimim për edukimin digjital për të ndihmuar të rinjtë të zhvillojnë qasje të shëndetshme në internet.
“Është e qartë se ne kemi nevojë për veprime urgjente dhe të qëndrueshme për të ndihmuar adoleshentët të shmangin përdorimin e dëmshëm të mediave sociale, i cili është treguar se çon në depresion, ngacmim, ankth dhe performancë të dobët akademike”, tha Kluge.
