Пороците кај младите стануваат се почеста појава. Цигарите, алкохолот и дрогата најчесто младите ги користат поради забава, да се здобијат со популарност во друштво без размислување за последиците.
Алкохолот иако во Македонија е забранет со закон да се продава и точи на лица под 18 години, во Тетово оваа забрана не важи секаде. Цигарите се уште една негативна појава од која стануваат зависни голем процент од жителите на Македонија. Нив младите се почесто ги користат како и дрогата најчесто за популарност во друштво на некоја забава.
За да ги дознаеме вистинските пороци кај младите, медиа клубот од Тетово спроведе анкета со повеќе млади.
На прашањето „Дали искуството со пороците се стекнува од мали нозе“, повеќето дадоа позитивен одговр додека останатите веруваат дека треба долго време да се сме подложни за да станеме зависни. Тие, велат дека од мали нозе човекот треба да знае да ги распознава работите, што е добро, а што не.
Скоро сите интервјуирани на анкетата одговорија негативно на прашањето „Има ли забава без алкохол“, што доведува до заклучот дека за една младинска забава неизбежен е алкохолот. Според анализата, денес младите започнуваа да го користат алкохолот уште од 11 годишна возраст во Македонија, а годините на стартот се слични и со оние на соседните држави. Исто така, скоро сите интервјуирани средношколци потврдија дека пороците започнуваат со пријателот/пријателите.
Психолозите велат дека пороците влијаат многу на однесувањето на младите, најчесто негативно.
„Однесувањето на младите зависи од пороците,децата стануваат незаинтересирани ,го менуваат расположението. Тие мислат дека поседуваат голема моќ и афторитет со тоа што прават забранети работи. Сето ова негативно се одразува на успехот на училиште,тие се само формално (физички)присутни.На пример голем број од учениците пушачи не можат да дочекаат да заврши часот и излегуваат порано. Пушењето и алкохолот се најголеми зависности кај младите,што може да доведе до случај каде што неопходна е лекарска помош.Во нашето училиште до сега немало таков случај. Исто така се оддржуваат и голем број на дополнителни,едукативни часови од областа на оваа тема“, велат училишните психолози од Тетово.
Зависноста од дрога алкохол и цигари е многу тешка за одвикување и лекување. Постојат центари во коои се третираат зависностите но, важно е да се напомене дека во третманот активна улога треба да има и семејството и пријателите.
Најновите истражувања покажуваат дека покрај основните зависности како дрогата, алкохолот и цигарите кај младите се појавуваат и нови видови на зависности како интенетот и видео игриите но, нивните влијанија сеуште не се доволно истражени.
Медиа клуб Тетово – Зорица, Јована, Филип, Димитар, Елхан, Ана, Катица, Лидија, Марко, Тијана, Анастасија, Николина, Анѓела, Влатко, Влора, Сали, Башким, Мартина, Марија, Мевлан, Селвије, Бобан, Тамара, Сенад, Ханис
Mvarshmëritë tek të rinjtë
Mvarshmëria në mesin e të rinjve është dukuri e zakonshme dhe e rrezikshme sidomos mvarshmëria në mesin e të rinj nga alkooli, droga dhe cigareve .
Situata aktuale thotë se të rinjtë kryesisht për shkak të popullaritetit përdorin drogë pa marë parasyshë dhe pa menduar për pasojat .
Edhe pse alkooli në Maqedoni është e ndaluar me ligj për tu shitur personave nën moshën 18 vjeç, por ligji nuk realizohet gjithkund njejt. Cigaret janë një dukuri tjetër negative nga të cilat janë të varur një përqindje e popullatës së Maqedonisë . Janë shpesh të rinjtë ata që përdorin drogë në shumicën e rasteve në ndonjë aheng.
Për të mësuar më shumë për këta vese mes të rinjve , media klubi në Tetovë zhvilloi një anketë mes të rinjëve.
Në pyetjen ” A përfitohen mvarshmërite nga mosha e voglël” , 70 % pozitive dhe 30 % besojnë se “ka kohë për cdo gjë ”
Ata thonë se njeriu duhet nga vogëlia të njohë gjërat e mira dhe të këqija.
Gati 90% e të anketuarve janë përgjigjur negativisht në pyetjen “A ka një aheng pa alkool “, duke çuar në përfundimin se për argëtimin e të rinjve ahengu është i pashamngshëm. Sipas informatave jozyrtare , të rinjtë sot kanë filluar të përdorin alkool që nga mosha 11 në Maqedoni , dhe vitet e fillimit janë të ngjashme me ato të vendeve fqinje.
Me përgjigje pozitive të pyetjeve “Mvarshmëritë fillojnë përmes një miku / mikeshe” u përgjigjën gati 92 %, ndërsa pjesa tjetër e të anketuarve konsiderojnë se plotësisht pajtohem me pozitën , ose nuk pajtohen .
Psikologët thonë se:
“Sjellja e të rinjve varet nga veset , fëmijët bëhen të painteresuar dhe e ndryshojnë disponimin. Ata mendojnë se ata kanë fuqi të madhe dhe autoritetet duke i bërë gjërat e ndaluara,kjo reflekton suksesin në shkollë , ata janë të pranishëm vetëm formalish e mendjen a kanë tek cigarja, për shembull , një numër i nxënësve nuk mund të presin për të përfunduar ora që të dalin jasht të pine cigare.Pirja e cigareve dhe alkooli janë mvarësi dhe në disa raste duhet të kërkojnë ndihmë mjekësore.
Mvarësia nga droga , alkooli dhe cigaret është shumë e vështirë për tu parandaluar dhe shëruar.Ekzistojnë qendra për tu trajtuar por është e rëndësishme të theksohet se rolin aktiv në trajtim duhet ta ketë familja dhe miqtë.
Meida club Tetovo – Zorica, Jovana, Filip, Dimitar, Elhan, Ana, Katica, Lidija, Marko, Tijana, Anastasija, Nikolina, Angela, Valdko, Vlora, Sali, Baghkim, Marija, Martina, Mevlan, Selvije, Boban, Tamara, Senad, Hanis.